De opmars van ouderenpartij 50Plus lijkt niet meer te stuiten. Deze week bracht de partij naar buiten dat het ledenaantal inmiddels is gegroeid tot 8.000 en als klapper op de vuurpijl lijken ook nog eens de peilingen de partij van Henk Krol en Jan Nagel goed gezind.
Donderdag meldde TNS NIPO dat de ouderenpartij op 24 zetels in de peilingen stond. Ook meesterpeiler Maurice de Hond is de partij goed gezind, al moeten de ouderen het daar doen met acht zetels minder. Krol werd afgelopen week weliswaar veroordeeld voor computervredebreuk en moest 750 euro betalen, maar dat kon de feeststemming blijkbaar niet drukken. De ouderen lijken de macht in handen te krijgen, want volgens peilingen zijn ze nu de tweede partij van het land.
50Plus is een verzinsel uit de koker van Jan Nagel. De voormalige PvdA-burgemeester van Hilversum richtte rond de eeuwwisseling zijn eigen partij op: Leefbaar Nederland en ontdekte zo Pim Fortuyn. Toen Fortuyn iets te hard werd in zijn uitspraken over moslims (uitspraken die we vandaag de dag als mild zouden beschouwen) moest de Rotterdamse professor vertrekken en richtte eigenhandig de LPF op.
Leefbaar Nederland kwam niet meer in beeld, maar Nagel bleef het proberen. Uiteindelijk kwam hij op het idee van de ouderenpartij. Het initiatief was begin jaren ’90 van de vorige eeuw ook al eens uitgeprobeerd; weliswaar niet door Nagel, maar door wijlen Wien van den Brink. Toen zonder succes.
Maar tijden veranderen. Het is vandaag de dag de tijd van de protestpartijen, moet Nagel hebben gedacht. Hij kopieerde de manier van politiek bedrijven van SP en PVV: gewoon overal tegen zijn, zonder zelf met oplossingen te komen. Tegen elke bezuiniging stemmen, ook al is die bezuiniging hard nodig omdat de banken en verzekeraars er in de jaren voorafgaand aan 2008 op z’n zachtst gezegd een rommeltje van hebben gemaakt. Geen verantwoordelijkheid (durven) nemen, maar eenvoudigweg alleen maar roepen dat je overal tegen bent. Dan komen de kiezers vanzelf. En zowaar; het werkt!
De partijen die vooral last hebben (en dat gaat alleen maar erger worden) van 50Plus zijn niet erg verrassend: SP en PVV. Logisch, want ook dit zijn protestpartijen. Veel gekrakeel, maar ondertussen geen verantwoordelijkheid durven nemen. Geen oplossingen durven aandragen. Vooral de PVV grossiert hierin en SP heeft dit gedrag overgenomen.
Mede door dit populistische gedrag van SP en PVV heeft Nederland volgens D66-voorman Alexander Pechtold meer dan tien jaar lang stilgestaan. Pechtold heeft wel een punt: Niemand durfde een beslissing te nemen, uit angst kiezers en/of leden kwijt te raken aan PVV en SP. Vooral in het kabinet Balkenende MCMXVIII durfden zowel PvdA als CDA geen beslissingen te nemen en schoven alles op de lange baan. Daarbij kwam ook dat de gevestigde orde als VVD, CDA maar vooral PvdA geen goed antwoord hadden op de protestpartijen PVV en SP, die in diverse peilingen als kometen omhoog schoten.
De PvdA zette Job Cohen uiteindelijk af en koos straatvechter Diederik Samsom als partijleider. Samsom negeerde Wilders volledig en richtte zijn pijlen op Rutte. Het werkte: de PvdA werd wederom de tweede partij van het land en groeide zelfs van 30 naar 38 zetels.
Maar er is een keerzijde aan deze medaille: hoe groter ze zijn, hoe harder ze vallen. SP-leider Emile Roemer kan daar over meepraten. Ik ben benieuwd of Roemer al met Krol heeft gebeld:”Henk, kalm blijven. Ik dacht ook dat we er al waren. Maar kijk eens waar ik uiteindelijk sta: langs de zijlijn!” Tot drie weken voorafgaand aan de vorige verkiezingen leek de SP de grootste partij van het land te worden en zelfs de minister-president te leveren. Meer dan driekwart jaar stonden de socialisten op een ruime voorsprong in de peilingen. Probleem was wel dat de SP ging blindvaren op die peilingen en dacht, dat de strijd al gestreden was, terwijl de stembussen nog open moesten gaan.
