Beste Chris,
Al een aantal jaren ben ik van plan om me met de politiek bezig te gaan houden. Hoe doe je dat? Ik denk door me aan te sluiten bij een partij? En als dat dan de manier is: welke? Ik ben een zwevende kiezer. Mijn ideeën komen gedeeltelijk overeen met die van de VVD en D66. En zelfs soms ook een beetje met die van het CDA. Daarnaast heb ik nog het probleem dat landelijke denkbeelden van dezelfde partij niet altijd overeenkomen met de lokale denkbeelden. Of dat in ieder geval de partij waar ik landelijk op zou stemmen lokaal voor mij niet mijn standpunten vertegenwoordigd. Even gechargeerd: als ik VVD stem omdat ik voor eigen verantwoordelijkheid en ondernemerschap ben, wil ik nog steeds geen snelweg door de stad. Hoe kiezen mensen in hemelsnaam een politieke partij?
Moeilijk kiezen
Beste moeilijk kiezen,
Als je politiek actief wilt worden, hoef je in theorie geen lid van een partij te zijn. Er zijn voldoende adviesraden, interactieve beleidsprojecten en burgerparticipatieclubs waarin je politiek actief kunt worden. Het probleem van deze voorbeelden is dat ze nooit tot een politieke carrière leiden. Het blijven eenmalige projecten of vrijwilligersbaantjes die nauwelijks een vervolg krijgen. Ook zou je je eigen politieke partij kunnen oprichten. Dat is eigenlijk bijna nooit een succes, zeker niet in electorale zin.
Het ligt dus voor de hand om partijlid te worden. Sommige burgers die zich profileren in gemeentelijke adviesraden of actief zijn in maatschappelijke organisaties worden door partijen gevraagd. Dat maakt de keuze veel gemakkelijker, want dan weet je in ieder geval zeker dat de partij jou ziet zitten. De partijleden hebben dan kennelijk op basis van je optredens elders de indruk gekregen dat je goed bij ze past. Dat is een goed begin om eens te gaan praten.
Als je lid wordt van een politieke partij doe je dat tegenwoordig meestal omdat je actief wilt worden. Er liggen kansen voor een politieke functie. Dat hoeft niet hoogdravend te zijn zoals Tweede Kamerlid of Statenlid, maar het zou ook kunnen betekenen dat je burgerlid wordt van een gemeenteraadsfractie, bestuurder van een lokale afdeling of lid van een themagroep. Dat maakt dat je zeker niet alleen maar moet kijken naar landelijke standpunten, maar ook naar lokale.
Actief zijn is niet vrijblijvend: je zult een vertegenwoordiger van je partij worden en dus de standpunten van de partij moeten verdedigen. Je kunt altijd voor je eigen woorden kiezen en je hoeft het nooit met alles eens te zijn wat een partij vindt, maar de grote lijnen moeten wel overeenstemmen. Dat jij iets voelt voor CDA, VVD en D66 is niet vreemd, want dit soort middenpartijen hebben veel meer overeenkomsten dan in de media wordt gesuggereerd. Maar dat maakt de keuze niet makkelijker. Hoe te kiezen?
Als je kiest is de vraag niet alleen of je het eens bent met standpunten, maar ook of er zaken zijn waar je echt niet mee kunt leven. Als voorbeeld: er zijn veel burgers die vinden dat de PVV goede punten heeft, maar zij kunnen niet leven met de manier waarop Wilders moslims en Marokkanen wegzet. Als actieve PVV-er (je kunt formeel geen PVV-lid worden) zul je die standpunten wel moeten verdedigen. De vraag bij je keuze is dus niet alleen positief, maar ook negatief. Als je tegen de auto, tegen marktwerking in de zorg en voor hogere belastingen bent, is de VVD geen logische keus, ook niet als je het wel met de rest van de standpunten eens bent.
Lokale afdelingen hoeven zich niets aan te trekken van de landelijke partijlijn, al komen de standpunten meestal wel met elkaar overeen. Dat is niet altijd zo: zo is de Amsterdamse VVD linkser dan die in de Tweede Kamer. Aangezien je in de meeste gevallen op lokaal niveau actief zult worden, is het logisch niet alleen te kijken naar landelijke standpunten, maar zeker ook naar lokale. Bedenk bij je keuze dat er geen partijleden bestaan die het altijd met alle standpunten eens zijn.
Het meest praktische advies is: ga eens praten met lokale leden van de partijen waar je tussen twijfelt. Je merkt dan snel genoeg wat bij je past. Standpunten verschillen tussen partijen soms maar weinig, maar de culturen verschillen enorm.
Chris Aalberts beantwoordt elke vrijdag een vraag over politiek. Heeft u ook een vraag? Mail hem naar [email protected] en u krijgt antwoord.
