Elma van Haren was tot nu toe alleen bekend als dichteres. Gewaardeerd dichteres, zoals mag blijken uit het toekennen van de C. Buddingh’prijs voor haar debuut met de titel De reis naar het welkom geheten. In 1997 kreeg zij de Jan Campertprijs voor de bundel Grondstewardess.
Uit haar gedichten kennen wij haar als iemand die buitengewoon “talig” is. Het zijn bijna altijd prozagedichten, op bijzondere wijze vormgegeven vertellingen of mijmeringen. Vindingrijk gegoten in speelse zinnen en wonderlijke symbolen, om alleen al enkele titels van bundels te noemen: Zacht gat in broekzak, of: Het krakkemik, of: Flitsleemte (de flitsleemte tussen gedachten). Zeer vrouwelijke taal, metaforen ontleend aan de keuken en wat daar zoal bij hoort. Ergens is sprake van ‘de ziel, dat paarse zeentje’, en ook: ‘een zwart karos, bespannen met zes vurige paarden/ sterk als eigengetrokken kippenbouillon’. Omdat ook ik een vrouw ben en in mijn leven veel tijd in keukens heb doorgebracht, is zulk lezen genieten. Om het ook eens een keer mooi te zeggen: alsof ik drie moorkoppen tegelijk eet.
Bijna alle verhalen in deze bundel vertellen van het wel en wee van mensen – meestal vrouwen – die de middelbare leeftijd hebben bereikt of daar al voorbij zijn. Terugblikken op het wilde sexleven zoals dat in de jaren ’60 van de vorige eeuw in zwang schijnt te zijn gezet en sindsdien algemeen gebruikelijk is, of dat wordt in elk geval door de schrijfster gesuggereerd en door de personages in haar verhalen aangenomen. Relatie-ellende van mensen die in wezen niets met elkaar gemeen hebben; vaak wordt de een (de vrouw) uitgebuit door de ander (de man). Nooit is er ook maar een sprankje liefde te bekennen, terwijl daar toch ook wel eens sprake van zou kunnen zijn, zelfs in de meest kortstondige ontmoetingen tussen twee mensen, al dan niet gehuwd, of hopeloos eenzaam en mislukt. En al die avonturen worden als zeer bijzonder beschreven, vaak met een hilarische ondertoon. Terwijl ze dat natuurlijk niet zijn. Liefde, begeerte, trouw en ontrouw, alledaagsheid en avontuur, ze zijn van alle tijden en van alle culturen. Alleen de buitenkant wisselt, de opvattingen over fatsoen en eer, geheimhouding of openheid.
Een kort verhaal schrijven is iets anders dan een gedicht. Een verhaal vereist in de eerste plaats duidelijkheid: de waarheid en niets meer. Verteld met een herkenbare, eigen stem. Als Van Haren zich in haar verhalen, net als in haar poëzie, uitleeft in hinkstapsprongachtig taalgebruik, hoe grappig soms ook, gaat dat na enige tijd irriteren. Van een kort verhaal verwacht de lezer dat hij al na enkele bladzijden zicht krijgt op een andere wereld, op een leven dat hem vreemd is. Of juist heel vertrouwd en bekend. Hier lukt dat bijna nooit.
Bijna, want in één verhaal gebeurt iets bijzonders. Het titelverhaal Walsen. In slechts drie pagina´s wordt van een beginnende relatie verteld, of is het nog maar een eerste kennismaking? Alles is onduidelijk en wat er gebeurd is en nog gaat gebeuren blijft ongewis. Maar de vreemde situatie, het misverstand, de geladenheid, vrees en verlangen, het is er allemaal. Loodzwaar hangt het als een donkere wolk boven deze mens die wandelen in een park.
Dat de schrijfster de titel van dit verhaal koos als titel voor haar bundel is hoopgevend.
Uitgeverij: Harmonie
Pagina’s: 267
Prijs: €17,90
ISBN: 9789076168401
Website auteur: geen
