Het Lissabonverdrag begint door de noodzaak tot verdere Europese integratie steeds meer te kraken. Een confederatie is onderweg, alle ontkenningen van president Rutte veranderen daar niets aan. De ontevredenheid van het volk neemt toe, maar tegelijk biedt de EU nergens een plek of podium voor gewone Europeanen die blij zijn met het succes van de vreedzame Unie en dat feestelijk met elkaar willen delen.
Een inauguratiefeest voor de opvolger van EU commissie voorzitter Barroso 1 november 2014 in het Jubelpark in Brussel met 2 miljoen blije Europeanen zou een prachtige getuigenis zijn van de Europese democratische werkelijkheid. De beelden zullen viral gaan op een schaal die de EU nooit eerder zag. Hoeveel mag dat kosten? Past 110 miljoen Euro als uitgangspunt in de Hollandse ‘geen cent te veel’ mentaliteit? En hoe ziet dat feest er uit?
In contacten met zowel Nederlandse als Europese politici propageer ik dit Europese feest al enige tijd. Steevast komt in Nederlandse settings dan iemand uit het publiek met de cynische vraag ‘hoeveel kost dat wel niet?’. En dit nachtmerriescenario gaat gepaard met een flinke dosis onbegrip en achterdocht. Helemaal vastgeroest in het technocratische idee dat je de Europeaan alleen beter kan betrekken bij de Europese droom door de wetten beter uit te leggen schrikt men van de mogelijkheid dat de EU ook een positieve gevoelswaarde kan hebben. Dat is een optie waarvoor geen instrumenten bestaan. Is dat niet te populistisch?
Minister Timmermans gaf vrijdag toe dat hij de hoop op een Federatie van Europese Staten (FES) inmiddels heeft opgegeven. Een redelijke tussenstap zou een Confederatie zijn. Dan kom je in de abbreviatie uit op CES, Confederatie van Europese Staten. Nederland heeft eeuwenlang, in de periode van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden de confederatie als staatsvorm gekend. De bekendste filosofische stelling van Rene Descartes Cogito Ergo Sum (CES betekenis II), oftewel ‘Ik denk, dus ik besta’ geeft prima weer wat de werkelijke staat van de Europese Unie is. Een rationeel gevormde Unie.
Tweede Kamerlid Mark Verheijen is een treffend voorbeeld van een door vakidiotie en jargon verblinde politicus wat een socialer Europa voor de gewone Europeaan inhoudt. In de Volkskrant van vrijdag noemde hij een sociale EU een fopspeen van socialistische politici.
Alsof de Europeaan en ook de gewone Hollander vergeten is dat in het afgelopen decennium eerst het marktdenken met vernietigende kracht door het continent raasde en toen dat deels op een luchtballon gebaseerd bleek te zijn, de gewone Europeaan de rekening van de banken kon betalen. Dat maakt helemaal niets uit of je in het zuinige Nederland of het decadente Italië woont. De idee van Den Haag dat kiezers geloven dat hun Europees beleid wel klopt omdat onze regels wel klopten is een misvatting van de grensoverschrijdende gevolgen van de Unie.
Nationale grenzen en de als Gouden Kalf verafgoodde soevereiniteit door regeringsleiders hielpen daar geen moedertje lief aan. En daarna kreeg de kiezer als nieuw Europees ideaal van Herman van Rompuy de ware Bankenunie aangeboden. Sociaal betekent niet voor iedere Europeaan dat hij graag in de rij staat een uitkering te ontvangen. Of van plan is te frauderen.
Maar hoe moet zo’n Europees inauguratiefeest er uit zien? Een bekend voorbeeld zijn de inauguraties van president Barack Obama van de VS. Alhoewel zijn reputatie door drone schandalen, de perikelen rond dwangvoeding van rechteloze gevangenschap op Guantánamo Bay en inbreuken op de persvrijheid de laatste tijd steeds meer onder druk staat is er geen enkele twijfel dat deze feesten gedenkwaardig zijn in de Amerikaanse geschiedenis. Er is geen internationale krant of televisiekanaal die deze feesten genegeerd heeft. Een feest van democratie en werkelijke volksvertegenwoordiging. Maar uiteraard is de FES geen VS. Wij Europeanen zijn anders, maar hoe dan?
