Voor voetbalclubs is shirtverkoop één van de belangrijkste bron van inkomsten. Dat het uitshirt jaarlijks wordt aangepast om de verkoop te stimuleren is inmiddels algemeen geaccepteerd, een roze zwart Ajax-shirt? Mooi! Kopen! Maar van het thuisshirt blijf je af, zo meent NEC-supporter Johan Derksen, die vandaag in zijn wekelijkse VI-column protesteert tegen de voorlopig alweer afgeschoten plannen voor een nieuw Vitesse thuisshirt.
De huidige kwestie bij Vitesse doet hem denken aan die van de Nijmegenaren in de jaren ’90. Hij hoopt dat Vitesse niet net als NEC in de jaren ’90 het door de supporters geliefde shirt verandert: “Als supporter van mijn hometown-club voelde ik me verraden toen een paar passanten het traditionele tenue waarin de club vanaf de jaren ’30 speelde, afschaften.”
De vergelijking is begrijpelijk, maar gaat niet helemaal op. In de jaren ’90 stonden de Nijmegenaren bekend als het lelijke eendje van de Eredivisie, als ze al in de Eredivisie uitkwamen, lelijkste stadion, lelijkste voetbal en het lelijkste shirt. Daarnaast kon de club met een kleine begroting maar net het hoofd boven water houden. De nieuwe voorzitter Hans van Delft vond het daarom tijd voor een frisse wind en dus ook een nieuw shirt nieuw logo.
Hoe anders is de situatie nu bij aartsrivaal Vitesse: dit jaar deden ze lang mee om de titel en financieel gaat het de club voor de wind: het salarishuis van de spelers zal komend seizoen weer flink worden opgeschroefd. Toch wilden de marketingjongens met de klassieke marketingtruc nog wat geld in het laatje brengen: verander het shirt en de oude shirts zijn niets meer waard en de supporters zijn gedwongen een nieuw shirt te kopen. Na protest vanuit de supporters gaat het plan niet door, ook al waren de nieuwe shirts al besteld. Vitesse wil niets kwijt over de hoeveelheid bestelde shirts en wat er met deze shirts gaat gebeuren, maar dat het marketingplannetje de club uiteindelijk een flinke duit heeft gekost in plaats van opgeleverd, moge duidelijk zijn.
Ook in Nijmegen werd een beslissing om het thuisshirt aan te passen ooit al eens teruggedraaid. In 2000 besloot toenmalig technisch directeur Leen Looijen wederom een nieuw shirt te introduceren, een wit shirt in plaats van het traditionele rood-groen-zwart. Saillant detail: het witte shirt was ontworpen door zijn zoon.
NEC supporter ‘Bleum’ leidde in 2000 het supportersprotest tegen de beslissing van de club. Hij dwong een enquête onder alle seizoenkaarthouders af, waarna het rood-groen-zwart in ere hersteld werd. “We hebben veel verschillende shirts gehad, maar onze clubkleuren zijn rood-zwart-groen.” De affaire kostte de club geen geld, het witte shirt voldeed prima als uit-tenue.
Derksen wijst terecht op het feit dat het plan van kledingmerk Copa Classic Footballshirts om retroshirts gebaseerd op het ‘balkenshirt’ uit de jaren ’90 op de markt te brengen blokkeerde. Het bedrijf kende de hang van de supporters naar dat shirt en dacht daar op die manier slim op in te spelen. Hans van Delft had geen zin in nog meer discussie rondom het tenue en dreigde met de rechter en Copa Classic Footballshirts staakte de plannen. Toen ze er bij NEC achterkwamen dat de nostalgie van de supporters best eens wat geld in het laatje zou kunnen brengen, produceerde de club een vergelijkbaar retroshirt, wat een grote hit bleek onder de supporters.
Hoewel ‘Bleum’ net als Johan Derksen in de jaren ’90 beledigd was door de beslissing om een nieuw shirt en logo te introduceren, ziet hij desgevraagd toch een duidelijk verschil met de situatie bij Vitesse: “Wij hebben nooit een shirtcultuur gehad, NEC speelde inderdaad ook in het ‘balkenshirt’ in de jaren ’30, dus het is misschien het meest traditionele shirt, maar we hebben ongelooflijk veel verschillende shirts en logo’s gehad. Vitesse heeft een echt traditioneel shirt waar ze al 106 jaar in spelen.”
Toch begrijpt hij de boosheid van de Arnhemse supporters: “Hoewel ik een beetje ruzie bij Vitesse altijd vermakelijk vind en ik zelf als NEC supporter natuurlijk helemaal niks met dat shirt heb, kan ik me goed voorstellen dat de echte supporters daar boos zijn, je komt niet aan het shirt of het logo van de club. De belangrijkste overeenkomst tussen toen bij ons en nu in Arnhem is dat de commerciële beleidsbepalers niets begrijpen van voetbalcultuur.”
