‘Werkt Nederland stiekem mee aan de nieuwe atoombom?’ De overgedramatiseerde stem van KRO’s Fons de Poel klinkt alsof het RTL-Nieuws zojuist de derde wereldoorlog heeft ingeleid. Zodra ik Fons Kuifje hoor en zie spelen, ben ik thuis nog meer op mijn quivive wat de inhoud betreft. En inderdaad, gisteravond was het weer raak. Vijftig minuten lang speculaties, met slechts één mager feitje.
De kop in de Telegraaf ‘Ruzie met VS over bommen’ met een misleidende foto met de onderschrift ‘Brandpunt Reporter dringt door in het hol van de leeuw’, strookt ook totaal niet met de inhoud van de special. Veel gewandel langs de hekken van de vliegbasis, maar geen onderzoeksjournalist te bekennen bij een gemoderniseerde atoombom. Wishfull thinking is iets anders dan een keiharde, onthullende nieuwsreportage.
Loslippige Lubbers, de laatste tijd veel in het nieuws als dorpstoeteraar, gaf wellicht de aanzet voor de troepen van Fons. De oud-premier riep achteloos dat er in Volkel nog wel een voorraadje (22) kernwapens te vinden is. Vliegtuigspotters beamen dat ook, want die kennen weer het speciale Amerikaanse vliegtuig, dat normaliter een dergelijke lading vervoert. Dus als er eentje overvliegt, zit ie volgens Brandpunt Reporter ook meteen tot zijn nok vol met atoombommen.
Mocht het mis gaan tijdens het transport (een vliegtuigcrash in Palomares in 1966 was de rode draad van de uitzending) dan willen de Verenigde Staten wel meehelpen om de nucleaire rommel op te ruimen, maar de kosten zijn voor ons. Uit ‘geheime documenten die door onze reporters zijn bemachtigd’, blijkt dat. Chris Klep, militair historicus, u kent hem wel van zeer langdradige analyses bij Pauw en Witteman, kan zich goed voorstellen hoe erg het zou zijn als de Rotterdamse haven een half jaar niet bereikbaar is na een nucleair ongeluk.
Ook de Cuba-crisis (1962) wordt uit de oude doos getoverd. Jachtvlieger Steve Netto vloog toen ook al vanaf Volkel en durft ook al geen uitspraak te doen over hoeveel slachtoffers er hadden kunnen vallen bij een eventuele crash. Vijf tot 10.000? ‘Geen idee, heb ik blijkbaar weggestopt.’
Ook geen van de ministeries voelt zich geroepen om iets te zeggen over de mogelijke voorraad gemoderniseerde atoombommen op Volkel anno 2013. De VVD wacht het kabinetsstandpunt af en de PVDA geeft al helemaal niet thuis.
Wat dan rest voor een redactie met lege handen is oud-politici en wat kamerleden voor de camera slepen. Bram Stemerdink heeft de wapens, samen met zijn toenmalige minister van defensie Hans van Mierlo, ooit zelf ‘aangeraakt.’ Waarvan akte. ‘Alles wijst erop’ Harry van Bommel (SP) vermoedt ook dat we op het lijstje van bondgenoten staan, die stiekem meewerken aan de nieuwe Amerikaanse atoombom. De Kamer is tegen nucleaire wapens, de regering speelt verstoppertje en we hebben al lang een akkoord getekend met de Amerikanen.
Jammer, vermoedden we al voor de uitzending.
Conclusie: opgeklopte special, zonde van de dure onderzoeksjournalistiek. Toch al een schaars goed binnen onze kringen.
