‘Tilly is niet meer de vrouw waarop ik verliefd was. Eigenlijk neem je afscheid van je partner bij het leven.’
Peter is moe, doodmoe. Toen er bij zijn vrouw Tilly Alzheimer werd ontdekt op tweeënvijftigjarige leeftijd is hij permanent voor haar gaan zorgen. Nee, het is geen plicht, het is een keuze, een verpleegtehuis is geen optie. ‘Want hier thuis krijgt ze nog zoveel extra prikkels.’
Hoe Peter het volhoudt? ‘Je hebt in elkaar geïnvesteerd, (in tranen) zij zou hetzelfde voor mij doen.’ Uit het dagelijks ritme stappen om even bij te tanken, durft Peter niet. ‘Dan heb je kans dat ik het niet meer kan opbrengen.’
Tegen middernacht keek ik zondagavond naar Kruispunt (RKK). De titel van de speciale aflevering over Alzheimer was even clichématig als treffend: Geen woorden maar daden. Ruik ik hier al de dampen van de participatiemaatschappij?
‘Geef me je angst, ik geef er hoop voor terug’ (naar André Hazes). Dat zong Johan voor zijn vrouw Tineke op hun bruiloft. Vlak daarna gaat het mis. Tineke is drieënveertig als de eerste klachten zich manifesteren. ‘Het gevoel dat je de kluts kwijt bent of overspannen’. De resultaten van het onderzoek in de geheugenkliniek zijn onomkeerbaar en meedogenloos tegelijk: Alzheimer. Stofzuigen, een broodje maken, zelf aankleden, het is verleden tijd voor Tineke. Johan moet er vier keer per nacht uit om zijn vrouw naar het toilet te begeleiden. ‘Hoort er allemaal bij, je bent er voor elkaar, in goede maar ook in slechte tijden.’ Op dit moment zijn er twaalfduizend jonge Alzheimerpatiënten en de medici verwachten in die categorie een explosieve groei.
Na acht jaar onderzoek hoort Tilly dat ze Alzheimer heeft en toen nog redelijk bij haar verstand, ziet ze maar één oplossing, zelfmoord.
Vóór Kruispunt, in Brandpunt (ook KRO), wordt een andere heftige aanleiding uit de doeken gedaan, die ook steeds meer leidt tot suïcide: de crisis. Want die doet niet alleen pijn, maar leidt eerst tot alcoholisme, het slikken van antidepressiva en maakt vervolgens steeds meer slachtoffers in Europa.
Onderzoek in vierenvijftig landen toont aan dat bezuinigingen in de gezondheidszorg niet alleen tot weer een verdubbeling van HIV-en Malariapatiënten leidt, maar in Nederland alleen al sinds 2007 tot een toename van twintig procent zelfmoorden. David Stuckler, hoofdonderzoeker in Oxford, ziet maar één oplossing om deze stijging een halt toe te roepen. Blijven investeren in de (geestelijke) gezondheidszorg, ondanks de harde bezuinigingen.
IJsland is het goede voorbeeld, vindt de wetenschapper. Daar vielen drie banken om, maar de bevolking hield niet alleen vertrouwen, maar stelde zich ook assertief op. Tot twee keer toe weigerden de inwoners van het land in een referendum om op te draaien voor de wandaden van de bankiers. En nadat die bankiers ouderwets gestraft waren en een nieuwe grondwet dit soort uitwassen moet voorkomen, heeft het land sindsdien de hoogste economische groei van Europa.
Jammer dat Hazes niet meer leeft. ‘Geef mij nu je angst, ik geef je er hoop voor terug’ zou best aardig klinken op het Binnenhof.
