Als je filosofie studeert, dan kom je ergens in je studie Plato tegen, waarschijnlijk redelijk in het begin al, net als Aristoteles, en later Nietzche en Kant. Psychologen in spé leren over de theorieën van Freud, Maslow en Jung. Psychoanalyse, nurture en nature, zaken die nu al enige tijd tot het standaardpakket behoren: het is de parate kennis die je in dat vakgebied kennelijk nodig hebt. Wat leer je als journalist in spe en waarom is het vervelend om Islam & Arabisch te studeren?
Toen ik journalistiek studeerde, kreeg ik de geijkte verhalen te horen over ‘hoe maak je een goed verhaal’ en over de 5 W’s en de H, wie wat waarom waar wanneer en hoe. Ethiek was onontbeerlijk voor de goede journalist dus ook dat werd er fanatiek in geduwd. Let wel: ik studeerde journalistiek aan de christelijke hogeschool dus ethiek was niet zomaar ethiek, nee dit was ethiek met een christelijk sausje. Hoe word ik een goede christenjournalist en is dat wel mogelijk? Dat soort gezever hoorde ik aan tijdens mijn studie, zo’n zes jaar geleden.
Tja, wat moesten ze dan doceren? Journalistiek is een nogal wazige opleiding omdat je na één jaar college wel uitgeleerd bent. Journalistiek leren is namelijk vooral journalistiek bedrijven; ga schrijven, ga producten maken, ga videomateriaal bewerken en radio-uitzendingen in elkaar knutselen. Een veredelde knutselopleiding is geen HBO-papiertje waard, voor zover HBO-papiertjes waarde hebben, dus daarom maakte ook ik kennis met Maslow, Freud, Plato en zelfs Europese geschiedenis, om de opleiding wat body te geven.
Helemaal niet verkeerd voor de jonge, overambitieuze studentjes die we toen waren om even met beide benen op de grond gezet te worden. Leren over vroeger zodat je in de toekomst weet wat je te wachten staat, dat was het idee. Daarbij mag een journalist natuurlijk niet gespeend zijn van enige kennis.
Hoe anders is dat nu. De inhoud van mijn opleiding ligt niet vast, het vakkenpakket kan aangepast worden al naar gelang de Arabische wereld en het Midden Oosten zich ontwikkelen en eigenlijk is alles wat er daar gebeurt razend interessant en direct verbonden aan mijn studie.
Wat een gouden tijden, om een opleiding te volgen die de luxe heeft te kiezen uit burgeropstanden in Egypte, spanningen in Libanon en Jordanië en een totale oorlog met mogelijk westerse interventie in Syrië, om daar vervolgens een module of vakkenpakket uit samen te stellen. De lesstof varieert per maand, wanneer bijvoorbeeld de International Crisis Group een nieuw rapport uitbrengt. Studeren in het heetst van de strijd, zo lijkt het soms en hoe fantastisch is dat?
Geen dode filosofen waarover ik leer, wel paper na paper over conflicten waarin duizenden mensen geslachtofferd worden omwille van een politieke ideologie die overgoten is met een sektarisch sausje, verknipte religie omwille van politieke oppositie, over terreur en militaire interventie.
De letterlijk lijdende voorwerpen uit de conflicten waarover ik leer zijn pas recent overleden en hun namen zal niemand teruglezen, de aanleidingen voor hun dood zijn voer voor mijn toch al enigmatische wereldbeeld en hoe meer ik me in de materie verdiep, hoe bozer en droeviger ik word en hoe meer ik wil bijdragen aan een oplossing wetende dat die er niet is en er ook nooit zal komen.
Op die momenten verlang ik naar de onschuld van mijn vroegere opleiding journalistiek, naar colleges over Freud, christenethiek, Plato en Europese geschiedenis. Lezen over de 80-jarige oorlog is tenslotte minder pijnlijk dan kijken naar een video van stuiptrekkende kinderen door een gifgasaanval met sarin. En Plato leek mij een vele malen meer integer persoon dan John Kerry of Bashar al-Assad.
