“Het staat er. Dan hebben we er mee te leven”, de alleszeggende reactie van VVD-woordvoerder dierenwelzijn Johan Houwers op het ene zinnetje in het regeerakkoord dat volgend jaar wilde circusdieren verbiedt. Dat komt dus van Samsom. Maar het PvdA-verkiezingsprogramma zweeg over dit issue. Net als woordvoerder Tjeerd van Dekken voor de camera van EenVandaag. Hoe zit dat?
Het politieke draagvlak voor dit verbod: zes zetels. Alleen GroenLinks en de Partij voor de Dieren maakten richting verkiezingen amok over wilde circusdieren. Op dierenwelzijn bepleit VVD een terugtredende, PvdA juist een optredende overheid. Het resultaat is – uitruiltheorieën ten spijt – een waterig compromis. Duurzame visserij, stroperij en plezierjacht worden niet op- of aangepakt, over megastallen is het laatste woord niet gerept en bovendien draaide Rutte eigenhandig Dion Graus’ (PVV) dierenpolitie – in de volksmond ‘caviapolitie’ – de nek om. Is het verbod op circusdieren een goedmakertje? Maar voor wie dan?
Symboolpolitiek
“Het is pure symboolpolitiek”, briest Graus – die vlak voor het reces nog geëmotioneerd het spreekgestoelte van de Tweede Kamer beklom voor zijn klaagzang over bultrug Johanna – in EenVandaag. Hij krijgt bijval van Berry Spruijt. De hoogleraar dierenwelzijn onderzocht in 2009 hoe het was gesteld met de circusdieren – en vond niets schokkends. Het nieuwe kabinet durft hete hangijzers, zoals rashonden en vleeskippen, niet op te pakken, luidt zijn verklaring voor dit merkwaardige verbod.
De stichting Wilde Dieren de Tent Uit (WDdTU) schrijft dat Tjeerd van Dekken zich sinds 2008 hardmaakt voor dit verbod. Bijzonder, want de PvdA’er kwam überhaupt pas in 2010 in de Kamer en zijn vermeende strijd heeft nergens digitale sporen achtergelaten. Geen Kamervragen, geen nieuwsberichten, niet eens een tweet. En bij andere PvdA’ers ook niet.
Astroturfing
WDdTU neemt wel vaker een loopje met de werkelijkheid. Bij gebrek aan een gewillig oor in de Kamer mobiliseerde de stichting de afgelopen jaren gemeenteraadsleden om lokale verboden in te stellen via de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) – op basis van openbare orde en volksgezondheid welteverstaan. Ik maakte het zelf mee in de Nijmeegse gemeenteraad. Daar werd de discussie tot nader orde uitgesteld. ‘Ook Nijmegen weert circussen met wilde dieren’, kopte WDdTU vervolgens. De organisatie zet zelfs schaamteloos kinderen in om haar boodschap uit te dragen. Daarmee lijkt het een beweging van onderop (‘grassroots’), maar wie inzoomt ziet een nauwkeurig geënsceneerde aanval (‘astroturfing’). Die aanval bereikte dit najaar de onderhandeltafel. Ironisch bijzonder slecht nieuws voor rashonden en vleeskippen.
Samsom heeft zich bij de neus laten nemen. Na zijn haren is ie nu ook zijn wilde manen kwijt. Strijd gewonnen voor de circuscritici, zou je denken. Maar daar denkt WDdTU anders over. Het lanceerde deze week, ondanks het op handen zijnde verbod, een meldpunt – daar zijn er immers nooit genoeg van – voor verwaarloosde circusdieren. Dat riekt naar circusje pesten. Om over deze reactie op dit statement maar te zwijgen.
Roel van den Tillaart is junior consultant bij Van Belang & Partners.
