D66 en PvdA vinden dat de overheid niet verantwoordelijk is voor een onderzoek naar terugstortingen uit pensioenfondsen in de jaren negentig. Dat zeggen de Tweede Kamerleden Wouter Koolmees (D66) en Roos Vermeij (PvdA) tegen ThePostOnline.
Afgelopen dinsdag werd een motie van Pieter Omtzigt hieroververworpen. Daarmee wordt er voorlopig niet onderzocht wat er in de jaren ’90 gebeurde bij pensioenfondsen. Er zou een aantal keer geld uit de pensioenpotten gehaald zijn ten faveure van werkgevers en werknemers.
Volgens Henk Kamp, in het vorige kabinet verantwoordelijk voor de zaak is het onderzoek onuitvoerbaar. D66 en PvdA gaan hiermee akkoord.
Wouter Koolmees (D66): “De informatie is er niet. Dus hoe kun je het onderzoek dan uitvoeren? Er is geen database of iets dergelijks waarin dit staat.” Roos Vermeij (PvdA) vindt het “pijnlijk” dat deze gegevens niet beschikbaar zijn. “Het onderzoek van Kamp wijst uit dat veel gegevens uit de jaren ’90 niet bestaan of niet kloppen. Hoe treurig dat ook is. Het is gewoon niet te onderzoeken.”
De indiener van de motie CDA’er Pieter Omtzigt vindt dat “ook een interessante conclusie. Stel ik betaal elk jaar een paar duizend euro aan iemand en dat diegene dan zegt “ja ik weet niet wat er met dat geld gebeurd is’, dan wil ik dat ook horen. In die gevallen is er nog iets uit te leggen.”
Koolmees: “Dat de gegevens niet beschikbaar zijn laat onverlet dat wij het van belang vinden dat die informatie boven tafel komt. Maar dat ligt dus bij de individuele pensioenbestuurders. De overheid heeft geen mandaat of middel om dat te gaan afdwingen.”
Vermeij is het met Koolmees eens. “Wij geven pensioenfondsen geen opdracht om inzicht te geven. Wij gaan daar gewoon niet over, ik kan een winkelier zoiets ook niet vragen.”
D66-er Koolmees regaeert: “We hebben heel bewust tegen de motie Omtzigt gestemd. Den Haag gaat over de AOW en niet over de pensioenregeling zelf. Ik begrijp heel goed dat deelnemers die vraag hebben, maar dan moeten ze bij hun pensioenfondsen. Als je je daar in gaat mengen ga je op een stoel zitten die niet van jou is. Het is wel een terechte discussie daarom hebben we twee jaar geleden wel voor gestemd.”
Omtzigt is het niet met Koolmees eens: “je neemt verplicht deel aan een pensioenfonds met een handtekening van de minister van Sociale Zaken, dan vind ik het meest logische recht dat je hebt als je daar verplicht aan betaald, dat je mag weten of dat geld aan pensioenen is besteed of ergens anders aan. Dus mijn motie zegt twee procent van de deelnemers mogen daarom vragen. Daar komt helemaal geen Staat tussen.” Omtzigt roept pensioendeelnemers dan ook op om hun pensioenfonsden hierover aan te schrijven.
Het CDA-Kamerlid denkt dat de Staatssecretaris geen zin in een onderzoek heeft omdat “een aantal pensioenfondsen en sociale partners hier geen trek in heeft. Sociale partners hebben soms meegewerkt dat pensioenfondsen dit gedaan. De minister heeft een onderzoek gedaan bij vijf fondsen en daar is ongeveer 1 miljard teruggestort. Volgens mij kan het dus wel.”
Koolmees: “Achteraf gezien hadden de terugstortingen natuurlijk niet moeten gebeuren. Maar daar heeft iedereen boter op zijn hoofd want het toenmalige kabinet speelde met het idee om het overtollig vermogen van de pensioenen te gaan belasten. De dekkingsgraad was rond de tweehonderd procent. Het idee was om alles boven de 150 procent te belasten.”
Ook Vermeij wijst op de dreigende belasting op pensioenfondsen. “We hebben vijftien jaar lang een wetsvoorstel boven de markt laten hangen dat er op gericht was om winsten van pensioenfondsen af te romen.” De pensioenfondsen zouden daarop geanticipeerd hebben en geld hebben afgeroomd om die belasting te voorkomen.
Tussen 1989 en 2004 lag er inderdaad een wetsvoorstel dat een te hoge dekkingsgraad bij pensioenfondsen wilde belasten.
Minister van Sociale Zaken Henk Kamp zegt in 2011 over ingetrokken wetsvoorstel: “Het voorstel van de wet beoogde tegen te gaan dat pensioenfondsen structurele vermogensoverschotten zouden vormen en aanhouden. Een overweging bij het voorstel was dat langdurige en omvangrijke vermogensoverschotten het evenwicht tussen de aftrekbaarheid van pensioenpremies en de belastbaarheid van de uitkeringen verstoren.”
Vermeij: “Nu ik het weer lees, schrik ik weer. Ook toen in de jaren ’90 had dit nooit moeten gebeuren.”
Koolmees: “Vanwege dat wetsvoorstel stelden pensioenfondsen de premies lager dan kostendekkend en zijn er grepen uit de kas gedaan. Achteraf gezien is dat natuurlijk ontzettend onverstandig geweest. ”
“Laten we eerlijk zijn, er zaten toen VVD’ers, PvdA’ers en CDA’ers aan het bewind. We hebben het gewoon allemaal fout gedaan,” vervolgt Vermeij. “Je moet inzicht hebben in die terugstortingen maar je moet ook weten wat daartoe opgeroepen heeft en dat is de overheid zelf geweest.”
Oud-premier Ruud Lubbers (CDA) bood in december vorig jaar nog zijn excuses aan voor het terugstorten van geld. “Daar loop ik niet voor weg, ” zei hij daarover tegen Buitenhof.
Volgens Vermeij kan een greep uit pensioenfondsen niet nog een keer gebeuren: “Wat er toen gebeurde mag ook gewoon wettelijk niet meer.” Een onderzoek om koste wat het kost uit te zoeken om hoeveel geld het gaat lijkt daarmee van de baan. “Kennis helpt, maar lessen leren helpt ook.”
Omtzigt vindt dat “heel jammer” en begrijpt niet waarom Koolmees en Vermeij “van mening zijn veranderd.” Omtzigt laat het er niet bij zitten: “Ik ga het gewoon weer opnieuw proberen.”
