Van de voetbaltalentjes in Nederlands voetbalacademies van profclubs wordt minstens 77 procent nooit prof, terwijl hun leven daar wel jarenlang op is ingesteld. Met de nodige gevolgen van dien. Van schoolproblemen, tot sociale, fysieke en mentale narigheid. De Telegraaf weigerde die kant van de medaille vorige week te laten zien in een vijfluik over de toekomst van het Nederlands voetbal met clubiconen Johan Cruijff en Wim Jansen. Journalistiek falen en een gemiste kans.
Telesport bood haar lezer vijf dagen lang een pagina vol ideeën van Cruijff en Jansen over de weg die talenten moeten bewandelen op weg naar de top. Het koppel pleitte onder meer voor opleiden van zesjarige talenten en voor trainers met een voetbalachtergrond. Er valt inhoudelijk te twisten of oud-voetballers pedagogisch sterk genoeg zijn en of je voetbaltalent kunt herkennen op zesjarige leeftijd, maar op zichzelf is de visie van het duo nog te rechtvaardigen.
De clubs van het duo, Ajax en Feyenoord, bieden jeugdspelers een acceptabele kans op profvoetbal, blijkt uit eigen onderzoek voor Elsevier. Bij Ajax haalt zes procent van de ingestroomde talenten Ajax 1, achttien procent speelt Eredivisie, dertien procent op een lager profniveau. Daarmee valt ‘slechts’ 55 procent van de jeugdspelers af. De Feyenoord Academie heeft ondertussen, vooral gedwongen door de financiële problemen, hetzelfde niveau bereikt. Al drie keer op rij werden de Rotterdammers bekroond tot beste opleiding van Nederland.
Maar de Telegraaf ‘vergat’ te melden dat de voetbalacademies van Ajax en Feyenoord positieve uitzonderingen zijn in Nederland. Behalve bij PSV en AZ is er bij de andere opleidingen amper uitzicht op een carrière als prof. Sparta, FC Twente en Vitesse/AGOVV onderscheiden zich nog enigszins, maar ADO Den Haag, FC Groningen/Cambuur, NEC/FC Oss, FC Utrecht en Willem II/RKC, leveren alle in vier jaar met moeite tien volwaardige profvoetballers af. Van hen is de helft niet eens actief op het hoogste niveau.
Niet zo raar aangezien een simpele rekensom leert dat de achttien Eredivisieclubs plaats bieden aan 198 basisspelers en ruim 200 wisselspelers. De vraag naar profvoetballers is dus gering, zeker gezien een loopbaan zo’n vijftien jaar duurt. Er zijn te veel opleidingen, waardoor er meer spelers beschikbaar komen dan er nodig zijn bij profclubs. In Nederland zouden vier à vijf kwalitatieve jeugdopleidingen volstaan en een eerlijkere kans van slagen bieden.
Is die lage slagingskans erg? Ja! Dat blijkt onder meer uit recent onderzoek van het Mulier Instituut.“Topsporters hebben veelal meer studiejaren nodig voor de afronding van hun middelbare school en ze stromen vaker af naar een lager onderwijsniveau”, wordt daarin bewezen. Ook sociaal moeten kinderen inboeten, hun leven en dat van hun ouders draait alleen nog maar om voetbal. Dat kan leiden tot groeiproblemen en zelfs psychiaterbezoek omdat de clubs het pedagogisch en qua nazorg af laten weten, zoals werd geconstateerd in intern onderzoek van de KNVB uitgevoerd door de Universiteit Utrecht. Niet voor niets werden er Kamervragen gesteld naar aanleiding van het Elsevier-verhaal.
Ondanks al deze nare feiten hield De Telegraaf de schone schijn op. Integendeel, het schreef op dag twee zelfs het volgende: “Jansen: ‘Er is één zekerheid. Op weg naar de top zie je veel afvallers. Dat is het verhaal van topsport.’ Cruijff en Jansen vinden dat de clubs daar zorgvuldig genoeg mee omgaan. De meeste komen via een andere weg toch weer naar boven. De KNVB zou zich daar niet druk om moeten maken.” Wat een bagatellisatie van de slagingskans en de gevolgen!
Jaap de Groot was in zijn afsluitende column ‘Eigen Kijk’, lyrisch over de serie. “Twee sportmensen zonder dubbele agenda hebben gedreven door hun liefde voor het voetbal de toon gezet”, schrijft de chef Telesport. Dinsdag durfde hij in Bureau Sport (minuut 27:15) daarbovenop te zeggen dat De Telegraaf ‘op het grote podium waarop het zich bevindt, strak, feitelijk en juist moet publiceren’. “Journalistiek is keuze maken of je te maken hebt met recht of onrecht.”
Nou beste Jaap, beste Johan, beste Wim, dit was een schoolvoorbeeld van een halve waarheid. Wanneer je vijf dagen zoveel aandacht geeft aan dit onderwerp is het niet eerlijk om alleen over de successen te praten. Een klein kader op één van de pagina’s had al kunnen volstaan. Maar clubliefde gaat bij De Telegraaf blijkbaar boven haar journalistieke, morele en maatschappelijke plicht. Hopelijk lezen de ouders van een voetbaltalent ThePostOnline, en denken ze goed na wanneer hun zoon een ‘droomkans’ wordt aangeboden bij een voetbalacademie. Want dromen zijn bedrog.
Lees hier het onderzoek van opinieweekblad Elsevier over voetbalacademies. Lees hier een eerder bericht op ThePostOnline over de gevolgen van een voetbalopleiding voor het hele gezin. Discussieer met Roel Wolfert via Twitter @roelwolfert
