Afgelopen donderdag was het weer raak. Een 15-jarig meisje sprong voor de trein. Direct begonnen de geruchten over pesten en de discussie over pesten werd nieuw leven ingeblazen door de moraalridders van weleer. Het is weer tijd om met het vingertje te wijzen mensen! Weg met de eikels, pesters en gespuis! Het is hun schuld, moordenaars, allemaal!
Want zo gaat dat in medialand. Gebeurt er iets ergs dan is dat gelijk aanleiding om Nederland onder een moreel vergrootglas te leggen. Een drama zoals een zelfmoord van een tiener wordt niet gebruikt om te discussiëren over de nieuwe vormen van pesten, nee dat wordt lekker gebruikt om stokoude vetes uit te vechten of zogenaamd “een tendens” waar te nemen. Zo van “Nederland is het pesten meer dan zat”. Een groter cliché is nauwelijks denkbaar.
Knuffelen en relativeren
Helaas gaan we dit soort clichés de komende dagen nog vaker horen. Er zijn nou eenmaal veel knuffelaars die moreel verontwaardigd zijn enclaimen dat het pesten nu echt moet ophouden. Zij zien de pesters als verkapte moordenaars, het is allemaal hun schuld. “Laten we discussiëren over de oorzaken van pesten en over de hufterigheid in de samenleving die pesten mogelijk maakt.”
Zo boring, zo politiek correct en zoveel gratuit gebabbel.
Daarnaast heb je ook de mensen die dit kapotrelativeren en claimen dat iedereen weleens gepest is. “Ik ben ook gepest hoor, maar heb geen zelfmoord gepleegd” hoor je ze dan zeggen. Of: “Pesten hoort bij de samenleving, is zo oud als de mensheid, je moet er tegen kunnen.”
Kortom: als je zelfmoord pleegt omdat je wordt gepest dan ben je een watje, zwak, ziek en misselijk.
Het midden
Voor beide standpunten valt iets te zeggen. Natuurlijk is pesten erg, maar de vraag is of pesten daadwerkelijk dé oorzaak is. Vaak is de gebeurtenis die direct leidt tot zelfmoord niet dé oorzaak, maar slechts een aanleiding. Een persoon springt niet zomaar voor een trein. Er zijn andere factoren, omstandigheden en redenen die meewegen in het plegen van zelfmoord. Hoewel veel mensen die gepest zijn wel eens overwogen om zelfmoord te plegen, is het daadwerkelijk plegen van zelfmoord een grote stap. Vaak verkeren deze mensen al in een kwetsbare situatie en is pesten de druppel die de emmer doet overlopen. Een term als ‘doodpesten’ is ridicuul omdat er dus meer aan de hand is.
Dat gezegd hebbende: pesten is anno 2012 verheven tot een duivelse kunst. Bleef het vroeger beperkt tot scheldpartijen, opstootjes en vernederingen op het schoolplein of werk, tegenwoordig kan iedereen meegenieten en kan je 24 uur per dag je slachtoffer(s) benaderen als pestkop. Via whatsapp, ping , twitter, facebook en SMS worden tieners bedreigd, belachelijk gemaakt en gechanteerd. Eenmaal een verkeerde foto op internet en je leven kan verwoest worden. Zie bijvoorbeeld het verhaal van Amanda Todd een Canadese tiener die zelfmoord pleegde vanwege pesterijen op internet.
Moreel gelijk
Veel journalisten zien hiermee de gelijkenis met een opiniewebsite als GeenStijl.nl. Volgens de vele moraalridders is deze weblog hét symbool voor digitaal pesten. Zij claimen dat GeenStijl mensen ook digitaal aan de schandpaal nagelt en kapot maakt. De vergelijking is natuurlijk absurd. Een pester is per definitie een persoon die zonder aanleiding zijn slachtoffers terroriseert. GeenStijl daarin tegen schrijft kritische opiniestukken op een onconventionele toon. Er is altijd een aanleiding of een reden nodig om te schrijven over een persoon of onderwerp. Maar ach, dat willen de moraalridders uiteraard niet horen.
Een dode tiener is de ideale gelegenheid voor deze mensen om zich moreel van dergelijke websites te onderscheiden. Jammer, want door anderen de schuld te geven los je het probleem niet op. Dus weg met wijzende vingers en handen uit de mouwen. Want uiteindelijk willen we dit probleem toch aanpakken? Of niet soms? Foei!
Shashi Roopram is te volgen via twitter www.twitter.com/shashiroopram.
