De 2e Volks rechtbank in Peking maakte vandaag de straf voor de voormalige spoorwegminister Liu Zhijun bekend: De doodstraf met als coulance een uitstel van twee jaar. Corruptie en ambtsmisbruik waren de belangrijkste aanklachten. Op sommige dagen met nieuwe rampspoed en tegenslagen rond rond de Fyra heb ik mezelf wel eens de vraag gesteld: zou die hogesnelheidstrein er eerder komen als wij in de Europese Unie net als in China verantwoordelijke functionarissen strenge straffen in het vooruitzicht stellen bij wanprestatie? Zou het gepolder en veiligstellen van gevestigde belangen van nationale spoorwegmaatschappijen plaatsmaken voor een werkelijk functionerend netwerk?
Wat we uiteraard niet graag zouden willen zien is dat bovenop de ellende die hier al heerst met het realiseren van een Europees spoornetwerk ook nog eens de Chinese gewoonte van corruptie de kop op zou steken. Sinds het aantreden van Xi Jinping als president hamert hij op het aanpakken van corruptie. De zestigjarige ex-minister werd in 2011 van zijn functie ontheven is de hoogste functionaris die daarvan als eerste de consequenties draagt.
De rechtbank oordeelde dat hij tussen 1986 en 2011 64,6 miljoen Yuan, zo’n 8,2 miljoen Euro aan steekpenningen had aangenomen. En bevriende relaties aan contracten ter waarde van 800 miljoen Yuan. Al zijn politieke rechten zijn afgenomen en confiscatie van zijn persoonlijke bezittingen. Al met al geen lichte straf, al meldt de in Hong Kong gevestigde South China Morning Post dat een doodstraf met uitstel meestal wordt omgezet in levenslange gevangenisstraf.
Hoe lastig het is in Europa een treinreis over grote afstand te maken werd afgelopen weer eens prachtig beschreven in een artikel op Presseurop door Raimo Poom, een Estse journalist die een 4 dagenlange tocht van Berlijn naar de Estse hoofdstad Tallin maakte. De vier dagen vol tragikomische belevenissen voor de afstand gaan over een afstand van 1650 kilometer. Op sommige delen ontbreekt het spoor gewoon, in Polen haalt hij zelden de beloofde 120 kilometer per uur. En bij de Litouwse grens gaat het met 25 kilometer per uur.
Probleem met de stelling ‘als Europese spoorwegministers zouden worden afgerekend op resultaat zou de lijn er sneller komen’ is: de Chinese Liu Zhijun realiseerde, ondanks zijn malversatie een schitterende HSL infrastructuur met een netwerk om jaloers op te zijn. Wie weet zien we in Europa zoiets over dertig jaar pas. Ik roep nog maar even de herinnering bij u aan van de oplevering in december van de van Beijing naar Guangzhou, 2400 kilometer met een reistijd van acht uur. Je stapt ’s morgens op en op het eind van de middag ben je op de plaats van bestemming.
De Europese Unie steekt jaarlijks miljarden aan subsidies in het spoornetwerk. Dat containerbegrip ‘miljardensubsidie’ klinkt dan voor de leek als geldverspilling. Want: hoe kan het dat miljarden worden besteed en de treinen nog steeds niet rijden? Maar de bedragen die de Chinese overheid heeft besteed zijn een veelvoud. Om te weten of iets veel of weinig is in vergelijking tot het resultaat en de tijd die het kost moet je om te beginnen eerst uit rekenen hoeveel het totale plan zou kosten. Of misschien wel juist niet. Van het Chinese netwerk wordt wel gezegd dat de prioriteit lag in het snel aanleggen van het netwerk, hoeveel dat mocht kosten was ondergeschikt.
Nederland pakt maar weer eens de gewoonte op in een parlementaire enquete uit te zoeken wat er allemaal mis is gegaan bij de aanbesteding van de Fyra. Achteruit kijken dus. Af en toe best nuttig, maar terwijl de Chinese ex-minister Zhijun een roemloos einde krijgt in de gevangenis zou het praktischer zijn een delegatie naar China te sturen om te kijken wat daarwel goed ging. Je kan soms van je fouten leren, maar die Freudiaanse gewoonte biedt minder dan afkijken bij iemand die het al gelukt is. Om te beginnen had hij een opleiding die te maken had met Transport. Als de NS zo een beetje doormoddert zal de toekomst van het Nederlandse Spoor in handen komen van Deutsche Bahn of een andere grote buitenlandse speler. Wat mij betreft kan de komst van Deutsche Bahn niet snel genoeg gaan. Terugkijken doe ik liever vanuit een trein die rijdt. Het liefst voor 2050.
