Van grote geheimzinnigheid rond de verkiezing van Xi Jinping tot politiek leider van China was in Macau niet veel te merken. Daar was ik deze week. De sfeer die sommige media vanuit Beijing in Nederland schetsten was een suspenseachtige toestand waar de gewone Chinees zorgvuldig in het ongewisse wordt gehouden over zijn achtergrond en de procedure. In Macau, tot 1999 onder Portugees bestuur, waren overal in de stad televisieschermen opgesteld met live congrestoespraken en reportages over Xi Jinping. Mysterieuzer was de zoektocht die ik maakte met Romeo, een Filipijnse man van 45, op jacht naar een baan in het beroemdste casino The Venetian.
Nederlandse invasie
In Nederland is Macau vooral bekend als gokstad van China. De Macanezen kennen ons om een bijzondere reden. In 1622 werd vanaf een vloot van 13 schepen van de VOC met 1300 man een poging gedaan de Portugese nederzetting over te nemen. Dat vertelde de Portugese consul generaal Manuel Carvalho mij in de coulissen van een levendig gesprek over een heel ander onderwerp. Wellicht gekscherend bedoeld betitelde de consul de invasie als strategisch onderdeel van ‘de Eerste Wereldoorlog’, tussen de zeemachten van toen. De inzet van Nederland was Macau als uitvalsbasis te gebruiken om de Spanjaarden uit de Filippijnen te verdrijven. Het werd een bloedbad.
Filippijnse gastarbeiders
Nu zie je op het senaatsplein Largo do Senado naast hordes Chinese toeristen vooral veel Filippino’s. Werk zoekend. En dat moet lukken binnen de maximale tijd van 30 dagen die zonder visum is toegestaan. Het salaris in Macau voor een casinobaan is volgens Romeo zes keer hoger dan van een hoogopgeleide in Manilla. Ver beneden het minimumloon in Nederland. Hij had nog twintig dagen en nog geen succes. Ik ontmoette hem in gezelschap van zijn nicht, die was het wel gelukt. Zes dagen per week. Wij namen de bus naar haar job.
Danser in Japan
Romeo vertelde dat hij van oorsprong choreograaf was en een dansgroep had geleid. Lang geleden. Hij had een show op de Filipijnse TV en was ‘ontdekt’ door Japanners en weggekocht. Dansend in Japan de taal geleerd. Dat was zijn selling point voor The Venetian. Hij wilde er conciërge worden, of beveiliger. Langs enorme gokzalen kwamen wij op de derde verdieping bij het kanaal met Venetiaanse gondels. In een piepklein postbusje leverde Romeo een voorbedrukt formulier van een half A-4tje af. Voor het Human Resources Department. En daarna maar afwachten of iemand belde. Dat was de procedure. ‘Hoeveel mensen werken hier?’, vroeg ik. Romeo schatte het op vierduizend.
De catacomben van The Venetian
Romeo had het laatste formulier en dat was half verkreukeld. Wachten leek mij net zo zinvol als hopen op het dubbele geluk van bamboe en pruim. Ik zei dat hij bij de receptie met zijn vuist op tafel moest slaan en eisen iemand te spreken. Wij kwamen dichterbij. Gingen terug naar de hoofdingang. Met iets meer moed liet Romeo zich niet met een smoesje of een nieuw formulier afschepen.
De receptionist maakte een telefoontje en het laatste bezwaar dat het kantoor moeilijk te vinden was werd met poeha om zeep geholpen. Terug op de derde verdieping tegenover een bank was een geheime, gele deur zonder opschrift. Daarachter de duistere afdaling van roltrap na roltrap in een betonnen omgeving. Met op het eind lange, brede, ondergrondse lanen en honderden toekomstige collega’s van Romeo. Een beveiliger wees de rest van de route via een grijze parkeerkelder, de laatste horde naar het Departement. Niemand verklaarde ons onbevoegd aanwezig.
Officiële feestdag
Of Macau na 1622 een beschaafdere toekomst had gekregen onder Nederlands bestuur weten wij niet. Het handjevol Portugese mannen op het eiland versloeg de aanvallers glorieus. Met behulp van dronken slaven die de traagste belligerenten onthoofden in de naam van Johannes de Doper. Tot de overdracht van Macau aan China in 1999 werd de overwinning op 24 juni jaarlijks gevierd als publieke feestdag. Er staan nu overal asbakken op straat. Dat wel. Maar op de centrale vismarkt zie je ook half gefileerde vissen waarvan het hart nog klopt. En zojuist afgehakte, levende vissenkoppen met bewegende kieuwen. Klaar om verkocht te worden.
Orwell
Romeo bereikte met mij het HR-kantoor, een Orwelliaanse slagorde van tientallen Chinezen. Met kale, witte muren, zonder de versiering van het sprookjespaleis en 3000 luxe suites van The Venetian er boven. Ieder personeelslid in stilte ingebouwd in zijn fletse schutting van een enkele vierkante meter. Romeo kreeg een groter formulier, wat hem onderscheidde van de rest van de solliciterende Filippino’s.
Canidrome
De heldentocht werd bewierookt gedeeld met zijn twaalf Filipijnse huisgenoten. Zij slapen en leven samen in een met stapelbedden gevuld appartement. De volgende avond zouden wij gaan drinken. Ik ging alvast vooruit met Jonathan, een reserve officier van het Israëlische leger op verlof. Naar het canidrome van Macau, het laatste stadion in China wat hondenraces organiseert. Romeo SMS-te om half twee dat hij zich had verslapen. Jonathan mailde met zijn commandant in Tel Aviv waar de rakettenregen vanuit de Gazastrook was begonnen. Of hij aan het werk moest. Het ene leed is het andere niet, maar dit relativeert wel de problemen waar het stijgend aantal werklozen in Nederland mee worstelt.
