De Youtube-collectioneurs van Upload Cinema ‘deden’ klassiek in het Concertgebouw. Maar viel er iets te genieten bij hun freakshow van wonderkinderen, papegaaien en walsende vliegtuigjes?
Presentator Dagan Cohen lanceert een primeur in het Amsterdamse Concertgebouw: hij roept iedereen op zijn mobieltje tevoorschijn te halen en opnames te maken of foto’s te flitsen. En om te stemmen op de 35 Youtube filmpjes, die hij zal laten zien in de Kleine Zaal. Want Upload Cinema, beroemd en berucht vanwege zijn collecties obscure internetfilmpjes, gaat deze dinsdagavond klassieke muziek verkopen aan de miljoenen. Wat nou elitair? Hoezo exclusief? Iedereen kan plezier beleven aan klassiek, en Dagan gaat ons daarbij helpen.
Enter Jonathan Okseniuk, een driejarige die enthousiast met een dirigeerstokje de 4e van Beethoven aan gort slaat. Aaibaarheidsfactor tien, de hele zaal kijkt vertederd toe. Vervolgens het obligate Chinese wonderkind Tsung Tsung, het creepy zangeresje Jackie die als een volwassen operadiva klinkt en als topper een Noord-Koreaans kindergitaarsextet. Met klassiek heeft het weinig te maken, met een circusshow van prepuberale freaks des te meer.
Gelukkig wordt de avond muzikaal gezien daarna een stuk interessanter. En dan heb ik het niet over een modelvliegje dat op de bekende Blauwe Donau-wals ronddartelt (bestuurd door een Limburger: André Rieu, neem die man in dienst!). Of die mislukte robotdanser.
Nee, pas bij dr. Viossy’s heavy metal versie van Beethovens Moonlight sonate valt er echt iets te genieten. Muzikaal vuurwerk, dat ook nog iets aan het origineel toevoegt. Topper van de avond is de Music Animation Machine van ene Smalin. Deze meneer vertaalt met zijn software een beroemde orgelpartij van Bach (Toccata en Fuga in D-mineur) in abstracte beelden. Glashelder zie je de muziek in streepjes en puntjes voorbijkomen. Dit soort filmpjes voegen echt iets aan de muziekbeleving toe. Ook een animatie van Basement Jaxx versus het Metropole spettert van het scherm.
Helaas zakt de avond daarna weer in met rolschaatsende muzikanten, een aria zingende papegaai en het Koninklijk Concertgebouw Orkest dat in KLM-vlucht 791 wat deuntjes speelt. Met dank aan de vliegende sponsor, die het orkest op zijn wereldwijde tour vervoert.
Helpt Youtube om meer mensen aan klassiek te krijgen? De ouderwetse stijve concertpraktijk heeft zijn beste tijd gehad. Op een Spaans plein in de openlucht spelen bereikt meer mensen. Maar het is dan wel weer met Ode an die Freude. De papegaai zingt Mozarts aria van de Koningin van de nacht. Moonlight sonate, An die Blaue Donau, het zijn allemaal kaskrakers die zelfs classic.fm niet achter elkaar durft uit te zenden. Alleen de meest simpele, 3 minuten durende muziekfragmenten dringen blijkbaar door in de hersenpan van de iPhone-generatie. Youtube: voor al uw infantiliserende klassieke beeldfragmenten.
En dan hebben we het nog niet over mensen die illegaal geluidsopnamen van klassieke concerten maken. Een praktijk, waar de Poolse toppianist Krystian Zimerman zich twee weken geleden tegen verzette in een concertzaal in het Duitse Essen. Hij is vooral bang voor broodroof, omdat mensen die Youtube-filmpjes bekijken en niet meer zijn platen kopen. Maar vooral dat al die beroerde smartphone-opnamen een belabberde geluidsversie van zijn optreden weergeven.
Geen probleem dat Upload Klassiek in het Concertgebouw, dat immers bestaande filmpjes laat zien. Om niet al te zuur te eindigen (ik werk niet bij de Volkskrant): Dagan Cohen is een fantastische presentator, die een zeer verrassend eindschot achter de hand had. En paar filmpjes waren zeer ontroerend en ga ik zeker nogmaals bekijken. Wie alsnog deze klassieke freakshow wil bezoeken, kan in oktober en november in de herkansing.
Upload Klassiek, 25 okt, Muziekgebouw Eindhoven, 5 nov Oosterpoort Groningen, 14 nov Dr Anton Philipszaal Den Haag, 15 nov Philharmonie Haarlem.
