Voordat Diana DeLonzor haar boek “Never Be Late Again” schreef was ze altijd en overal te laat. In haar boek helpt ze laatkomers hun ‘type’ te bepalen, en geeft ze tips voor het beteren van je leven.
Laatkomers en zelfbeheersing
In een onderzoek aan de San Francisco State University onder 225 mensen, ondervond DeLonzor dat 17 procent chronisch te laat kwam. Deze ‘laatkomers’ vertoonden allemaal vergelijkbare patronen; het waren mensen die vaak dingen uitstelden en moeite hadden met zelfbeheersing (en vaak ook te veel aten, dronken, gokten of shopten). Daarbij vertoonden ze vaak een hang naar sensatie, en hadden ze last van ADD symptonen als rusteloosheid, moeite met focussen en concentreren.
Volgens DeLonzor is het voor laatkomers moeilijk om hun gedrag te veranderen. Ze vergelijkt het met het vertellen aan een dik persoon dat hij niet zoveel moet eten:“If it were that easy, we wouldn’t have Weight Watchers.” “Maar”, schrijft DeLonzor, “met de juiste aanpak kan zelfs de eeuwige laatkomer zijn slechte gewoontes veranderen”.
Het zoeken naar patronen
Volgens DeLonzor is de eerste stap het bewustworden van je gewoontes: kom je overal te laat, of slechts voor bepaalde afspraken? Hoe voel je je als je te laat komt? En wat maakt dat je het niet redt om op tijd te komen? Wanneer je in het laatkomen een patroon kunt ontdekken, kun je hier bepaalde conclusies aan verbinden: misschien ben je bang om niets te doen, of heb je de neiging om zoveel mogelijk afspraken op één dag te plannen (iets wat dan later helemaal niet mogelijk blijkt).
De 7 laatkomers
Volgens DeLonzor zijn er zeven typen laatkomers, waarvan de meesten in de eerste drie categorieën vallen.
1. De Deadliner
De deadliner geniet van de spanning, van de hectiek van de laatste minuten. Beweert ‘het beste te werken onder druk’, en gedijt op de urgentie van de laatst mogelijke momenten. De deadliner verveelt zich snel, en ziet haasten als noodzaak, misschien zelfs als teken dat hij of zij Heel Belangrijk is.
2. De Producer
De producer probeert zoveel mogelijk gedaan te krijgen in zo weinig mogelijk tijd. Voelt zich beter wanneer hij een enorme ‘to-do list’ (de producer kan niet zonder lijstjes) heeft, en langzaam maar zeker dingen kan afstrepen. Producers doen aan ‘magical thinking’, iets wat door DeLonzor wordt omschreven als het onderschatten van hoeveel tijd je aan iets kwijt bent. De producer heeft een enorme hekel aan tijdverspilling, roept misschien ook vaak ‘tijd is geld!!!’, en maakt gebruik van iedere minuut van de dag.
3. De afwezige professor
De professor is gemakkelijk afgeleid. Dit kan betekenen dat de professor zich totaal niet op één taak kan focussen, of dat hij af en toe even outzoned als gevolg van een voorbij vliegende vogel. Afwezige professoren verliezen vaak hun besef van tijd, zijn snel hun sleutels kwijt en ‘vergeten’ (ze vergeten het wel écht) dat ze een afspraak met iemand hadden (‘OH was dat vandaag! Om 11 uur? Nee!’)
4. De Rationalizer
De rationalizer geeft nooit volledig toe te laat te zijn. Er is altijd een reden, een oorzaak, iets waar de rationalizer zelf helemaal niets aan kan doen. Praat de laatheid vaak goed, zelfs in zijn eigen hoofd. Gaat zelf geloven in de late trein/kapotte ketting/platte band.
5. De Indulger
De Indulger beschikt eigenlijk over geen enkel schrijntje zelfbeheersing. Is misschien een ‘lost case’.
6. De Evader
De evader voelt zich vaak minderwaardig, of is bang voor bepaalde sociale situaties. Dit lost hij op door deze sociale situaties dan maar geheel of gedeeltelijk te missen. Later aankomen maakt dat er minder tijd te besteden valt; dus minder momenten van misère en ongeluk te doorstaan.
7. De Rebel
De rebel is een slag apart. Terwijl bovenstaande figuren zelf óók de nadelige effecten van hun afwezige punctualiteit ervaren, heeft de rebel nergens last van. De rebel komt te laat en plukt er de vruchten van. Heeft het in zijn hoofd gehaald dat te laat zijn een bepaalde macht of superieuriteit uitstraalt. Te laat komen is dus een ego trip voor de rebel, die vaak man is.
Mocht je jezelf in meerdere laatkom-types herkennen: dat kan! De symptonen overlappen zo goed als altijd.
Nooit meer te laat
Jezelf transformeren van chronisch te laat naar perfect punctueel is moeilijk. De eerste stap is volgens DeLonzer om afspraken te maken ‘als een belofte aan jezelf’. Daarna is het goed om klein te beginnen. Bijvoorbeeld om met jezelf af te spreken om nooit meer te snoozen. Nooit meer. “If you can’t commit to a small inconvenience like that,” stelt DeLozer “you are not ready to tackle your chronic lateness.”
Ouch. Niet meteen wegklikken nu. DeLonzer geef namelijk een heel handig stappenplan.
Stap 1: Check hoe lang je nu écht doet over ontbijten. Over je haar stijlen, föhnen, aankleden, je tas inpakken of naar je werk fietsen. Schrijf dit op. Veel mensen hebben bepaalde verwachtingen van hoe lang ze over hun routine doen die niet realistisch zijn. Omdat het je één keer gelukt is om in 12 minuten naar je werk te fietsen, betekent dit niet dat dit iedere dag het geval zal zijn. Wees realistisch.
Stap 2: Plan nooit om op tijd te zijn. Dit klinkt een beetje gek. Laatkomers plannen zó, dat ze precies op tijd arriveren op de plek van bestemming. Wanneer je denkt dat het je 12 minuten kost om naar je werk te fietsen, ga je 12 minuten vante voren weg. Wanneer je één stoplicht tegen hebt, of terug naar binnen moet rennen om je paraplu op te halen ben je te laat. DeLonzer adviseert om áltijd 15 minuten te vroeg te vertrekken. Wanneer je dit overdreven vindt, kan je hier natuurlijk ook 10 van maken. Of 5. Of 3.
Stap 3: Verwelkom het ‘wachten’. Wanneer je trekjes van de evader hebt, doe hier dan iets mee. Neem een tijdschrift mee om te lezen op een feestje waar je niemand kent, of ga buiten staan bellen met iemand die je een tijdje niet hebt gesproken. Wanneer je al in je hoofd hebt dat je ook iets léuks kunt doen wanneer je (te) vroeg arriveert, ben je meer gemotiveerd om ook daadwerkelijk op tijd te komen.
Een laatste tip voor late vertrekkers: een berichtje sturen dat je ‘er over 5 minuten bent!!!!’ maakt niet dat je niet meer te laat bent. Het geeft je ook niet het recht om nog even snel iets af te maken. Wanneer je dit lastig vindt, probeer dit dan te onthouden: Stop, drop (wat je aan het doen bent) and roll(outta here!).
