Een klein ding, uit een klein land, dat heel groot werd. Het land groeide eveneens, wat het gebruik van het kleine ding opvoerde. Ondanks het formaat wordt het vaak in hoofdletters gespeld. Kapitein, later majoor Uziel Gal (1923-2002) ontwikkelde dit compacte wapen na de Israëlische 1947-1948 onafhankelijkheidsoorlog. De Israëlische strijdkrachten (IDF) schaften het in 1954 aan en nadien bestelden ruim negentig landen de UZI, of produceerden ze in licentie. Tot op heden zijn er ruim twee miljoen stuks gefabriceerd. Hoewel de standaard UZI in het geboorteland Israël sinds 2003 bij de reguliere strijdkrachten is uitgefaseerd, blijven de wapens elders in gebruik. Mogelijk maakt het thuis zelfs een come back. Producent Israel Weapon Industries (IWI, voorheen IMI) biedt naast de oudere modellen sinds 2010 de UZI PRO aan. Een hightech versie waar alles op zit wat een wapen moet hebben om erbij te blijven horen.
Of Gal zelf de loop omvattende telescoopafsluiter en opvallende magazijn-in-pistoolhandgreep bedacht, blijft een beetje een raadsel. De Poolse immigrant Podsenkowski ontwierp in Groot-Brittannië in 1944 de MCEM-2 (Machine Carbine Experimental Model 2) met dezelfde eigenschappen. De in 1947 ontwikkelde Tsjechische Cz-447 had ze eveneens. De Pool bleef echter een experiment en de Tsjech verdween in de schaduw van de UZI.
Een standaard UZI is met ingeklapte metalen kolf 48 cm lang, met uitgeklapte kolf 65 cm. De loop is 26 cm lang. Een lege UZI weegt 3.4 kilo. Het stalen magazijn voor 30 patronen (max 32) weegt 200 gram, 500 gram indien vol met 9 mm Parabellum, waar de meeste UZI’s in schieten. De para’s komen met 400 m/sec de loop uit.
Het L-vormige klapvizier in de achterste bovenbescherming heeft twee opties. Honderd meter of tweehonderd meter. De korrel voorop in de bovenbescherming kan bij het inschieten op de schutter worden ingesteld. Eenmaal ingesteld kan een schutter tot honderd meter goed gericht semi-automatisch (schot-voor-schot) vuur uitbrengen. Dankzij de relatief zware afsluiter (massatraagheid) wordt je rechterschouder daarbij alleen prettig gemasseerd.
UZI ‘klein’ (foto: www.world.guns.ru)
Liggend is het met het relatief lange rechte magazijn iets lastiger mikken. Om goed te kunnen mikken is het noodzakelijk om de kolf uit te klappen. Met een ingeklapte kolf is het wapen ook veel minder controleerbaar, zeker bij automatisch vuur. Iets wat ze in Hollywood maar moeilijk kunnen leren. Toch vreemd dat men in een land met zo’n hoge wapendichtheid op het witte doek vaak zo dom met wapens omgaat.
Het witte doek maakte laagvoorhoofdigen ook geil op de talloze kleine aftreksels van de UZI zoals de Ingram MAC 10. Ook UZI producent IWI zelf kwam met kleine versies in de tachtiger jaren. Eerst met de Mini UZI, nadien met de Micro UZI. In rock&roll kunnen echter alleen ‘Arnolds’ dergelijke versies onder controle houden. Het lagere gewicht van de afsluiters in de miniversies produceren cyclische vuursnelheden van 1050-1700 spm, tegen 600 spm in basisversies. En, met 1700 spm is degene op wie gericht wordt wellicht nog het meest safe.
De UZI in Nederland
In Nederland kwam de UZI als kaliber 9 x 19 mm pistoolmitrailleur M61 vanaf 1958 in gebruik bij de marine en mariniers. In 1961 werden ze eveneens bij de landmacht en luchtmacht ingevoerd. De meeste UZI’s hadden de standaard metalen klapkolf, maar bij de luchtmacht en marine kwamen ook exemplaren met een vaste metalen of houten kolf in gebruik. De UZI werd bij de landmacht het standaardwapen voor onder andere tankbemanningen en chauffeurs, die er een speciale uziklem voor in hun voertuigen hadden. Daarnaast werden ze voor bijzondere opdrachten verstrekt aan de infanterie, mariniers of commando’s.
En, de onze zagen al vroeg actie in hun carrière (uitgefaseerd in 1998). Al spoedig na hun introductie werden er een paar duizend uitgereikt aan de troepen die vochten tegen de Indonesiërs op Nieuw-Guinea (1960-61). Een haast vergeten periode.
Mini UZI (foto’s: world.guns.ru)
Micro UZI
Heckler & Koch
Veel landen vervingen hun UZI’s vanaf eind jaren zestig (deels) door de iets lichtere Duitse Heckler&Koch MP5. Ook dat verschiet echter pistoolkaliber munitie waarmee je niet door zwaarder body armour of kevlar helmen schiet. Reden waarom de laatste jaren wordt overgeschakeld op wapens in nieuwe kleinkalibers met een hoog penetratievermogen zoals de Heckler&Koch MP7 (4.6 x 30 mm, Vo 735 m/sec) of, zoals Nederland, de FN P90 in kaliber 5.7 x 28 mm (Vo 715 m/sec).
Tegen mensen die zich geen dik kevlar met titanium inserts kunnen veroorloven blijft 9 x 19 mm Para echter voldoende dodelijk. Daar er nog hele volkstammen zijn die het zonder body armour doen, is er wellicht een markt voor zo’n nieuwe UZI PRO.
UZI PRO met opties zoals MEPRO 21 reflexvizier op Picatinny rail (foto: IWI)
(Titelfoto: world.guns.ru)
