‘Dit was de tijd dat de fotograaf nog net beroemder was dan de artiest’, grinnikt celebfotograaf Terry O’ Neill (75) in galerie Eduard Planting in de Amsterdamse Bloemdwarsstraat. O’Neill staart naar de contactprints van de meest iconische foto uit zijn oeuvre.
Op een stoel bij het zwembad van het Bevery Hills Hotel in Hollywood zit Faye Dunaway verveeld onderuitgezakt aan een tafeltje, een paar uur na haar gewonnen Oscar voor haar rol in Network.
Om haar heen liggen ochtendkranten gedrapeerd. De opgeslagen voorpagina van The Los Angeles Times aan haar behielde voeten verwijst in chocoladeletters naar de Oscar-nacht waarin zij figureerde.
Op tafel staan twee keramieken kannetjes thee, en een onaangeroerd glas cola met ijs en een citroentje. De foto maakte O’Neill op 29 maart 1977 en gaf het de titel: Oscar Ennui.
Faye Dunaway
‘De foto vertelt een verhaal’, zegt O’ Neill droog. De geboren Brit, die zes jaar na de foto met Dunaway zou trouwen (en drie later weer zou scheiden), is in Nederland om zijn werk uit te venten.
Veel nieuw werk maakt de man, die als een van de eerste fotografen The Beatles vastlegde, niet meer. ‘De sterren van tegenwoordig stralen weinig meer uit’, zegt hij. ‘De laatste celeb met kwaliteit was Amy Winehouse. Toen ik haar voor het eerst op de radio jazz hoorde zingen wilde ik haar fotograferen’, zegt O’Neill, zelf een niet onverdienstelijke jazzdrummer.
Amy Winehouse
O’ Neill is een kleine man met een innemende uitstraling die veel beroemd volk voor zijn lens wist te krijgen. Veel knap beroemd vrouwvolk vooral. Wie door de galerie dwaalt, kijkt naar de siliconenloze seksappeal van Birgit Bardot, Claudia Cardinale, Michelle Pfeiffer en Audrey Hepburn. ‘Je moest vooral op het goede moment aanwezig zijn en afdrukken.’
Ja, en goed timen en flink slijmen. Aan de ogenschijnlijk argeloos gemaakte Oscarplaat van Dunaway ging een urenlange voorbereiding af. ‘Met Faye had ik als enige een afspraak dat ik haar ‘s ochtend mocht fotograferen. Die kranten heb ik daar neergelegd. Die enscenering kostte me een uur. Die foto was in tien minuten gemaakt.’
O’ Neill wist met dezelfde combinatie van charme en efficiëntie Johan Cruijff vast te leggen in stadion de Muur. In zijn glimmende bordeelsluipers, zijn fluwelen broek en zwarte coltrui ziet de junkmagere voetballer er eerder uit als een verlopen intellectueel held dan als een afgetrainde topsporter. ‘Dit was een foto die eens niet op de sportpagina’s stond’, zegt hij.
Hoe kreeg hij de normaal gesproken zo persschuwe voetballer zover? ‘Aardig zijn en weten wat je wilt. Ik was er niet op uit op hem iets te flikken’, zegt hij. ‘Hij was toen al cynisch over persaandacht.’
Johann Cruyff
Het zijn verhalen uit een vervolgen tijdperk. Paparazzi-twitter meuk en andere bij elkaar geshopte digitale rommel bepalen tegenwoordig de entertainmentfotografie. O’Neill haalt zijn schouders erover op. ‘Ik volg het niet’, zegt hij. Als iemand hem zou vragen om Justin Bieber vast te leggen, weigert hij. ‘Wat kan hij dan?‘, kaatst hij terug, terwijl hij even in een stoel gaat zitten om zijn verhaal te doen.
Heel soms haalt de seniore fotograaf zijn Hasselblad nog uit het vet. Vorige maand mocht hij voor de FIFA Pele fotograferen op het strand bij Rio. ‘In een zwart pak op dat strand, met de wereldbeker in zijn hand.’
Of hij nog contact heeft met de beroemdheden die hij vastlegde? ‘Als ik ze tegenkomt groet ik ze. Eric Clapton beschouw ik als een vriend.’
Hij komt niet op de verjaardagen van Beatles overlevenden McCartney of Ringo Starr? ‘Nee, niet echt. Toen ik ze in 1960 vastlegde weet ik nog dat ik met Ringo Starr filosofeerde wat hij wilde worden: ‘Hoe lang gaat dit nog door?’, klaagde hij. Hij was toen bezig om met zijn vrouw een keten te starten in vrouwenkaperszaken. Een popgroep was niks toen.’
Nog meer werk van O’ Neill is te zien in galerie Eduard Planting tussen 7 september en 19 oktober.
Kate Moss
Rolling Stones
Michelle Pfeiffer
Queen
Nelson Mandela
