In Zuid-Soedan kopen mannen hun vrouw. Ze stelen koeien om aan een vrouw te komen. Alex, een jonge man windt er geen doekjes om, “Waarom ik beslissingen neem voor mijn vrouw? Omdat ze dom is! Maar vooral omdat ik een smak geld voor haar betaald heb!”
Alle mannen in de geïmproviseerde trainingsruimte in Zuid-Soedan knikken instemmend. Alex raakt de kern van de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen in Zuid-Soedan, sinds 9 juli 2011het nieuwste land ter wereld.
Tijdens een training voor vrouwen in Zuid-Soedan wagen lokale Non-Governmental Organisations (NGO’s) een poging de ongelijkheid tussen man en vrouw in Zuid-Soedan bespreekbaar te maken. Vandaar dat ook mannen bij deze training aanwezig zijn. Het onderwerp bruidschat is met een flinke klap op de spreekwoordelijke tafel gelegd, een echte tafel hebben de meeste Zuid-Soedanezen niet.
De bruidsschat is één van de oudste elementen van de Zuid-Soedanese cultuur. Zuid-Soedanezen kunnen zich een huwelijk zonder bruidsschat dan ook niet voorstellen. Tegelijkertijd erkennen zij dat juist deze bruidsschat de bron van de grootste conflicten, familieruzies en clanbotsingen is. Families sparen jaren om een bruidsschat bij elkaar te sprokkelen, om een zoon in staat te stellen zijn vrouw ‘te kopen’. Dit leidt tot heel veel conflicten en geweld, zoals de gewelddadige roof van koeien en ander vee. Wanneer een man in staat is om een bruidsschat te betalen, heeft hij daarom het gevoel dat hij zijn vrouw ‘koopt’ en de volledige zeggenschap over haar heeft. En wat je hebt gekocht, daar kan je natuurlijk mee doen en laten wat je wil. Je hebt er tenslotte met je hele familie letterlijk voor gevochten.
Deze eeuwenoude traditie staat in de meeste delen van Zuid-Soedan niet ter discussie. Afschaffen? Makkelijker gezegd dan gedaan: De bruidsschat vormt een enorm belangrijk deel van de economische en sociale basis van Zuid-Soedan. Families leven van de bruidschat en zien het als een hinderlijk maar niet weg te denken onderdeel van de samenleving. Wat is dan de oplossing? De mannen en vrouwen in de training weten het antwoord ook niet.
De lokale trainer John laat er geen twijfel over bestaan: “Ik heb drie dochters en geen man die ik daar ook maar één Zuid-Soedanese Pound voor laat betalen”. De deelnemers kijken vertwijfeld. Alex lacht: “geef een van die dochters dan maar aan mij!”
Merel Diemont reisde in 2012 twee maanden door Zuid Soedan als trainer voor een lokale NGO.
