De uitspraak ”I’m Rick James Bitch” zal onder de jongere lezers welbekend zijn. Deze quote komt namelijk uit een veelbesproken sketch van The Chapelle Show waarin Charlie Murphy een verhaal vertelt over een avontuur dat hij samen met Rick James beleefd heeft. Maar wie is Rick James, welke muziek heeft hij gemaakt en is hij nou echt zo’n freak als iedereen zegt?
James Ambrose Johnson Jr , (1 februari Bufallo New York), groeide op in een gezin van acht. Zijn vader verliet het gezin toen hij tien jaar was en moeders was een danseres die klusjes deed voor de lokale maffia om maar wat geld te kunnen verdienen. Rick James leek de volgende te worden die op een pad naar de gevangenis zat, totdat hij op school een optreden mocht doen. In de lokale schoolband speelde hij conga’s en dat heeft (volgens James zelf) hem doen beseffen dat hij muzikant wilde worden.
James ontliep de draft in 1964 voor het Amerikaanse leger ten tijde van de Vietnamoorlog. Omdat dat een strafbaar feit is, vluchtte James naar Toronto in Canada waar hij voor het eerst in een band terecht kwam: The Mynah Birds. Hij stond op het podium als Big Jimmy en de groep zou een plaat opnemen voor Mowtown, tot de manager het voorschot van de band in zijn eigen zak stak. Toen de band de manager ontsloeg, klikte hij dat James eigenlijk in het leger had moeten zitten. James werd door Mowtown gedwongen om zichzelf aan te geven bij de FBI, waardoor hij een jaar doorbracht in de gevangenis in Bufallo.
Na zijn gevangenisstraf keerde James terug bij de Mynah Birds en namen ze een nieuwe versie op van It’s my time, geschreven door Rick James. Neill Young speelde gitaar in de band.
De Birds stopten na het opnemen van It’s my time een einde, maar James begon een nieuwe carrière als songwriter bij Motown waar hij liedjes schreef onder het pseudoniem Rickie Matthews. Na omzwervingen langs Toronto en Bufallo kwam Rick James in Los Angeles, waar hij zijn eerste solo track in 1974 opnam: My Mama.
Na een nieuwe periode als songwriter voor Motown kwam in 1978 zijn eerste solo plaat uit; Come Get It (twee keer platinum) waar twee enorme hits uit voortkwamen die de carrière van Rick James pas echt lanceerden: You And I en Mary Jane.
Na Come Get It verschenen nog drie solo albums (Bustin’ Out Of L Seven – Platinum, Fire It Up – Goud en Garden Of Love – Goud) waarvan de laatste gezien wordt als een flop. De plaat was meer r&b en stapte af van het eerdere werk dat James gedaan had. Daarom besloot James terug te slaan, en hoe! Streets Songs (1981) ging drie keer platinum met hits als Give It To Me Baby, Ghetto Life en natuurlijk de grootste hit van het album: Super Freak.
Na Street Songs verschenen nog twee succesvolle albums, Throwin’ Down en Cold Blooded maar daarna liep de solocarrière van Rick James langzaam ten einde. Er volgden nog een paar albums maar geen enkele kon meer tippen aan het succes van zijn eerdere releases. Wel scoorde James goed als producer met onder andere hits voor The Temptations, Teena Marie, Smokey Robinson en de Mary Jane Girls. James produceerde beide albums van de groep en scoorde hits met All Night Long, Candy Man en In My House.
Maar waar komt toch dat “I’m Rick James, Bitch!” vandaan? Het verhaal wordt verteld door Charlie Murphy, de oudere broer van Eddie. Charlie werkte als security guard voor Eddie en leerde James kennen via de track die Eddie en James met elkaar opnamen (Party All The Time) en laat dat continue feesten nou net de ondergang betekend hebben van Rick James.
Het was bekend dat James verslaafd was aan drugs: hij begon op jonge leeftijd met wiet, op de straat ook wel Mary Jane genoemd – vandaar de naam van zijn tweede singel. In de jaren ’80 vertaalde zich dat naar een systematisch coke-probleem. Helaas hield zijn lichaam dat niet vol en dus overleed Rick James op 6 augustus 2004.
