Het aftreden van Henk Krol heeft abrupt gezorgd voor een halvering van het zetelaantal van 50PLUS naar 5 zetels. Hoewel dat nog steeds 3 meer is dan bij de verkiezingen is het 13 minder dan het hoogtepunt van een half jaar geleden. Het grootste deel van de kiezers dat vorige week nog wel 50PLUS aangaf te zullen stemmen en nu niet meer, geeft nu aan niet te weten waarop te stemmen.
Er geeft nog steeds 26 procent van alle kiezers boven de 50 jaar 50PLUS een kans op een stem (was vorige week 34 procent en in maart jl. nog bijna 50 procent).
De andere verschuivingen in het onderzoek van deze week (pdf) zijn vooral het gevolg van de forse daling van 50PLUS, met alleen het CDA met een echt autonome stijging ten koste van de VVD. Het CDA zit de laatste weken duidelijk in de lift. Eind juni stond die partij nog op 14 zetels, nu op 19 (+2). Daarmee is het CDA voor het eerst sinds maart 2010 weer groter dan de VVD.
Al met al zien we niet alleen een steeds groeiender aantal kiezers dat aangeeft niet te weten op welke partij te stemmen, ook lijkt het electoraat vooral te weten op wie ze niet willen stemmen dan waarop ze wel willen stemmen. (De push-factor is belangrijke dan de pull-factor). Dat is niet alleen een recept voor steeds grotere schommelingen onder het electoraat en de daaruit voortvloeiende instabiliteit van het systeem (denk maar eens aan de mogelijke uitslagen van de Eerste Kamerverkiezingen in 2015, waarbij de kans groot is dat de regeringscombinatie nog minder zetels haalt dan nu in die Kamer), maar ook blijft de mogelijkheid bestaan dat kiezers zich wenden tot een nieuwe partij / een nieuwe “krachtige” leider met oplossingen.
Het is echt niet zo, dat van de kiezers die in maart 2013 voor een uitslag van 18 zetels in de peilingen zorgden voor 50PLUS, het overgrote deel nu weer terug is bij de partijen waar ze oorspronkelijk vandaan kwamen (met name PvdA, VVD en CDA).
Op dit moment geeft 8 procent van de kiezers van 50 jaar en ouder aan 50PLUS te stemmen (was vorige week 14 procent en in maart 20 procent). 26 procent van de kiezers van 50 jaar en ouder geeft aan hetzij 50PLUS te stemmen of die partij een kans te geven op een stem. Dat was vorige week nog 34 procent en in maart bijna 50 procent.
Van de mensen van 50 jaar en ouder geeft nog maar 16 procent aan op een van de regeringspartijen te stemmen, terwijl ze samen bij de verkiezingen 50 procent haalden bij die groep. De PVV scoort nu 21 procent en SP en CDA 17 procent, ieder meer dan VVD+PvdA samen. VVD en PvdA scoren bij de groep boven de 50 op dit moment dus even goed of slecht als 50PLUS. Kortom: de afkeer van de regeringspartijen is bij de ouderen in Nederland heel groot.
Drie kwart van de CDA-kiezers vindt het een juiste beslissing van die partij om de onderhandelingen over een begrotingsakkoord met de regering te stoppen. Ruim drie kwart van zowel de kiezers van D66, Groen Links en ChristenUnie wil wel dat hun partij een begrotingsakkoord sluit. Kiezers van PvdA en VVD hopen dat ook in meerderheid van D66, maar bij Groen Links willen de VVD-kiezers dat niet en van de andere twee partijen wil noch een meerderheid van VVD-, noch van PvdA-kiezers dat.
Titelfoto: Henk Krol op een kaasdrager op de kaasmarkt op het Plein bij de start van het parlementaire jaar. (ANP / Martijn Beekman)
