Onder verantwoordelijkheid van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) worden wij van 12 tot 22 november bewuster gemaakt van de risico’s van ons dagelijks internetgebruik. “Cyber security is een speerpunt van het nieuwe regeerakkoord. [..] Het verheugt mij daarom zeer dat er zo veel partijen uit de overheid en het bedrijfsleven meedoen met ‘Alert Online’” [], aldus minister Opstelten bij de start van de campagne. Tien dagen campagne vindt de minister blijkbaar voldoende om ons bewust te maken van één van zijn speerpunten.
Campagnestart
De basis voor de campagne was gelegd door een onderzoek dat aantoonde dat de digitale veiligheid in Nederland, zowel bij ons mensen thuis als in de bedrijven én de publieke sector onvoldoende was.
Zelfs fervente online krantenlezers lazen hierover pas nadat de campagne al was gestart, namelijk toen in de media berichten verschenen over Nederlanders die nog zo dom zijn dat ze hun wachtwoorden op een briefje noteren. In diverse media verschenen dezelfde koppen, dus zal er een heus persbericht zijn verstuurd. Blijkbaar zijn door deze voorbeelden de alarmbellen gaan rinkelen en moeten ze dat in heel het land gaan doen.
Feitelijk bestaat de campagne uit de website ‘Alert Online’, waarin voorlichting wordt gegeven middesl een film, blogs door vooraanstaande internetdeskundigen én bijeenkomsten. Ook is er een e-learning-module beschikbaar, die onze kennis test en demonstreert hoe veilig we internetten. Na het lezen en bekijken van alle informatie kan de conclusie slechts zijn dat deze niet erg toegankelijk is, want alle doelgroepen (particulieren, werkers in het bedrijfsleven en de publieke sector) worden op één hoop gegooid waardoor een onoverzichtelijke brij ontstaat en het gevoel dat soms wordt geprobeerd met een kanon een konijntje te raken.
Veilig internetten
Uiteraard zijn wachtwoorden belangrijk en moeten die veilig worden gekozen en opgeslagen, maar het maakt nogal wat uit of die boodschap wordt gericht tot een particuliere senior thuis achter de computer, een ambtenaar op het ministerie of een medewerker op een commercieel kantoor. Helaas worden die verschillen niet uitgelegd en ontstaan daardoor verkeerde inzichten. Voor de senior is het veel veiliger om meerdere, verschillende wachtwoorden op een briefje naast de computer te bewaren dan om voor alle activiteiten steeds hetzelfde makkelijk te onthouden wachtwoord te gebruiken. In de film wordt keurig een trucje uitgelegd om een goed wachtwoord te maken dat redelijk makkelijk te onthouden is: kies een zinnetje van een woord of tien en gebruik de eerste letters van elk woord voor je wachtwoord. Prima idee, maar 20 zinnetjes onthouden valt ook niet mee. Bovendien wordt in een nieuwe scene vervolgens gezegd dat het wel verstandig is om allerlei leestekens en cijfers toe te voegen. Makkelijk te onthouden wachtwoord?
Slechts een vinkje
Waarom geen specifieke aandacht voor het gebruik van speciale programma’s om wachtwoorden te beheren? Daarmee kunnen meerdere databases worden aangemaakt, waarin zeer veilige wachtwoorden worden opgeslagen; elke database wordt beveiligd met een sterk wachtwoord dat automatisch wordt gecodeerd.
De campagne ‘Alert Online’ duurt bijna twee weken. In die tijd moeten wij ons bewust zijn van de risico’s van ons dagelijks internetgebruik. Helaas ontstaat door de opzet, inhoud en aanpak van de campagne de indruk dat voor de minister én de NCTV de actie niet meer is dan een vinkje op hun ‘te-doen-lijstje’.
Leo Clijsen schrijft ondermeer voor genoeg.org
