Zaterdag 20 april publiceerde het Brabants Dagblad een opiniestuk van VVD’ers Hans van Baalen (VVD-fractie Europees Parlement) en Karel Burger Dirven (Provinciale Staten Noord-Brabant). Onder de kop ‘Wacht niet langer met schaliegas’ houden beide politici een pleidooi voor de alom omstreden winning van schaliegas.
Volgens hen is het namelijk een uitgelezen kans op hernieuwde economische voorspoed en een belangrijke stap naar meer onafhankelijkheid. Immers, met een geschat volume van 200 – 500 miljard kubieke meter schaliegas dat een waarde vertegenwoordigt van 130 – 300 miljard euro, zal de winning van schaliegas een sterke economische impuls kunnen bieden.
De vruchten die we van de exploitatie van schaliegas kunnen plukken zijn talrijk. Zo verwachten de auteurs een toename van de werkgelegenheid door een opleving van de industrie gelieerd aan gaswinning. Ook voorziet men een daling van de gasprijzen door het toenemen van het aanbod. CO2 niveaus zullen dalen door de lagere milieubelasting van het relatief ‘schonere’ schaliegas.
En, wellicht even belangrijk als het economische gewin, is een grotere onafhankelijkheid van buitenlandse energieleveranciers en mede daardoor, een sterkere (geo)politieke positie voor Nederland. Zoals Van Baalen en Burger Dirven schrijven” “Daar kan niemand op tegen zijn.”
De winning van schaliegas blijft echter omstreden. Minister van Economische Zaken Henk Kamp zwakte de prognoses voor de opbrengsten van schaliegas al af (Volkskrant, 17 april) en verwacht dat het niet meer dan 5 procent zal innemen van de totale gasproductie in Nederland, met een geschatte opbrengst van een paar honderd miljoen euro per jaar, tegenover 12 miljard uit conventionele gaswinning.
Daarnaast is, zoals Van Baalen en Burger Dirven onderschrijven, de veiligheid van de winning van schaliegas een heikel punt. In juli worden de resultaten verwacht van een onderzoek in opdracht van Economische Zaken naar de veiligheidsaspecten van deze vorm van gaswinning. Daarop vooruitlopend hebben verschillende bedrijven en gemeenten hun zorgen geuit over de mogelijke gevolgen.
Zo hebben onder andere de waterbedrijven Brabant Water en Vitens, alsmede enkele grote bierbrouwerijen, garanties geëist omtrent de bescherming van het grondwater. Door het gebruik van zware chemicaliën en hoge druk, bestaat er de kans op infiltratie van chemische stoffen in het grondwater, wat resulteert in een omvangrijke milieuramp met dito schade aan milieu en economie. Op dit moment blijven dus nog vele aspecten van schaliegas uiterst dubieus.
Waarom wordt schaliegas dan serieus overwogen? Dat komt omdat hedendaagse politici niet voorbij hun beperkte horizon durven kijken. De inmiddels behaalde kamermeerderheid die instemt met schaliegas als alternatieve energiebron is een teken aan de wand.
De argumentatie voor deze meerderheid is echter ronduit zwak te noemen. De eis van de PvdA dat schaliegas ‘op een schone en veilige manier gewonnen kan worden’, is een zuivere paradox. Geen enkele vorm van winning van fossiele brandstoffen is gegarandeerd veilig en zeker niet schoon. De winning van schaliegas biedt hooguit economisch en politiek gewin voor de korte termijn en tegen bedenkelijk grote risico’s.
Op de lange termijn vormt het echter op geen enkel manier een constructieve oplossing voor de stijgende energievraag en de kwakkelende Europese industriële economie. Ik ben het met eerder genoemde auteurs eens dat de politiek een positie in moet nemen tegenover schaliegas, maar naar mijn mening moet het een positie zijn die voorbij gaat aan schaliegas en inzet op de toekomst. Een toekomst van duurzame energieproductie.
Wanneer de politiek inzet op het stimuleren van duurzame energieproductie creëert het onafhankelijkheid en economische voorspoed. De opleving van de in Nederland matig ontwikkelde industrie zal de werkgelegenheid aanzienlijk doen toenemen en de ontstane banen zijn net zo duurzaam als het product zelf. De op 23-04 aangenomen motie Van Ojik voor inzet op vergroening om duurzame banen te creëren is een teken dat de politieke wil om de sector aan te jagen aanwezig is.
Gasprijzen zijn niet meer van belang, want de stijgende energievraag is vooral een vraag naar elektrische energie en die kan worden opgewekt uit overvloedige en oneindige bronnen.
Op lange termijn hoeft energie daarom vrijwel niets meer te kosten. CO2 niveaus zullen sterk dalen, omdat ouderwetse en milieubelastende vormen van energieopwekking uit de tijd zijn.
En als op Europees niveau de ontwikkelingen slim wordt ingezet, kunnen we op termijn zelfvoorzienend zijn in onze energievraag en wereldleiders worden in technieken voor duurzame energieopwekking. Juist dan kan Nederland, met Europa, werkelijk onafhankelijk van energie-import zijn en geopolitiek een speler van formaat worden.
Schaliegas is niets anders dan een schijnoplossing. Want wil men uit een crisis komen, dan zal men lef moeten tonen en voorbij het bekende moeten gaan om nieuwe wegen te kunnen ontdekken. Nieuwe wegen die leiden naar nieuwe tijden van voorspoed voor onze samenleving. Een voorspoed die niet onze leefwereld verder afbreekt, maar nuttig gebruik maakt van dat wat we in overvloed van haar krijgen. Zuivere energie!
