Na twee decennia van liberaliseren, privatiseren, bruteren en ‘op afstand zetten van de overheid’ is de Staat weer terug. En hoe: de schrik zit er goed in bij de beleggers in SNS aandelen: de Staat onteigent alles inclusief toekomstige claims op de SNS vastgoed portefeuille. Ongeloof valt van de gezichten af te lezen: onteigenen, dat is toch iets van socialisten van de voor-vorige eeuw? De onteigening valt goed in de Franse pers: Nederland is toch niet zo’n super liberaal angelsaksisch land als altijd werd aangenomen: L’Etat en de Staat, vrienden van weleer.
Zo nieuw is het staatseigendom van SNS en met name Bouwfonds Propertyy Finance ook weer niet: tot 2000 was Bouwfonds Property Finance voor 100 procent eigendom van de Nederlandse Gemeenten: vooral PvdA-gemeenten hadden aandelen in Bouwfonds vanuit de gedeelde doelstelling uit 1946, de oprichtingsdatum: bevordering eigen woning bezit voor de kleine man. Ook SNS kent een parallelle achtergrond, opgericht door de vakbonden.
Vandaag zou Pim Fortuyn 65 jaar zijn geworden en hoe je ook wend of keert: zowel de privatisering van Bouwfonds als de werdegang van SNS zijn te rangschikken onder de Puinhopen van Paars. Het was Klaas de Vries(PvdA) die in zijn rol als voorzitter van de VNG vroege signalen dat het met Bouwfonds Property Finance de corrupte kant op ging wegwimpelde. En het was Hans Wiegel (VVD) die uiteindelijke privatisering van Bouwfonds richting ABN AMRO regelde.
Er bestaat overigens een sterke relatie tussen Vestia en Bouwfonds: de bestuurders van die twee deden in de jaren negentig van de vorige eeuw veel zaken met elkaar: het was Peter Noordanus(PvdA) die in zijn laatste raadsvergadering als wethouder het plan New Babylon, een van de bleeders van Bouwfonds, er door heen jaste. Noordanus werd direct na zijn aftreden als wethouder president commissaris van Vestia en acteerde feitelijk als CEO met Eric Staal als errand boy.
Het volgende onteigeningsdoelwit dient zich dan ook aan: de woningcorporaties. Grote corporaties als Vestia, Ymere en Havensteder waren tot medio jaren negentig gemeente-eigendom. Zonder verrekening werd dat gemeentebezit op afstand gezet in stichtingen. Het lamenteer van de corporaties staat een goede aanpak van de bouwcrisis in de weg. Net als SNS die het financieel stelsel in gevaar bracht brengen de corporaties met hun huidige opstelling het volkshuisvestingsysteem in gevaar. Onteigening en vervolgens weer onder gemeentelijk eigendom brengen ligt in de rede.
