Zoals velen heb ik de afgelopen weken veel gelezen en gesproken over de strafbaarstelling van illegalen. Een gevalletje “Hoe langer je er over nadenkt de ingewikkelder het wordt”. Om het gesprek rondom strafbaarstelling nog wat bodem te geven, stellen mensen vragen zoals: “Nee maar, wat vind jíj er nou van?” – vol hoop op een intellectueel antwoord dat zij op hun beurt weer kunnen doorgeven. Deze mensen heb ik afgelopen weken één voor één moeten teleurstellen met een antwoord dat niet conform de verwachting is. Ik ben immers van mening dat er binnen een politieke partij geen oplossing zal komen voor dit probleem.
In praktijk is het al zo dat wij illegalen detentie opleggen, indien er sprake is van ‘gevaar voor onttrekking’. Voormalig minister Leers heeft hier een stokje voor proberen te steken. Echter, als je de websites van detentiecentra bekijkt, herbergen zij nog steeds illegalen die ‘verder geen’ strafbaar feit hebben gepleegd. Leers’ plan is in de afgelopen twee jaar dus nog niet geïmplementeerd.
Deze discussie doet mij denken aan mijn eerste, en laatste, bezoek aan een congres van een politieke jongerenorganisatie. Op de agenda stond de kwestie wel of niet bezuinigen op het schoolzwemmen. Ik stelde toen publiekelijk de vraag of deze discussie bij dat gremium op haar plek is, mijn vraag bleef onbeantwoord. Een typisch geval van politieke discussie op de verkeerde plek, met een onjuiste samenstelling aan kennis en -hierdoor- te weinig oog voor de ‘grass-roots’.
Hiermee probeer ik de kern van mijn frustratie aan te geven: in Nederland vindt er veel te veel discussie plaats op een manier die niet met de ‘benen op de grond staat’, omdat het op de verkeerde plek en door de verkeerde mensen wordt gevoerd. Nu besef ik mij dat ik zeker niet de eerste ben die dit oreert en ongetwijfeld niet de laatste maar ik begrijp niet hoe het kan dat we het allemaal roepen maar er allemaal net zo hard aan mee doen.
Een PvdA ledenraad kan niet het probleem rondom de illegalen oplossen: dit gebeurt niet op dat niveau en dat niveau heeft er ook het minimale aan invloed op. Het is hard, maar die illusie neem ik nu zo gelijk maar even weg bij menig ideologisch lid. Schrale troost wellicht: het feit dat Leers twee jaar terug heeft besloten dat alleenstaande illegale vreemdelingen onder de 18 jaar niet meer in detentie in een justitiële jeugdinrichtingen terecht zullen komen en dat dit tot op heden nog steeds niet volledig is doorgevoerd, bevestigt dat discussie op decentraal niveau gehouden moet worden om tot een èchte oplossing te komen.
Om dit probleem op te lossen moeten er mensen samengebracht worden die werkelijke kennis hebben van de praktijk: De vreemdelingenpolitie, Dienst Justitiële Inrichtingen, Immigratie- en Naturalisatiedienst, Dienst Terugkeer en Vertrek, Internationale Organisatie voor Migratie en het ministerie. Er zijn genoeg organen die bij dit proces betrokken zijn. Dáár ligt de basis van de oplossing maar op één of andere manier denken politieke partijen dat ze bij hun congres al zijn aangekomen aan het einde van de regenboog.