Gisteren kwam uit Syrië het bericht dat er in een buitenwijk van Damascus sprake zou zijn geweest van een gifgasaanval. Op verschillende internetkanalen verschenen de eerste beelden, die als schokkend werden ervaren. Zalen vol met lijken, kinderen die met versmalde pupillen naar adem hapten en kleine babylichamen die er levenloos bij lagen. Toevallig waren de Europese ministers van Buitenlandse Zaken bijeen om vuurhaard Egypte te bespreken en zij riepen de VN Veiligheidsraad op om een onderzoek te starten.
Op Facebook kwam onze BuZa-minister Frans Timmermans nog met een berichtje om dit te bevestigen. Natuurlijk werd deze oproep professioneel onschadelijk gemaakt voor voorbeelddemocratieën China en Rusland, die helemaal geen zin hebben in een onderzoek. Straks blijkt dat er inderdaad gifgas is gebruikt door Assad en dan is de shit aan in Syrië. Vooral omdat er nog niet genoeg bewijs is.
Zo’n oproep tot een onderzoek is weer het zoveelste voorbeeld van slap politiek optreden van Europese ministers. Daarnaast sprak de Amerikaanse president Obama in april nog uit dat er bij gebruik van chemische wapens een ‘red line’ overschreden zou worden. Na woensdag zou je toch een reactie van Mr. President himself verwachten, maar niets minder is waar. De Europese Raad van ministers hield het ook enkel bij de oproep tot een onderzoek, wetende dat het door de oppositie van China en Rusland niets zou uitmaken. Het is een houding waar maar weinig begrip voor kan worden opgebracht.
Het lijkt alsof er bij Westerse landen een angst bestaat om in te grijpen in een land waar nu al tweeënhalf jaar mensenrechten op grootschalige wijze worden geschonden. Mensenrechten die we samen in 1948 hebben opgesteld en die elk zichzelf respecterend land dient na te leven. De angst die er leeft is na (niet al te succesvolle) interventies in Afghanistan, Irak en Libië wel enigszins te begrijpen, maar lessen uit het verleden kunnen bijdragen aan een succesvolle interventie in Syrië. Het is nu de kunst om, zonder een kant in het conflict te kiezen, onschuldige burgers te beschermen die het slachtoffer worden van een dictator en zijn gewelddadige oppositie.
Onderzoeken hebben enkel een symbolische waarde en worden per definitie tegengehouden door de Veiligheidsraad. Deze zal nooit een mandaat voor een interventie geven zolang China en Rusland hun veto gebruiken om Assad te beschermen. Het is nu tijd om gezamenlijk met de vuist op tafel te slaan en werkelijk actie te ondernemen. Dan maar zonder mandaat. De burgers van Syrië verdienen dit niet en niemand anders zal op korte termijn actie ondernemen.
Het zou Timmermans sieren als hij zou strijden voor een grootschalige interventie in het Arabische land. Als PvdA-minister draagt hij de erfenis van Max van der Stoel, die over de hele wereld voor mensenrechten en onderdrukte minderheden heeft gestreden. Timmermans moet het lef tonen om tegen landen als China en Rusland in te gaan en nu eindelijk een duidelijk statement te maken. Hij heeft in ieder geval al de steun van Frankrijk mee.
Thom van Woerkom (@tasvw) is een UvA-student en veel te idealistisch.
