Korte quiz. Noem een voetbaltrainer die college geeft. NU zeggen. Louis van Gaal? Nee, fout. Nou ja, niet fout, maar ik bedoel iemand anders. Mourinho? Nee, nu even ook niet. Wie dan wel? Het is Sir Alex Ferguson, de meest succesvolle coach in de geschiedenis van Groot-Brittannië. Fergie gaf college aan studenten van Harvard en verstrekte in twee woorden alvast sensationeel advies.
Studie
Al 26 jaar geeft de Schotse oefenmeester leiding aan de hoofdmacht van Manchester United. En hoe, de erelijst van één van ’s werelds grootste clubs is indrukwekkend. Op 70-jarige leeftijd ziet de coach nog tevreden aan hoe zijn jongens bovenaan de Premier League staan en wie de coach vraagt of hij niet al had moeten stoppen, wordt in onverstaanbaar Schots tot de orde geroepen.
Als manager van een merk als Manchester United moet je meer in huis hebben dan technische- en tactische voetbalkennis. De studie naar de werkwijze van Ferguson leert de studenten hoe zij ooit hun team mentaal kunnen voorbereiden op een heel seizoen en hoe ze naar een optimale sfeer in de kleedkamer moeten toewerken. Of hoe ze de juiste opstelling maken en deze nog beter kunnen wijzigen tijdens wedstrijden.
Eigenlijk gewoon een standaardpakketje oefenstof om trainer te worden. En te blijven. Minimaal 26 jaar lang zonder vrees voor ontslag.
Geluk
Niks voor Rene van der Gijp, zo’n college. De geliefde voetbalanalist is van mening dat een stel jongens dat heel goed kan voetballen ook met Andre van Duin als trainer kampioen kan worden. Trainers nemen zichzelf veel te serieus, kampioenschappen worden gewonnen door talentvolle selecties met vooral genoeg geluk aan hun zijde.
Toch bestaan er meerdere magazines die geënt zijn op alle vormen en manieren waarop Nederlandse voetbaltrainers te werk zouden kunnen gaan. Van professionele topcoaches tot beginnende pupillentrainers bij de plaatselijke amateurvereniging, alle trainingsvormen worden besproken. Zijn de uitgetekende looplijnen, omschakelmomenten en standaardsituaties minder waard dan lotsafhankelijke porties geluk?
Trainers
De rol van een trainer zal in meerdere of in mindere mate van invloed zijn op prestaties van een team. Het feit dat Pep Guardiola bij FC Barcelona alle prijzen heeft gewonnen maakt hem niet direct de beste trainer van de wereld. Zijn selectie had weinig behoefte aan voetbaltechnische aandacht. Maar het managen van de spelersego’s had Guardiola blijkbaar wel onder de knie.
Coaches als Van Gaal en Mourinho staan juist bekend om het feit dat ze spelers technisch beter maken. Meer dan andere trainers worden ze geroemd om hun tactische kennis. En de carrières en resultaten van beide heren liegen er niet om. Maar goed, ook zij hebben vaak te maken gehad met uiterst talentvolle selecties en het benodigde geluk.
Er zijn ook trainers die minder kwaliteit of geluk hebben. Vooralsnog behoren wereldvoetballers van het jaar Gullit en Van Basten tot deze categorie. Zouden ze te weinig verstand van het spelletje hebben? Weten ze veel van aanvallen, maar weinig van verdedigen? Slagen ze niet in het managen van een ploeg? Of hebben ze toch te weinig geluk?
Well done
De vraag is wat de magie van een goede coach is. Studenten van Harvard hopen in de carrière van Ferguson een antwoord te vinden. De Schot is de uitgelezen persoon om te bestuderen na 26 jaar vakmanschap als topmanager. Mogelijk geeft het onderzoek naar de blauwdruk van Sir Alex interessante aanknopingspunten voor managers in spe en anders bestaan er voldoende voetbaltrainers die het naslagwerk van Ferguson uit liefhebberij zullen bestuderen. Op de voorpagina van het onderzoek wordt vast een belangrijk tipje van de sluier gegeven:
‘For a player – and for any human being – there’s nothing better than hearing ‘well done’. Those are the two best words ever invented in sports.’ – Sir Alex Ferguson.
Kijk aan, weer wat geleerd.
