Een rapport en resolutie van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt die oordelen over het onderscheid tussen politieke verantwoording en strafrecht zijn aangenomen door de parlementaire Assemblee van de Raad van Europa. Dat is de ‘Mensenrechtenwaakhond’ van Europa. In het rapport oordeelt Omtzigt dat Julia Timosjenko een politieke gevangene is.
De resolutie van Omtzigt trekt een lijn tussen politieke verantwoordelijkheid en gewone strafrechtelijke verantwoordelijkheid. “Politici moeten nooit boven de wet staan en gewoon gestraft worden voor misdaden die zij plegen als privépersoon of in hun ambt. In een aantal landen staan politici dan ook gewoon voor de rechter. Denk hierbij aan Silvio Berlusconi”, aldus Omtzigt. “Maar in sommige landen worden politici vervolgd en veroordeeld voor politieke besluiten die zij genomen hebben. Die besluiten kunnen, vooral met de kennis achteraf, goed of fout geweest zijn. Maar in sommige landen gebruikt de zittende regering de rechterlijke macht om de vorige regering te veroordelen”.
Het rapport van Omtzigt (PDF) gaat uitgebreid in op Oekraïne. Daar zit voormalig minister-president Julia Timosjenko in de gevangenis en zat voormalig minister van Binnenlandse Zaken Yuri Luchenko lang in de gevangenis. Het rapport van Omtzigt beschrijft hoe de autoriteiten in Oekraïne drogredenen gebruikten om hun in voorarrest te zetten. En Luchenko werd bijvoorbeeld tot een lange straf veroordeeld omdat hij op de nationale politiedag bloemen gaf aan de weduwen van politieagenten die overleden waren bij de uitoefening van hun ambt.
“Niet voor niets is Oekraïne het enige land dat de afgelopen jaren veroordeeld is in Straatsburg onder artikel 18 van het verdrag voor de rechten van de Mens”, vervolgt Omtzigt. “In dat verdrag wordt helder vastgesteld dat in de gevallen van zowel Luchenko als Tymochenko de personen gevangen gezet zijn voor niet-juridische redenen”. Bij zijn bezoek aan Ukraine als rapporteur ondervond Omtzigt politieke druk: op de dag dat hij Timosjenko zou zien, werd ze niet naar Kiev vervoerd en zegden allerlei ministers snel hun afspraken af.
De Oekraïners hadden veel procedurele kritiek op Omtzigt. De resolutie roept hun land op de wetten te veranderen en de uitspraken na te komen. In het rapport bestempelt Omtzigt Timosjenko als politieke gevangene. De Oekraïne wil dit najaar graag een verdrag met de EU sluiten.
