Eens in de zoveel tijd wordt er geroepen dat de voetballerij een financieel gedrocht is waar miljoenen belastinggeld aan wordt verspild. Recentelijk wordt hierbij vaak een onderzoek van de Groene Amsterdammer uit 2011 aangehaald. In dit onderzoek wordt aangetoond dat de voetbalwereld in 15 jaar ongeveer 1 miljard euro van de overheid heeft ontvangen.
In dit artikel wordt het getal van 1 miljard gebruikt om te onderbouwen dat het voetbalbeleid van de overheid onverantwoord is in deze tijden van bezuinigingen.De auteur Stan Rombouts maakt de wat gekunstelde vergelijking met falende banken. Gekunsteld, omdat voetbal een vorm van vermaak is, en geen essentiële pijler van de economie. Maar er zijn veel meer kanttekeningen te plaatsen bij de kritiek op de overheidssteun voor het professionele voetbal.
De subsidies aan voetbalclubs zijn grotendeels afkomstig van provincies en gemeenten. Er is dus geen directe link met het nationale begrotingstekort zoals Rombouts suggereert, omdat gemeenten en provincies dit uit hun eigen beschikbare budgetten betalen. In Den Haag worden geen grote bedragen apart gelegd voor voor voetbalsubsdies, zoals dit voor de kunstsector wel gebeurt.
Daarnaast heeft de Groene Amsterdammer politie-inzet als overheidskosten meegerekend. Misschien terecht, maar kost de politie-inzet bij festivals en uitgaan dan geen geld? De politie krijgt elk jaar een vast budget om om alle activiteiten buitenshuis in goede banen te leiden. Ik zie niet vaak in de krant staan dat Carnaval en 5 mei dit jaar weer miljoenen aan politie inzet heeft gekost.
Ook is het nogal discutabel dat de Groene Amsterdammer de uitzendrechten van de NOS ook meerekent als overheidskosten. We hebben nu eenmaal een publieke omroep, die onafhankelijk van Den Haag geld mag uitgeven om documentaires, films, en cabaret en sport uit te zenden. De uitzendrechten van voetbal vallen dus onder de post ‘publieke omroep’, niet ‘voetbal’. Als je dit als belastingbetaler verspilling vindt, schaf dan de publieke omroep af, zodat alle programma’s door commericële partijen worden gefinancierd.
Als je de overheidskosten van circa 73 miljoen per jaar (dat klinkt al een stuk dan meer dan 1 miljard) afzet tegen de huidige begroting van de eredivisie en de eerste divisie, gaat het om ongeveer 15 procent ‘subsidie’. Voor deze 15 procent subsidie worden er jaarlijks meer dan 7 miljoen stadionbezoekers bediend, kijken miljoenen wekelijks naar voetbal op televisie en hebben duizenden werknemers een baan bij de professionele voetbalclubs. Daarbij stromen er miljoenen aan BTW, loonbelasting en overdrachtsbelasting vanuit de voetbalsector weer terug naar de overheidskas (dit heeft de Groene Amsterdammer weer niet meegerekend).
Dit zijn cijfers waar ze in de kunst- en cultuursector alleen maar van dromen. De rijksoverheid heeft als doelstelling dat kunstinstellingen om 17,5 – 21,5 procent aan eigen inkomsten generen. Musea, balletgezelschappen en orkesten draaien gemiddeld dus op meer dan 80 procent subsidie! Uit dit document blijkt dat de subsidie per bezoeker varieert van 26 euro voor musea tot meer dan 75 euro voor dansgezelschappen. Voor voetbalclubs bedragen de subsidiekosten ongeveer 10 euro per bezoeker en dan wordt niet meegenomen dat veel mensen via televisie of ander media voetbal kijken.
Vaak wordt gezegd voetbal slechts ‘plat’ vermaak is, en dat de maatschappelijke waarde niet zo groot is als dat van ballet of de opera. Maar als het al terecht is om kunst belangrijker te vinden dan sport, dan is het huidige overheidsbeleid een goede weerspiegeling van deze verhouding. De kunst- en cultuursector ontvangt immers jaarlijks nog steeds vele honderden miljoenen van de overheid, terwijl het voetbal circa 70 miljoen ontvangt (tenminste, als je de creatieve aanames van de Groene Amsterdammer accepteert).
Maar voetbal is niet de enige vorm van plat vermaak dat deels op kosten van de overheid wordt gefinancierd. De eerdergenoemde publieke omroep (kosten: circa 800 miljoen) is immers grotendeels afhankelijk van overheidsinkomsten en maakt zeker niet alleen kwaliteitsprogramma’s. Er wordt veel geld besteed aan programma’s als ‘Boer zoekt vrouw en ‘Try before you die’. De vraag is waarom deze programma’s met belastinggeld worden gefinancierd, terwijl dit soort programma’s ook door commerciële zenders gemaakt kunnen worden. Ook speelfilms worden in Nederland vrijwel altijd met een flinke subsidiebedragen ondersteund.
Als je de Nederlandse bevolking zou kunnen onderverdelen in voetbalfans, kunstliefhebbers, en fervente tv-kijkers, wordt de voetbalfan financieel het minst bevoordeeld door de overheid. De voetbalfan draagt veel meer bij aan de vrijetijdsbesteding van de tv-kijker en de kunstliefhebber dan omgekeerd, ook na de voorgestelde bezuinigingen.
Veel mensen hebben wellicht een hekel hebben aan ‘Koning Voetbal’. Maar vanuit financieel oogpunt is voetbal zeker niet de meest voor de hand liggende vorm van vermaak om op te bezuinigen.
