Van collega-psychologen met wie Diederik Stapel heeft gepubliceerd, had een kritischer houding verwacht mogen worden. De coauteurs hebben weliswaar niet doelbewust meegewerkt aan de fraude, maar in een aantal publicaties is wel sprake geweest van wetenschappelijke onzorgvuldigheid door coauteurs. Update 15.00 uur – Stapel: “Ik heb gefaald.“
Dat concluderen de commissies-Levelt, -Noort en -Drenth in het eindrapport naar de fraude van Stapel dat ze woensdag in Amsterdam presenteerden.
In sommige artikelen werden bepaalde experimenten die niet de verwachte resultaten opleverden, niet vermeld. Ook werden er soms onterecht grote aantallen proefpersonen uit de analyses gelaten en werden bepaalde uitkomsten niet of verkeerd gerapporteerd. “Dit wijst op een cultuur waarin wetenschappelijke integriteit niet hoog in het vaandel staat”, stellen de commissieleden. Er zijn 65 gevallen van wetenschappelijke fraude gevonden.
Niet gestraft
De commissies vinden wel dat de mensen die onder begeleiding van Stapel gepromoveerd zijn, niet gestraft moeten worden, omdat in geen van de gevallen sprake is geweest van opzet of schuld. Zij mogen dan ook hun doctorsgraad gewoon behouden. Gepromoveerd zijn onder Stapel is een stigma dat langdurig kan doorwerken in de verdere loopbaan van promovendi, vreest de commissie.
Roos Vonk en het vleesonderzoek
“Belangrijker dan de fraude van Stapel is echter dat in de wetenschappelijke wereld niemand aan de bel heeft getrokken over rare dingen in Stapels publicaties”, zegt voorzitter Pim Levelt vandaag in NRC Handelsblad. Vorig jaar was er kritiek te horen op de Nijmeegse hoogleraar Roos Vonk die meewerkte aan een onderzoek van Stapel. Een rel was geboren maar uiteindelijk wist Vonk de dans te ontspringen.
Stapel is boos, spreekt de natie toe
In het eindrapport staat geen verklaring van Stapel zelf over zijn frauduleuze praktijken. De commissie Levelt bevestigt via een woordvoerder van de Universiteit van Tilburg dat een reactie van Stapel niet is meegenomen. Dat gebeurt volgens hen op verzoek van Stapel. Die laat echter weten dat dit ‘kul’ is. Vanaf 15.00 zal Stapel daarom de natie toespreken op één van de vele kanalen van de NOS, aldus hoofdredacteur Marcel Gelauff.
(ANP/DeJaap)
