Nederland herdenkt 150 jaar afschaffing van de slavernij. Helaas wordt de herdenking ontsierd door racisme en geroep om excuses. Maar wie moet nou precies excuses maken aan wie?
De discussie wordt in Nederland letterlijk zwart-wit gevoerd, en niet alleen in de marge. NRC Handelsblad, toch niet de minste krant, gaf 29 juni een open podium aan de heer Glenn Helberg. De woorden van de voorzitter van het officiële Overlegorgaan Caribische Nederlanders hebben een nare, racistische bijsmaak: “De slavernijgeschiedenis leert ons dat de blanke zich er op liet voorstaan dat hij superieur was aan de zwarte, dat hij de zwarte moreel moest bijbrengen. En niet zelden vindt hij nog steeds dat hij de norm bepaalt.”
Ja natuurlijk, nog steeds vinden blanken dat. Want zo zijn ze. Allemaal.
Inderdaad hebben Nederlanders een verwerpelijke rol gespeeld in de geschiedenis van de slavernij, met de slavenhandel tussen Afrika en de Amerika’s. Het zou mooi zijn geweest als de daders nog leefden, want dan konden ze excuses aanbieden. Maar Helberg eist dat “nazaten van de slavenhouders hun eergevoel zouden tonen en met open vizier de schuldenlast zouden erkennen middels het aanbieden van excuses.”
Aha, de overdraagbare schuld die zo prettig werkt bij vendetta’s en in de achterlanden van Afghanistan.
Mijnheer Helberg, net als slavernij hebben beschaafde mensen bloedwraak al lang achter zich gelaten. Of vindt u ook dat Anna-Frid, zangeres van ABBA en zonder dat ze het wist dochter van een Wehrmacht-militair, excuses moet aanbieden voor het binnenvallen van Polen?
Natuurlijk zouden we Helberg kunnen vragen of ook nazaten van de andere betrokkenen bij de overzeese slavenhandel hun excuses zouden moeten aanbieden. Zoals nazaten van de Afrikaanse en Arabische slavenhandelaren in West-Afrika. Maar we kunnen ook gewoon in één keer schoon schip maken. Iedereen maakt excuses aan iedereen die ooit betrokken was bij slavernij in Nederland:
1
Nederland moet excuses aanbieden aan Indonesië voor de slavernij aldaar. Vervolgens moet Indonesië excuses aanbieden aan Indonesië omdat slavernij daar nog voortduurde tot in de twintigste eeuw. Althans, in die gebieden waar de Nederlandse koloniale macht nog niet was doorgedrongen om een einde te maken aan de slavernij[].
2
Het Ottomaanse Rijk moet excuses aanbieden voor de ongeveer één miljoen blanke slaven die werden geroofd uit Zuid-Europese kuststreken en van Westerse schepen, zoals bijvoorbeeld Maerten Harpertszoon Tromp. Omdat het Ottomaanse Rijk niet meer bestaat, is het handig als een typische inwoner van Istanbul Ottomaanse excuses aanbiedt. Zoals de bekende Turkse universitair docent Joost Lagendijk.
3
De meeste door Nederlanders verhandelde zwarte slaven werden aan Nederlanders verkocht door zwarte handelaren. Dus is het niet meer dan logisch dat ook een Afrikaanse civiele autoriteit zijn excuses aanbiedt namens alle West-Afrikaanse slavenhandelaren van weleer. De koning van de Konogo-Ashanti in Ghana wellicht; de heer Fritz Pawelzik uit Düsseldorf.
4
Maar we beginnen met de excuses van het Koninkrijk der Nederlanden. Tegenwoordig zijn we een multiculturele samenleving, met diverse overzeese gebiedsdelen die sinds kort volwaardige landen zijn. Dus moeten we aan de wensen van de heer Helberg tegemoet komen en niet vinden dat blanken de norm moeten bepalen.
Daarom laten we, als vertegenwoordiger van het Koninkrijk der Nederlanden, de excuses aanbieden door het land Curaçao. Meester Adèle Pauline Van der Pluijn-Vrede, aan u als waarnemend Gouverneur de eer.
Hopelijk kunnen we na dit soort nonsens eindelijk eens serieus bezig met de viering van 150 jaar afschaffing van de slavernij. En vooral met de vraag hoe we dan wél om moeten gaan met die zwarte bladzijde uit de Nederlandse geschiedenis.