Culturele identiteit is geen vaststaand iets. Sentimenten veranderen. De vele oorlogen die tijdens de confederatieve Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden werden gevoerd werden opgeluisterd met talloze volksopstanden. Toch kom ik in de definitie voor de huidige Europese Unie uit bij triestheid. Dat zie je het best in de vergelijking met China. De Chinese premier Li Keqiang noemde deze week het oude Chinese gezegde ‘To raise a family, one needs to know the price of rice and firewood’. Anders dan de Europese toppolitici ziet hij het als opdracht een antwoord te formuleren op de onderwerpen die de 1,3 miljard inwoners van zijn populatie raken. In dat zelfde tijdsgewricht gaat president Barroso in gesprek met intellectuelen en kunstenaars over de toekomst van Europa in de grootste crisis van de EU.
Een belangrijke Chinese politieke constatering die in Europa onvoldoende aanwezig is vertaalt zich als dat de enorme ingrepen die overheden doen een niet te onderschatten sociaal effect hebben. Sociale gevolgen worden niet bepaald door het fenomeen of er in statelijk, soeverein of supranationaal verband al wetten voor gemaakt zijn om deze te reguleren. Die zijn er. Dat is een trieste constatering, maar daarom niet minder waar. Het ontbreken van empathie op dit gebied kenmerkt de technocratische Europese Unie met 500 miljoen inwoners. Buiten de EU wordt door de Europese Commissie volop kritisch gedaan over het ontbreken van democratie, maar hoe het met de eigen bevolking gaat is iets wat alleen bestaat uit verhalen via regeringsleiders. De EU is tenslotte op zijn best een Supermarkt en verband van regeringsleiders en lidstaten, niet van burgers.
Geruststellend is dat de Europese bevolking in haar culturele uitingsvormen gewend is aan triestheid. Wij smullen er van! Dus wie gaat Eurocommissaris Viviane Reding bij het inauguratiefeest uitnodigen in haar aflopende termijn als Eurocommissaris met de portefeuille burgerschap? Denk niet aan Lionel Messi, de topvoetballer en een groot succesnummer in de EU. Eerder komt in beeld de actrice Kate Winslet, die de hoofdrol speelde in de film Titanic. Het in London gebouwde schip wat op de eerste reis ten onder ging.
De Duitse Angela Merkel zou een passage kunnen voorlezen uit het script van de film ‘Der Untergang’. Passend voor Eurosceptici zou een sleetse vertoning van ABBA kunnen zijn met het winnende Eurovisiesongfestivallied ‘Waterloo’. Uit 1974, toen de Europese droom nog leefde. Voor de Griekse bijdrage zie ik uiteraard een geheel belangeloze bijdrage tegemoet van fractieleider Geert Wilders. Er moet ook een volks element aanwezig zijn, dus kunnen we niet terugvallen op de oude klassiekers van Sofokles. Het wordt een echt real life soap, getiteld ‘Geen cent meer naar Griekenland’, van echte Grieken aan de onderkant van de samenleving, met de inleiding van Geert als topentertainment.
Scheidend president Manuel Barroso zou een duet kunnen brengen met Portugese Fadozangeres Christina Branco, een passend lied als ‘La vide triste’, het trieste leven. Een echt sombere rol zou zijn een toneelstuk opgevoerd door Spaanse werkloze jongeren in de vertolking van Goethes ‘Het lijden van de jonge Werchter’. Een rol als hostess zie ik weggelegd voor de Marokkaanse Karima El Mahroug, de dame uit de harem van de voormalige Italiaanse premier Berlusconi. De handen omhoog heffend als Europese regeringsleiders van ‘kan ik er wat aan doen?’. Ze bekende deze week gelogen te hebben voor de rechtbank en kan vast prima uitleggen wat de opkomst van 44 % tijdens de recente Bulgaarse verkiezingen betekenen voor de Europese democratie.
En waarom kost dit precies 110 miljoen Euro? Nou ja, Nederlanders willen graag voor een dubbeltje op de eerste rang zitten. Als dit EU verkiezingsfeest 2014 per Europeaan een Eurodubbeltje zou kosten kom je uit op 50 miljoen Euro. Tel dat op bij het waanbeeld dat alle prijzen verdubbeld zijn sinds de gulden verdween. Het kost weinig en wat heb je dan?
Mail reacties naar: [email protected]
