De relatie tussen onderzoek en journalistiek is een moeizame. Journalisten blijken slecht in staat om onderzoek op waarde te schatten (1, 2) en de hoofdredacteur van het NOS Journaal vindt dat helemaal geen ramp. Het is voor de journalistiek moeilijk om te bepalen hoe goed een onderzoek is uitgevoerd. Dat komt allereerst omdat ze vaak alleen het persbericht lezen. Daarnaast is niet duidelijk wat als onderzoek mag tellen. Hoe zit het met onderzoek uitgevoerd door studenten? Kunnen we bijvoorbeeld de resultaten uit scripties zien als bewezen wetenschappelijke inzichten?
Relevante onderwerpen
Op DeJaap schrijf ik regelmatig over de scripties van mijn studenten. Stuk voor stuk kiezen zij interessante onderwerpen (twitteren als Mad Men, graffitispuiters, Dutch design en nationalisme) en ik vind het leuk die onderwerpen te delen met mijn publiek op internet. Het is mij meer te doen om te laten zien waar studenten allemaal mee bezig zijn, dan om de gevonden resultaten als wetenschappelijke waarheid te brengen. De blogpost is daar een geschikte vorm voor. Ik vind ook niet dat een scriptie die status heeft. Daarvoor is meer nodig, bijvoorbeeld peer-review.
Hoewel ik ernaar streef alleen over scripties van een 7,5 of hoger te schrijven, vind ik sommige onderwerpen zo relevant dat ik ze toch behandel. Omdat ik zelf schrijf, kan ik eventuele twijfelachtige inzichten weglaten of toelichten. Het cijfer vermeld ik er nooit bij, om privacyredenen. Bovendien gaat een cijfer over meer dan de kwaliteit van het onderzoek. Een scriptie met uitstekend empirisch onderzoek kan nog steeds een 6 krijgen, als het slecht opgeschreven is en de student veel begeleiding nodig had bijvoorbeeld.
Nieuwswaarde
Met de groeiende populariteit van DeJaap is mijn handelswijze eigenlijk niet meer houdbaar. DeJaap wordt goed gelezen door journalisten en stukken worden regelmatig overgenomen door andere media. Soms bellen journalisten al wanneer ik alleen maar twitter over een scriptie. Vrouwen die hun orgasmes faken en Arabische porno zijn dan ook onderwerpen waar de pers gretig over wil schrijven. Ik laat het dan aan de student zelf of ze de journalist te woord willen staan.
Journalisten hebben een andere agenda dan bloggende scriptiebegeleiders. Zij willen graag nieuws brengen. Het gaat dan niet meer om het tonen van de rijkheid in onderwerpkeuze, maar om de relevantie van de resultaten. De scriptie krijgt een andere status en de kwaliteit van het onderzoek wordt essentieel. In een ideale wereld gaan nieuwswaarde en kwaliteit samen. De wereld is echter niet ideaal. Keer op keer blijkt dat journalisten moeite hebben onderzoekskwaliteit te beoordelen. Het gaat hier niet om de wetenschapsjournalisten waar de chef Wetenschap van de Volkskrant altijd zo vol van is. Media-onderwerpen worden namelijk door reguliere journalisten behandeld.
Als je methodes en methodologie niet kunt wegen, kun je niet over onderzoek schrijven. Wanneer de inzichten zijn verkregen met slordige methoden en nonchalante analyse mogen we er geen waarde aan toekennen –al is de nieuwswaarde van een onderwerp nog zo hoog.
Alles of niets
Blogs en sociale media zorgen ervoor dat journalisten sneller, makkelijker en meer dan voorheen in aanraking komen met het werk van studenten. Dankzij digitale online archieven kan iedereen vrijwel alle scripties inzien, bijvoorbeeld via UvA Dare of Igitur van de UU. Dit is een goede ontwikkeling. Scripties gaan vaak over actuele onderwerpen en studenten komen met originele ideeën, twee zaken die in wetenschappelijk onderzoek vaak ontbreken.
Het zijn niettemin ontwikkelingen die om waakzaamheid vragen. Het is de vraag of het journaille in staat is om correct over deze scripties te rapporteren. Hoe nu te handelen? Is het beter om alleen nog maar over scripties met een hoog cijfer te bloggen? Nee, want het cijfer gaat over meer dan de kwaliteit van het onderzoek. Moeten de media maar wegblijven van scripties? Ik zou dat jammer vinden. De scriptie is de kroon op de intellectuele arbeid van studenten en dat mag best erkend worden met media-aandacht. Blijft over: methodeonderwijs voor de journalist. Leren wat significantie en triangulatie zijn, nadenken over het verschil tussen betrouwbaarheid en validiteit en bovenal verder kijken dan eigen verwachting.
