Hoe kun je burgers enthousiasmeren voor de Europese Unie? Het is een steeds ingewikkelder vraag aan het worden, maar gelukkig heeft de Europese Commissie een oplossing bedacht. 2013 is het ‘Europees Jaar van de Burger’ en er is een belangrijk rapport over Burgers in Europa uitgebracht. Zo krijgen burgers meer positieve gevoelens als ze aan Brussel denken, aldus de Europese Commissie. Als proef op de som hieronder de woorden van Viviane Reding, een van de vice-voorzitters van de Europese Commissie:
“20 years ago – in the Treaty of Maastricht – the European Union citizen was born: ‘Civis Europaeus sum’. If not a leap, this was a major step towards political integration. We cannot build the European Union without citizens, we can only build the EU with the people it is made for and based on their ideas. European citizenship is the cornerstone of EU integration. It should be to Political Union what the euro is to Economic and Monetary Union. That is why 2013 is the European Year of Citizens. This Citizenship Report looks at overcoming obstacles that citizens still face in their everyday life and democratic participation.”
Dit is geen grap: dit is het voorwoord van het ‘European Citizenship Report 2013’. Dit rapport kwam uit vanwege datzelfde ‘Europese jaar van de burger’. Het is een mooi staaltje Europese propaganda, want het laat zien waarom de Europese Commissie volstrekt niet in staat is burgers een positiever beeld van Europa te geven. Drie problemen.
Je hoeft geen PVV-aanhanger te zijn om te zien dat de woorden van Viviane Reding leugenachtig zijn. Europees burgerschap is alleen administratief burgerschap zolang een burger onderdaan is van een EU-lidstaat. Als u uw Nederlands burgerschap kwijtraakt, bent u uw Europees burgerschap ook kwijt. De ideeën die Reding formuleert over politieke integratie zijn niet die van de burger ‘waar de EU voor gemaakt is’ en op ‘wiens ideeën’ de EU gebaseerd zou zijn. Grote groepen burgers willen minder Europa en zeker geen verdere politieke integratie.
De Europese Commissie controleert vooral de uitvoering van verdragen en initieert nieuwe regelgeving. Zij zit daar niet namens de burger. Burgers hebben immers nooit op Viviane Reding gestemd.
Iedereen die Europees burgerschap toch belangrijk vindt, moet het rapport van Reding eens lezen. Want wat zijn dan de obstakels die burgers in hun dagelijks leven en bij hun democratische participatie tegenkomen? Voorstellen gaan onder andere over stemmen bij lokale verkiezingen voor EU-burgers die in een ander land wonen, het vergemakkelijken van treinreizen voor gehandicapten en het verbeteren van de informatievoorziening over Europa bij Europese informatiepunten.
Het bovenstaande is natuurlijk een selectie, maar geen van de voorstellen raakt het werkelijke dagelijks leven van de gemiddelde EU-burger. Laten we zaken noemen als sociale zekerheid, zorg, onderwijs en werkloosheid. De Europese Commissie is bezig met – al dan niet nuttige – details die voor relatief kleine groepen burgers relevant zijn.
Dit rapport komt uit vanwege het Europees jaar van de burger. De vraag dringt zich op of niet elk jaar het jaar van de burger is. Maar kennelijk is 2013 nog meer het jaar van de burger dan andere jaren. In dit belangrijke jaar gaat de Europese Commissie dus allerlei zaken voor burgers oppakken. Doet zij dat in andere jaren niet? Natuurlijk doet ze dat altijd, en dat maakt het hele jaar van de burger volstrekt overbodig.
Het grappige is: deze acties van de Europese Commissie laten precies zien wat burgers al wisten. Het belangrijkste beleid komt niet uit Brussel maar uit Den Haag en de Europese Commissie weet niet wat er onder burgers leeft. Zij spreekt niet namens burgers want de burger kiest de Commissie niet. De glanzende folders van de Europese Commissie zullen hun doel altijd voorbij schieten.
Chris Aalberts is auteur van: Achter de PVV: waarom burgers op Geert Wilders stemmen. Hij onderzoekt momenteel de band tussen Europa en de burger. Beeld: omslag Citizens Report 2013.
