De overheid treedt sinds een aantal jaren strenger op tegen kleine wietkwekers. De aanpak werpt vruchten af: ervaren thuiskweker Dirk is gestopt. Tot vreugde van de georganiseerde misdaad, denkt hij zelf.
Jarenlang had Dirk (41) in de huiskamer van zijn ruime appartement in Amsterdam-Oost een moeder- en kloonkast staan van 1 meter hoog en breed en een halve meter diep. Onder een 400 watt groeilamp stonden moederplanten, en daarboven werden onder twee TL-balken kloontjes opgekweekt. Dirk had bewust gekozen voor biologische kweek van kwaliteitswiet en niet voor de opgevoerde soorten die de grote jongens het liefst kweken, op steenwol en met behulp van extra chemicaliën in de voeding. Zijn wiet groeide iets minder snel en gaf misschien iets minder opbrengst, maar Dirk was een liefhebber en kweekte wat hij zelf ook graag rookte. Traditionele, ambachtelijke Nederwiet.
Als de kloontjes groot genoeg waren zette Dirk er 80-100 in een kamertje van 1,5 bij 4 meter dat hij in de voorkamer had ingebouwd. Er hingen vier lampen van 600 watt. Een forse ventilator hield de lucht in beweging. Lucht die door koolstoffilters werd gezogen voor ze geurloos naar buiten werd geblazen. Uit deze ruimte kon hij, als alles mee zat, drie keer per jaar oogsten, zo’n 20 gram per plant. De netto-opbrengst van 1,5 tot 2 kilo verkocht hij voor ongeveer 5 euro de gram aan een coffeeshophouder in het zuiden des lands.
Later kweekte hij met twee vrienden bij een van hen in de kelder, een paar straten verderop, een aantal oogsten van 200 exemplaren. Gemiddeld verdiende Dirk, na aftrek van kosten en door spint of schimmel mislukte oogsten, ongeveer 20.000 euro per jaar aan de thuiskweek. Zwart, uiteraard. Zijn vriendin had een goede baan in de publieke sector en samen konden ze zo prima leven. Het was nooit zijn ambitie om rijk te worden, hij had alleen geen zin om voor een baas te werken en scharrelde liever wat met plantjes, zodat hij veel tijd over hield om te lezen.
Maar Dirk heeft het opgegeven. ‘Opstelten en zijn vriendjes hebben gewonnen,’ concludeert hij. ‘Het is mij de risico’s niet meer waard.’ De kloonkast is afgebroken, er hangt nu een racefiets tegen de muur. Het kweekkamertje heeft plaats gemaakt voor kast vol boeken over geschiedenis, internationale politiek en de financiële wereld. ‘Als je nu betrapt wordt, kan de woningcorporatie je zo op straat zetten. Bovendien heb ik door medische missers chronisch pijn, in de cel zou ik na twee nachten helemaal kapot zijn.’
Vorig jaar stonden onverwachts twee mensen van de woningcorporatie, twee politie-agenten en een elektricien voor de deur. ‘Ik had mazzel, ik zat net na een oogst. Er hingen wel lampen maar er stond alleen een handvol dode planten in het kamertje, ze vingen dus bot. Bovendien kwamen ze er achter dat ik altijd netjes mijn energierekening had betaald, dus ik kwam weg met een waarschuwing. Maar ik heb de boel toen wel definitief opgedoekt.’
Publieke steun voor de aanpak van kwekers nam toe nadat landelijke en lokale politici herhaaldelijk wezen op het brandgevaar dat lampen en provisorisch aangelegde elektrische bedrading zouden opleveren. ‘Mensen worden voorgelogen en bang gemaakt,’ stelt Dirk. ‘Thuiskwekers zijn juist heel voorzichtig. Wij slapen naast onze kasten en zouden zelf gevaar lopen en alles verliezen als er brand uitbreekt. Wat ik had staan was niet gevaarlijker dan een terrarium. En als ik er aardbeien onder zou zetten, heeft opeens niemand er problemen mee. Het brandgevaar komt van georganiseerde bendes die met valse identiteitsbewijzen of via katvangers een huis of bedrijfspand huren, snel en slordig een kwekerij opzetten, muren uitbreken, de bedrading omleggen, stroom aftappen, meters saboteren, kortom: geen verantwoordelijkheid voelen voor de omgeving en als ze klaar zijn een bende achterlaten. Die gasten moet je aanpakken, dat doe je juist door hun concurrenten, de thuiskwekers, meer ruimte te geven. Coffeeshops doen ook veel liever zaken met mensen als ik dan met criminelen. Ze zouden de kleine kweek moeten aanmoedigen, juist ook om de grote jongens kapot te maken die hun winsten investeren in andere criminele zaken. Maar die echte beroepscriminelen staan nu te juichen, want hun concurrentie wordt door Opstelten en een aantal heel domme burgemeesters uitgeschakeld.’
Hij acht de kans erg klein dat het klimaat in Nederland binnen afzienbare tijd gaat veranderen, en hij weer kan gaan kweken. ‘De VVD is leidend en andere partijen sukkelen er maar achteraan, zonder een eigen analyse te maken. Bij de PvdA weet ieder Kamerlid dat twee tellen nadenkt dat het achterlijk beleid is, maar het is hun portefeuille niet dus interesseert het hen ook niet. Bovendien willen VVD, PvdA en CDA de gevangenissen privatiseren. Om ze structureel winstgevend te maken is een toename van het aantal gevangenen nodig. In de VS zie je hoe ze dat doen: steeds meer mensen voor kleine drugsdelicten opsluiten. Dat gaat hier ook gebeuren.’
En nu? ‘Ik koop meubels op Marktplaats, knap ze op en verkoop ze door. Tenminste, op de dagen dat mijn gezondheid het toestaat.’ Hij is gedeeltelijk arbeidsongeschikt en zou een uitkering kunnen aanvragen. ‘Ik heb nog nooit mijn handje opgehouden, ik wil eigen baas blijven en dus ook niet bij de sociale dienst verantwoording afleggen over mijn doen of laten. Bovendien leef ik goedkoop, ik kweek inmiddels een groot deel van mijn eigen eten.’ Op het brede balkon staan rond een zelf gebouwd kippenhok onder meer aubergines, courgettes, tomaten, komkommer, paprika, sla, weegbree, paksoi en alle denkbare kruiden. ‘Maar voor mijn wiet moet ik tegenwoordig weer naar de coffeeshop, die steeds meer moet inkopen bij grote jongens, waardoor mijn geld waarschijnlijk bij beroepscriminelen belandt. Tel uit je winst, Opstelten.’
Barry Smit is schrijver en publicist. Hij sprak Dirk, die in het echt anders heet, in de research-fase van zijn roman ‘Om het nu’, die in oktober verschijnt bij uitgeverij Atlas Contact.
