We beginnen met wat Nederlands-Engelse potpourri. Als dumb bombs ‘smart‘ kunnen zijn, kunnen ongeleide raketten guided missiles worden. Inmiddels zijn de chips&bits zo minuscuul dat ook kleinere ongeleide raketten aansturing vinden. Zoals de veel gebruikte Hydra 70. Een raket afgeleid van de 70 mm Folding Fin Aerial Rocket (FFAR) die kort na de Tweede Wereldoorlog in de VS werd ontwikkeld. Bij de Koninklijke Luchtmacht zijn de AH-64 Apaches uitgerust met Hydra 70 raketten. Voorzien van chips&bits en laser-optics transformeert de Hydra 70 momenteel bij Lockheed Martin naar de Direct Attack Guided Rocket (DAGR). Nog geen operationeel wapensysteem. Een ander systeem op basis van 70 mm raketten is dat wel. Het Advanced Precision Kill Weapon System (APKWS) van een BAE-Systems consortium. Ook daar worden ongeleide kleintjes precisie bijgebracht.
Tegenwoordig doen we milpraat in het Engels. Toch begon het ‘vliegende’ raketverhaal in het Frans. Met de Fusées Le Prieur. Meer vuurpijlen dan raketten, maar toch. Deze vroege lucht-lucht raketten, door Frankrijk geïntroduceerd in 1916, werden vanuit buisrekken aan de vleugelsteunen gelanceerd tegen observatieballonnen en zeppelins. Hun gebrek aan accuratesse en hiermee korte bereik (circa 120 meter) maakte dat ze al gauw in onbruik raakten nadat brandstichtende kleinkaliber munitie geïntroduceerd werd. De rakettechnologie leidde nadien in meerdere landen tot zwaardere ontwerpen voor zowel lucht-lucht als lucht-grond en grond-grond gebruik. Ongeleide raketten werden gedurende de Tweede Wereldoorlog vooral een effectief lucht-grond wapen. Ondanks hun gebrek aan accuratesse.
Hydra 70 (oefenversie) naast AGM-114 Hellfire
Zwermen Typhoons lanceerden in 1944 boven Normandië voldoende 25-60 ponds raketten om een factor van belang te worden in de geallieerde uitbraak. Aan het Oostfront droegen Russische 82 mm raketten hun steentje bij aan het verslaan van Duitsland. De Amerikanen deden het vanaf december 1943 nog iets dikker met de 5-inch Forward Firing Aircraft Rocket (FFAR). Een 5-inch granaatkop op een eerder ontwikkeld 3.5-inch raketsysteem tegen onderzeeërs. In 1944 werd dit wapen doorontwikkeld tot de 5-inch High-Velocity Aircraft Rocket (HVAR). Met deze vin-gestabiliseerde hoge snelheid (HVAR: 425 m/sec) komt het al in de buurt van modern, maar er ontbreekt nog iets. Daar moeten we voor naar Duitsland. Zoals wel vaker het geval bleek op raketgebied.
R4M (Anti-tank versie onder – foto van stormbirds, waar meer)
Gezien de bommen die Duitsland vanaf 1942 in toenemende mate incasseerde, werd het accent daar bij de ontwikkeling van kleine ongeleide raketten voor lucht-lucht gebruik gelegd. Deze moesten snel en accuraat zijn, met voldoende explosieve kracht om met één raak schot een bommenwerper neer te halen. Het kreeg in 1944 gedaante als R4M Orkan. Meer precies, de 55 mm Rakete, 4Kilogramm, Minenkopf. De R4M werd achterin voorzien van uitklappende vinnen. Zo konden de raketten dicht op elkaar met 24 (2 x 12) stuks onder de vleugels van Fw 190s en Me 262 jets worden opgehangen zonder dat de opstellingen de vliegprestaties sterk beïnvloedde. De R4Ms lading bedroeg een halve kilo springstof. Samen met de snelheid van 525 m/sec en een bereik van 600-1000 meter, toen een effectief lucht-lucht wapen. Een lucht-grond versie met een zwaardere kop, de Panzerblitz serie, zag eveneens dienst in de laatste fase van de Tweede Wereldoorlog. De tekeningen van R4M versies bleven langer in gebruik.
S-5 57 mm (foto: valka.cz, waar meer)
Snelste R4M nazaat, de CRV7 70 mm (foto: magellan.aero)
In Oost en West vormde de folding fin R4M-techniek de basis voor talloze ontwerpen. Met alleen de (gestroomlijnde) houders om de raketten vanuit te lanceren als echt nieuwtje. De R4M bracht de Russen onder meer tot hun 57 mm S-5 systemen, de Fransen tot 68 mm SNEB en Amerikanen uiteindelijk tot de Hydra 70. De snelste, meest accurate ongeleide is de Canadese 70 mm CRV7 serie, die afhankelijk van de lading tot circa 960 m/sec haalt. Naast soorten en maten groeide ook het assortiment aan ladingen. Van simpele HE koppen tot een vulling van pantserdoorborende wolfraam flechettes. Met name de breed gebruikte Hydra-familie kent vele varianten. Waar nu slimme bij komen.
DAGR (foto: Lockheed Martin)
DAGR-Hellfire combi (foto: Lockheed Martin)
Enter Lockheed Martins DAGR en BAE-Systems APKWS. De toevoeging van lasergeleiding aan Hydra 70 behuizing en aandrijving maakt van deze R4M nazaten volwaardige geleide raketten. De systemen sluiten aan -vanwege diverse plug-ins ook letterlijk- op het zwaardere AGM-114 Hellfire wapensysteem. Lockheed Martin biedt zelfs een combi (.pdf) aan voor gebruik op land of op zee. DAGR en APKWS zijn niet de enige pogingen om ouder klein ongeleid precisie te geven. Aan groter ongeleid ‘opvoeren’ wordt eveneens gewerkt. Of beter gezegd, opnieuw gewerkt. Ook in Duitsland, waar Rheinmetall en Diehl het slimme in hun 155 mm gepatenteerd hebben. Met een toepasselijk SMArt®.
DAGR
http://www.youtube.com/watch?v=8c8YJodvn1g
APKWS
(Titelfoto: BAE-Systems)
