Meneer Sadek en de anderen is een autobiografisch verhaal van een Iraanse familie op de vlucht. In het eerste deel is de hoofdpersoon nog een kind. Op het balkon in Teheran springt hij touwtje met zijn communistische vader. Als er wordt aangeklopt door agenten springt zijn vader als een kat over de balustrade, vlucht op zijn slippers de straat uit en duikt onder. Niet lang daarna vertrekt de hele familie naar het beloofde land, de Sovjet-Unie. Maar in plaats van een warm onthaal treffen ze daar de gevangenis. Terug in Iran vluchten ze naar Turkije om tenslotte in Amersfoort terecht te komen. Ik had geen idee waar Nederland lag, of hoe de mensen er daar uitzagen. Ik wist alleen dat we daar mochten wonen, en dat was genoeg reden om intens gelukkig te zijn.
Het boek valt in drie delen uiteen. De vlucht. Daarna de eerste periode in Nederland waarin de hoofdpersoon geïntrigeerd raakt door een verwarde en onaangepaste medevluchteling, meneer Sadek. De familie treft hem aan in een portiek en neemt hem op. Even onverwacht als hij is gekomen, verdwijnt hij weer. Het derde deel beschrijft het opbouwen van een bestaan in Nederland door de familie. In dit deel maakt de hoofdpersoon zich meer en meer los van de familie en ontwikkelt zijn eigen gedachten.
Met mededogen en humor beschrijft Kaweh Modiri de kronkels van meneer Sadek, het geploeter van zijn familie en van hemzelf. Op een dag gaat meneer Sadek bij een hospita wonen. Ik kan hier niet voor altijd logeren, zegt hij. De hoofdpersoon voelt zich verraden. Wat is er over van de meneer Sadek die zegt dat de Nederlanders geen droom hebben, dat ze alleen gaan voor het kleine geluk en het kleine leed. Meneer Sadek die zegt: Ik word treurig van mensen die niet durven verdwalen. Ze zijn bang om zichzelf te verliezen. Op een dag is meneer Sadek helemaal verdwenen.
Met deze verdwijning is het thema van het boek neergezet. Wortelen is in vluchtelingenkringen een hele opgave. Er vandoor gaan is steeds de meest voor de hand liggende optie. Uiteindelijk volgt het hele gezin min of meer het voorbeeld van meneer Sadek. Broer Kian ontvlucht het ouderlijk huis, zus Nini gaat ervandoor met een vriendje en de vader beschouwt het huis van zijn gezin als een gevangenis en vertrekt uiteindelijk naar zijn broer in Amerika.
Hij had zijn koffer altijd klaarstaan. Zodra hij ruzie kreeg met mam pakte hij die koffer van de kast en verdween hij een tijdje. Nu wilde hij voorgoed weggaan.
Zolang hij nog jong is zoekt de hoofdpersoon zijn heil in het nabijgelegen asielzoekerscentrum. Het was een plek waar niemand me kon verlaten. Daar was ik degene die kwam en ging. Tenslotte verlaat ook de hoofdpersoon het ouderlijk huis. Hij gaat naar Parijs zijn geliefde achterna, zijn moeder in het ziekenhuis achterlatend. Een meisje dat hij onderweg ontmoet zegt tegen hem: In Parijs vinden mensen elkaar niet. Ze raken elkaar alleen maar kwijt. En zo gebeurt het want zijn geliefde vertrekt de volgende ochtend naar Iran. Er zit voor de hoofdpersoon niets anders op dan terug te keren naar de moederschoot. Verdwijnen is toch niet alles.
De schrijfstijl is beeldend en het is niet verbazend dat Kaweh Modiri filmmaker is. Hij heeft gevoel voor situaties. De nuchtere wijze waarop hij de gesprekken tussen mensen opschrijft, werkt vaak tragikomisch. Toch houdt deze manier van benaderen in combinatie met de losjes gebruikte structuur de lezer soms net iets te veel op afstand. Meer mogelijkheid om je in te leven komt op gang als de hoofdpersoon een enorme drive krijgt om het heft van zijn leven in handen te nemen. Een mooi boek dat wat mij betreft net wat meer spanning en compositie mag hebben om er helemaal ingezogen te worden.
uitgeverij: Thomas Rap
Aantal bladzijden:187
Prijs:€ 16,90
verschenen: 2012
Website auteur
