“Mogadishu is weer veilig,” aldus staatssecretaris Fred Teeven. Een staaltje politiek opportunisme waar je u tegen kunt zeggen. Verontwaardiging van de kant van de oppositie? Het bleef muisstil terwijl tal van vluchtelingen weer geconfronteerd werden met het ‘afschrikbeleid’ van Rutte II. De Somalische vluchtelingen in Nederland zijn “ongewenst” en dat zullen ze weten ook.
Het immigratiebeleid in Nederland kent alleen een hardvochtige en kille kant. Exemplarisch daarvoor is het bericht waarin Mogadishu plotseling ‘veilig’ wordt verklaard. Volgens Teeven en co kun je ongehinderd door de milities door de stad bewegen. De markten zijn weer toegankelijk! Het zakenleven bloeit weer op! Dus met andere woorden alle obstakels om asielzoekers niet terug te sturen zijn weggenomen.
Ambstberichten komen uit Nairobi, Kenia
En terwijl wij binnenkort massaal genieten van onze kerstvakantie en menig familielid verwelkomen of uitzwaaien op Schiphol, worden tal van vluchtelingen buiten ons zicht op het dezelfde vliegveld uitgezet richting oorlogsgebieden die veilig worden verklaard op basis van ambtsberichten. Dezelfde ambtsberichten die keurig worden getikt op een kantoor gevestigd in Nairobi, Kenia. Ver weg van het oh zo veilige Mogadishu. Ik kan er echt kwaad om worden. Het huidige beleid is erop gestoeld om zoveel mogelijk vluchtelingen uit bepaalde gebieden buiten Nederland te houden met alle gevolgen van dien. Want wat is de situatie nu eigenlijk in Mogadishu?
Volgens het laatste rapport van de VN (juni, 2012) over de situatie in Zuid-Somalië bevindt Mogadishu zich al jaren in een kritieke toestand. Er is een hoge mate van corruptie, armoede, terreur door gewapende milities en de lokale economie is zeer zwak. Het motto om zaken te doen met de overheid is nog steeds Maxaa igu jiraa, Wat krijg ik ervoor terug?). Volgens een VN vertegenwoordiger is er geen sprake van ‘recht’ in Mogadishu. Overal op de markt kun je politie uniformen kopen waardoor burgers nooit zeker weten als ze aangehouden worden of het echt een politieagent of een crimineel is.
Mensenrechtenorganisaties zeggen iets anders
Daarnaast zijn burgers dagelijks slachtoffer van valse arrestaties, mishandelingen en/of executies omdat ze zogenaamd spionnen zijn voor de overheid. In het afgelopen jaar hebben er 155 granaataanvallen plaatsgevonden in Mogadishu. En in het afgelopen half jaar was er sprake van 208 bomaanvallen volgens de VN. Echter, zijn dit slechts ramingen. Vanwege de gevaarlijke situatie in Mogadishu kunnen VN-vertegenwoordigers dit niet echt onderzoeken. Vrouwen die hun kinderen proberen te voeden te midden van de droogte, armoede en terreur zien hun eigen overlevingskansen afnemen met iedere kind dat ze krijgen. Ongeveer 95 procent procent van de meisjes tussen 5 en 11 wordt genitaal verminkt. Tel dit op bij het risico mishandeld, misbruikt, verkracht,ontvoerd, neergeschoten te worden en je kunt begrijpen waarom sommige mensen het een hel noemen om in Mogadishu te leven als vrouw. Dit allemaal is slechts een greep van een beschrijving over de situatie in Mogadishu. De verschillende rapporten van mensenrechtenorganisaties spreken Teeven en co tegen. Echter, men schuwt geen enkele middel in hun ijver om zoveel mogelijk vluchtelingen terug te sturen. Verder heerst er in Nederland een ‘afschrikbeleid’ voor vluchtelingen.
Vreemdelingenbewaring als gevangenis
Denk bijvoorbeeld aan vreemdelingenbewaring dat eigenlijk dient als gevangenis voor onschuldige vluchtelingen. Of kijk naar het aantal vluchtelingen dat niet beoordeeld wordt zodat ze talloze jaren in procedure zitten om daarmee te voorkomen dat ze een verblijfsvergunning krijgen. Of het foefje waarbij vluchtelingen met minder rechtsbijstand aan moeten kunnen tonen dat ze gevaar lopen. Je krijgt situaties waarbij vrouwen gedwongen worden om te praten over hun verkrachting(en) terwijl ze op juridisch en psychisch vlak geen ondersteuning krijgen. Kinderen die weinig tot geen onderwijs genieten terwijl ze er wel recht op hebben in een omgeving dat niet veilig is. Vluchtelingen die doordraaien omdat ze 24 uur lang in een kleine kamer met andere vluchtelingen moeten doorbrengen. Ze mogen niet leren of werken. Velen komen binnen met post-traumatische stress stoornis en andere psychische aandoeningen maar worden niet geholpen. Jaarlijks doen dertig asielzoekers in opvangcentra’s een zelfmoordpoging. Dan tel ik de illegalen en uitgeprocedeerden niet mee.
En terwijl wij binnenkort het nieuwe jaar inluiden onder genot van champagne en hapjes, weten tig Somalische asielzoekers dat ze volgend jaar teruggestuurd gaan worden naar dat hel waaraan ze dachten te ontsnappen.
Fatihya Abdi is de dochter van Somalische politieke vluchtelingen en studente Politicologie aan de UvA. Ze vraagt zich ook af hoe het dan met dit reisadvies naar Somalië zit.
