Al jaren loop ik tegen het hetzelfde Nederlandse probleem aan: je bent Roemeen, dus je bent zigeuner. Je komt uit Bulgarije, dus je bent zigeuner. Je bent zigeuner, dus je komt uit Roemenië of Bulgarije. Is West-Europa echt zo kortzichtig of doen ze maar alsof? Weten ze het echt niet hoe het zit in Oost-Europa? Dat laatste lijkt toch sterk het geval te zijn. Oost-Europa wordt vergeten, stelselmatig.
Loop op een Roemeen af en vraag of hij zigeuner is. De kans is groot dat je iemand enorm hebt beledigd. Loop op een zigeuner af en vraag of hij uit Roemenië komt en de kans is aannemelijk dat hij ja zal zeggen. Echter, dat antwoord maakt hem nog geen Roemeen. Hij zal misschien de taal spreken, een Roemeens paspoort hebben en een auto hebben die op Roemeens kenteken staat. Maar een Roemeen is het niet.
Mercedes Benz
Zigeuners zijn aparte gevallen in Oost-Europa. Ze voelen geen band met het land waar zij een nationaliteit van dragen, de enige band die zij voelen is de band met de familie en het zijn van zigeuner. Ze dragen hun eigen mode, spreken onderling hun eigen taal, hebben hun eigen gebruiken, hun eigen manier van leven. Ze zijn geenszins Roemeens in de definitie van cultuur. Ze dragen alleen de nationaliteit.
In Roemenië zijn veel mensen de zigeuners zat. Ze doen niets, wonen in enorme paleizen vol met niets en verzamelen Mercedes Benz-logo’s, gejat van Mercedessen uit de grote stad. Ze bedelen, jatten, doen aan criminaliteit: wapenhandel, vrouwenhandel, drugshandel, handen in gestolen goederen. Noem het maar op. Ze zijn structureel een probleem.
Misbruik
Toch zijn er duizenden Nederlanders per jaar die naar Roemenië gaan en zogenaamd hulp bieden. Ze bouwen huizen, komen met heel veel producten aan uit Nederland. Onnodige zaken als kleding (die jatten ze toch, aldus een hoop Roemenen), schoenen (jatten ze ook, aldus een hoop Roemenen) en wc-papier. De zigeuners doen zielig en na vertrek van de Nederlanders lachen ze zich kapot. Want de meeste Nederlanders laten ook nog een paar euro echter.
Worden zigeuners dan geweerd uit de Roemeense samenleving? Ja en nee. Ja, niemand wil direct met ze samenwerken, niemand vertrouwt zigeuners. En nee, de meeste Roemenen zijn heel vergevingsgezind: ze willen kansen geven en blijven rustig. Er wordt alleen misbruik van gemaakt. Zigeuners zelf adapteren zich ook niet naar de samenleving waar zij deel van uitmaken. Triest? Jazeker.
Spuugneigingen
Roemenen zijn zigeuners zat over het algemeen. Een Roemeen zei laatst tegen mij: “Als ik in Roemenië ben geweest, al is het maar een week, dan krijg ik spuugneigingen als ik er eentje zie in Nederland.”
Een extreem voorbeeld, maar wel eentje die in gematigde vormen veel voorkomt in de Roemeense maatschappij. “Zigeuners moeten verdwijnen,” hoor je daar dikwijls op straat.
Zigeuners passen zich zoals gezegd niet aan de samenleving aan. Ze blijven leven in kleine groepen, half leven als nomaden, half als agrariërs. Ze bedreigen en vermoorden mensen die een grote mond geven als ze zelf iets hebben gestolen. In een wijk in de Roemeense stad Craiova patrouilleert de politie niet meer omdat de zigeuners beter bewapend zijn. Dit neemt steeds ergere vormen aan.
Roemeense cultuur
Een Roemeen is iemand die past binnen de Roemeense cultuur, zigeuners passen daar niet in. Het is een probleem waar Oost-Europa al vele jaren mee kampt. Nu het probleem zich naar West-Europa verschuift is het hopen op het moment dat de mensen hier dezelfde kennis krijgen. Dan gaan we het hier misschien eindelijk helemaal snappen: een Roemeen is geen zigeuner.
