Op het afsluitende concert van het Koningsfeest met Andre Rieu op het museumplein in Amsterdam was het genieten geblazen voor wie zich weer even terug wilde wanen in het jaren vijftig gevoel. Er was geen enkele hoofddoek te zien. Ergens is dat schandalig. Nostalgie met oer-Hollandse liedjes werd aangevuld met enkele internationale sterren. De uitspraak die prinses Maxima voor het eerst confronteerde met de ware Nederlandse volksaard, toen ze zei ‘Dé Nederlandse identiteit bestaat niet’ werd nog maar eens bevestigd.
Kennelijk is de politiek van de anti Islamitische Geert Wilders zo succesvol dat de nieuwe Koning zelfs op zijn eigen feest daar niets positiefs tegenover durft te stellen. Waarom niet een topartiest uit een van de Islamitische landen uitgenodigd als het toch betaald werd door de Nationale postcodeloterij? Het is dus niet slechts gierigheid, vriendelijker gezegd Hollandse zuinigheid. Wat dan wel?
Zelf woon ik in Amsterdam Oost, een wijk met inwoners uit 180 landen. Wie overdag op straat loopt hoort allerlei talen, in het centrum is dat niet anders. Al decennia hoor ik in bepaalde kringen de uitspraak ‘ze moeten zich aanpassen’. Maar aan wie moet je je aanpassen als je referentiekader in je wijk grotendeels uit een internationaal kleurrijk palet van de hele wereld bestaat? In Nederland wonen honderdduizenden moslims.
Ik kan me als de dag herinneren dat de legendarische Libanese zangeres Fairouz, een grootheid uit de Arabische cultuur optrad in Carré. Het concert was binnen twee uur uitverkocht, jetset uit de hele Arabische wereld werd ingevlogen. Toen Nancy Ajram kwam, vergelijkbaar met Beyonce in die wereld was dat reden voor ruime media aandacht. Om maar niet te spreken van het eerbetoon aan de Egyptische Oum Kalthoum op het Holland festival.
Wanneer je het hebt over de democratische representatie van je volk en muziekcultuur is een andere treffende herinnering het onderscheid tussen de Conventies van de Republikeinse en Democratische in de VS, voorafgaand aan de verkiezingen van president Obama. Obama had een breed palet aan artiesten uitgenodigd, blank en zwart. Op de Democratische conventie was dat ook te zien in de samenstelling van het publiek, daar zag je de echte Amerikanen.
Bij de Republieken was vooral de conservatieve blanke klasse vertegenwoordigd, en dat gold ook voor de artiesten. Het zelfde verschil bleek bij het inauguratiefeest van president Obama. Ons koningshuis is al eeuwenlang een familie met gedeelde identiteiten. Dat viel prinses Maxima meteen op in het eerste jaar van haar tour door Nederland. Maar dat mag je hier dus kennelijk niet zeggen.
Tijdens de periode dat prinses Beatrix monarch van onze natie was is de samenstelling van de bevolking drastisch veranderd. Op een voetbalveld van een jeugdclub in Friesland valt dat minder op dan in onze grootste steden Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht. Maar die nieuwe werkelijkheid werd op het koningsfeest keihard ontkend. De wereld en het dagelijks leven van vele Nederlanders, uit welk land dan ook, is in de regeerperiode van Koningin Beatrix internationaler geworden door de globalisering.
Soms positief, soms met vervelende consequenties. Op een feest waarin een nieuw staatshoofd aantreedt hoort het verbroederende element van onze monarchie te overheersen. Het is dus ook de vraag of die gebrekkige multi-culturele representatie een kwestie is van een inschattingsfout, een blinde vlek, of dat er echt iets grondig mis is met onze samenleving. Is het Nederland van wij Willem Alexander en zijn Argentijnse vrouw met een dubbel paspoort wij, of is het wij en zij? Of zijn zij samen met de rest bang voor Geert Wilders?
Mail voor reacties naar: [email protected]
