In het diplomatieke pokerspel rond Noord-Korea onthulde de Los Angeles Times zaterdagavond dat de Verenigde Staten werken met een dubbele agenda. Op meerdere fronten. Publiek werpt de VS zich op als voorvechter van strengere sancties na de nucleaire test van 12 februari, net als Zuid-Korea en Japan. Maar de LA Times bevestigde wat Zuid-Koreaanse verslaggevers in het najaar al meldden: Het Witte Huis maakte in april en augustus twee geheime bezoeken aan Pyongyang in een onsuccesvolle poging de relaties te verbeteren. De Europese Unie steunt inspanningen voor extra sancties van de Veiligheidsraad tegen Noord-Korea. Gezien de oplopende spanningen is de vraag of dat wel de beste strategie is. Moeten we niet kiezen voor extra vakanties in plaats van sancties?
De directe handelsbelangen van de EU 27 met Noord Korea zijn klein. Hoewel de tweede handelspartner van het land, na China, valt het bedrag in het niet bij de vele tientallen miljarden in onze handel met Zuid-Korea. Zaterdag werd ook bekend dat Noord-Korea bekend heeft gemaakt buitenlanders toe te staan Twitter en Skype te gebruiken op hun mobiele telefoons en iPads wanneer ze het land bezoeken. Deze nieuwe openheid volgt enkele weken na een bezoek van Google-topman Eric Schmidt, met in zijn gevolg zijn dochter en diplomaten. Het zogenaamde privébezoek is in de afwikkeling niet helemaal privé gebleven.
Nederland werd dinsdag in Genève tijdens de ontwapeningsconferentie verrast dat de Noord-Koreaanse diplomaat Jon Yong Ryong dreigde met de definitieve vernietiging van zijn zuiderbuur. En gevolgen voor Nederland. Maar dat is minder opzienbarend na de uitspraak op 5 februari van de Zuid-Koreaanse stafchef generaal Jung Seung-jo in de Nationale Assemblee dat zijn militaire apparaat klaar is voor een pre-emptive strike.
Vrijdag volgde een nieuwe waarschuwing in een gezamenlijke verklaring met de VS dat Noord-Korea ‘consequenties’ zal moeten aanvaarden van provocatief gedrag. Ook hebben in recentelijk een stoet van conservatieve Zuid-Koreaanse politici opgeroepen dat het land weer over eigen kernwapens moet beschikken. Een Non-Proliferatieverdrag met de VS loopt af in 2014. Sinds 2010 wordt onderhandeld over een nieuw nucleair akkoord met de bedoeling dit jaar af te ronden. Horrorscenario’s lijken steeds dichterbij te komen door paranoïde spelers.
Ook kwamen president Obama en de Japanse premier Abe, op bezoek in Washington, vrijdag overeen dat in de prefectuur Kyoto geavanceerde radarapparatuur geplaatst zal worden. Hoe het ook afloopt, zeker is duidelijk dat de Amerikaanse wapenindustrie winnaar is. De kluwen van tegengestelde belangen is nog ingewikkelder. Japan provoceerde Zuid-Korea deze week door voor het eerst een regeringsfunctionaris af te vaardigen bij een evenement dat de betwiste territoriale claim over de Dokdo-eilanden kracht bij moet zetten.
Het klopt dat de Noord-Koreaanse leider Kim Jung Un geen onschuldige partij is in deze explosieve heksenketel. Hij heeft heldere VN resoluties genegeerd. De nucleaire test volgde op een raketlancering in december. Daarop volgde een unanieme veroordeling van de VN. De Chinese minister van Buitenlandse Zaken Yang Jiechi en zijn Russische collega Sergei Lavrov zijn deze week in Moskou bij elkaar geweest en kwamen overeen dat de internationale respons moet bijdragen aan regionale vrede en geen moderne wapenrace op gang moet brengen. In het licht van haar eigen belangen en de toegenomen spanningen denk ik dat de EU er verstandig aan zou doen zich daar op dit moment bij aan te sluiten.
Het is begrijpelijk dat je iemand wil straf geven na een overtreding van afspraken. Maar in een conflictsituatie is niet alleen belangrijk te kijken wie schuld heeft. Zeker zo belangrijk is je primaire doel voor ogen te houden. De belangen van de VS en welke geheime agenda er dan ook onder ligt komen niet als automatisme overeen met die van de Europese Unie. In het flip flop beleid van de laatste eeuw heeft de VS China en Japan meerdere keren laten wisselen van beste vriend tot grootste vijand. Noord-Korea heeft dus alle reden de VS te wantrouwen.
Onze Europese veiligheid is niet gediend met Noord-Korea als volgende nucleaire mogendheid. Maar voor dat zover is zijn we jaren verder. Er is nu voor de EU geen direct gevaar, behalve dan dat een militaire confrontatie in de Aziatische regio op dit moment desastreuze gevolgen zal hebben voor het economisch herstel hier. Er is dus alle reden voor Eurocommissaris Catherine Ashton de gemoederen te bedaren en alle tijd te streven naar een alternatieve strategie. Uiteraard op voorwaarde dat de VS zichzelf en zijn vazalstaten Japan en Zuid-Korea in bedwang houdt.
Juist de EU zou zich er bewust van moeten zijn dat conflicten zonder het directe gebruik van wapens in de juiste richting omgebogen kunnen worden. Een groot deel van onze lidstaten, zoals Polen, Hongarije, Tsjechië, Slowakije, Roemenië, Bulgarije en de Baltische Staten stonden tot 1989 nog aan de andere kant van het IJzeren Gordijn aan de kant van Rusland. De NAVO groepeerde honderdduizenden soldaten aan de grens als voorbereiding op een inval.
Maar de werkelijke verandering kwam op gang door uitwisseling van contacten tussen mensen aan beide zijden. China heeft vorig jaar veertigduizend Noord-Koreaanse arbeiders ingehuurd voor werk in fabrieken. Het is duidelijk dat het welvaartsniveau in Noord-Korea zeer laag is. Het bewind kan het vijandbeeld van de buitenwereld mee in stand houden door het informatie isolement waarin het zijn inwoners gevangen houdt. De leiders hebben nauwelijks iets te winnen met toegeven aan de dreigende eisen van de VS.
Een game changer kan zijn het vooruit duwen van de economische ontwikkeling. Het stimuleren van toerisme is daar een onderdeel van. Het samenwerkingsprogramma ter verbetering van de aardappelteelt wat de universiteit van Wageningen al sinds 2004 heeft is een vruchtbare kans met een meer positieve invalshoek waar beide partijen beter van worden. Een investering in vrede voor de bevolking. Zonder de leider daarbij op een voetstuk te zetten.
In de 21e eeuw is de VS steeds meer de unieke uitzondering in de wereld van een rijk land dat constant op zoek is naar nieuwe brandhaarden met oorlog als instrument van ontwikkeling. Noord-Korea is geen gedroomde vakantiebestemming voor de doorsnee toerist die houdt van een strandvakantie. Wel spannend en interessant. Met het binnenbrengen van Twitter, mobiele telefoons en iPads dienen zich extra mogelijkheden het volk daar iets positievers te laten zien dan het georkestreerde beeld van de boze buitenwereld die haar eigen leiders tonen. Wanneer de ‘grote leider’ Kim Jung Un toch in de verleiding komt zijn militaire boekje te buiten te gaan buiten zijn landsgrenzen dan blijft er nog volop gelegenheid hem alsnog keihard af te straffen.
Reacties: mail naar [email protected]