De geschiedenis is bekend: de kiezer koos niet voor de ietwat frivole Brabander, maar voor de meer serieuze Diederik Samsom. Zaten de peilingen er dan zo hard naast, of had Roemer zich gewoon te snel rijk gerekend? De waarheid zal ergens in het midden liggen, maar diezelfde waarheid vormt nu het grootste gevaar voor Henk Krol en Jan Nagel: ze pieken te vroeg. Vooral ook als 50Plus over een jaar niet meedoet aan de gemeenteraadsverkiezingen dreigt de ouderenpartij in de vergetelheid te geraken. Dat niet alleen; net als SP en PVV durven de ouderen ook geen echte keuzes te maken.
Het moeten maken van keuzes zal hen uiteindelijk opbreken, zo wijst een analyse van notabele De Telegraaf uit. De krant van Wakker VVD, zelf toch niet vies van wat opruiend populisme, concludeert in haar analyse over de opmars van 50+ dat de ouderenpartij een groot deel van haar principes zal moeten laten varen, mochten ze straks inderdaad de tweede partij van Nederland worden. Dat zal de partij opbreken, zo analyseert De Telegraaf.
Nederland is nou eenmaal een coalitieland en dat houdt in dat iedere partij een deel van zijn eigen standpunten zal moeten inleveren. PvdA’ers en VVD’ers kunnen daarover meepraten. Toch zijn zij het gewend. SP-leider Emile Roemer trok eerder fel ten strijde tegen de PvdA, die volgens hem teveel naar rechts was opgeschoven. Maar op herhaalde vragen van o.a. de schrijver van dit stukje aan Roemer welke linkse idealen hij zelf zou laten varen, als hij met de VVD een coalitie zou moeten gaan vormen, geeft de SP-leider nog altijd niet thuis. Er komen niet eens vage antwoorden op mijn vragen; er komen helemaal geen antwoorden!
Dat bedoel ik nou met veel gekrakeel, maar zelf niet met oplossingen durven komen. Was de SP de grootste geworden op 12 september, dan hadden zij ook moeten onderhandelen met de VVD en dan hadden ook zij een groot deel van hun idealen moeten laten varen, en dus naar rechts opgeschoven. Zoveel zelfs, dat hun stemmers weer massaal terug gingen naar de PvdA. Het lijkt ook onwaarschijnlijk dat de VVD na het debacle met de PVV wederom zat te wachten om zaken te doen met een protestpartij; deze keer de SP. De VVD wilde nu gewoon aanpakken; doorpakken en de crisis oplossen. Dat doe je niet met en protestpartij als SP, PVV of 50Plus. Dat doe je met een partij die ervaring heeft en dan kom je uit bij de PvdA.
De PVV was na de nederlaag van 12 september 2012 weer bezig met een opmars in de peilingen en zou zelfs naast de VVD de tweede partij van het land zijn. Maar nu de ouderen zich druk maken over hun inkomen, stappen ze massaal over van de islamhaters naar de partij die op de barricades gaat staan voor de ouderen: 50Plus.
Geert Wilders verbrak in april 2012 juist de onderhandelingen met VVD en CDA omdat hij naar eigen zeggen niet kon toezien hoe er werd bezuinigd op de ouderen. Daarmee oogstte hij de sympathie van veel ouderen weer. Die sympathie was verloren nadat diezelfde Geert Wilders de pensioengrens van 65 jaar geen breekpunt meer vond. CDA en VVD waren voorstander van het ophogen van die pensioenleeftijd. PVV eerst niet, maar later weer wel.
SP en PVV zullen de komende tijd frontaal de aanval openen op Krol, omdat 50Plus stemmen bij ze wegtrekt. Daarvan kunnen partijen als VVD en PvdA alleen maar profiteren. Het wordt dus nog een interessant gevecht, daar bij de populistische protestpartijen.
