Deze week werd Nederland opgeschrikt toen een tweede slachtoffer van pesten zelfmoord pleegde. Jeffrey Arenz, oprichter van anti-pest organisatie Skizzl, oppert nu een pestverbod. Dat lost het probleem niet op en brengt daarbij de vrijheid van meningsuiting in het geding. De overheid moet ingrijpen, maar een verbod op pesten is niet het antwoord.
Wat is pesten en waar ligt de grens? De grens ligt bij racisme, discriminatie en geweld – maar daar is al wetgeving tegen. En een pestverbod kan breed uitgelegd worden. Als een kind zegt dat de islam achterlijk of een ander kind dik of wanstaltig is, pest het dan?
Ik hoorde een voorstel dat de grens bij bewust kwetsen gelegd moet worden. Maar wanneer kwets je bewust? Denk aan Hans Teeuwen die de Meiden van Halal uitlegt dat je nou eenmaal gekwetst kan worden in een vrije samenleving: deze boodschap is zelfs goedgekeurd in het linkse Vara-programma De Wereld Draait Door.
De begrippen “bewust” en “kwetsen” zijn problematisch, want ze zijn niet objectief vast te stellen.
Het is een dooddoener, maar wel waar: pesten is niet alleen een kinderprobleem. Pesten lijkt een minder groot probleem bij volwassenen, omdat pesten op de werkvloer bestreden wordt (economisch motief), volwassenen de afhankelijkheid van menselijke relaties erkennen en we een preferentie voor ‘goede smaak’ of ‘gezelligheid’ ontwikkelen (sociaal motief).
Rutger Castricum
Al worden er nog altijd volwassenen uitgemaakt voor pestkop, zoals Rutger Castricum. Naema Tahir opperde zelfs dat Catricum de toegang tot het Binnenhof ontzegd moet worden. En dat is precies waar de vrijheid van meningsuiting tegen pesten aanschuurt. Castricum maakt geen gebruik van geweld, discrimineert niet en sluit mensen ook niet uit op basis van ras. Of hij mensen beledigt of pest, dat is aan debat onderhevig. Daarom is de uitspraak van de nieuwe aanwinst van DeJaap, Chris Klomp, ook zo onzinnig: geweld tegen ‘pestende’ journalisten en opiniemakers moet net zo goed veroordeeld worden. Of had Theo van Gogh het ook aan zichzelf te danken?
Zie dit dan ook alsjeblieft niet als een aanval op Jeffrey Arenz en wat hij tegen pesten doet: pesten verdient aandacht. De professionaliteit van zijn organisatie wordt echter in twijfel getrokken – en het is al helemaal de vraag of een achttienjarige jongen met musicalambities pesten uit de wereld moet helpen, of dat de overheid dat moet doen.
Over De Streep
De kern van dit probleem is dat we verwachten dat alles zichzelf oplost als we steeds vaker verantwoordelijkheden overhevelen van de overheid naar een maatschappij die blijkbaar deze verantwoordelijkheid niet aankan. De overheid moet zich weer committeren aan de publieke zaak, zoals Bas Heijne in het NRC Handelsblad schreef.
Desnoods trekt Arie Boomsma met zijn topprogramma Over de Streep langs alle scholen, maar pesten gaan we niet verbieden. Dat leidt alleen maar tot inflatie van het al uitgeholde woord ‘respect’, onzinnig gezwaai met scheidsrechtersbandjes en bedreigt zelfs de vrijheid van meningsuiting.
