De basis voor de toppositie die Nederland heeft in de ruimtevaart is eigenlijk al gelegd door wetenschappers uit de Gouden Eeuw van Nederland zoals Christiaan Huygens(1629 -1695). Hij was bedreven in tal van vakgebieden, zoals wiskunde, natuurkunde en sterrenkunde en schrijver van vroege science fiction. Het is geen toeval dat een van de satellieten van de European Space Agency (ESA) die Saturnus bestudeert zijn naam draagt.
Precies die reputatie van eeuwen en een toegang tot een van de grootste innovatieve, winstmakende industrieën voor de komende decennia wordt door het huidige kabinet vakkundig om zeep geholpen met de logica van een
buschauffeur. Dat ontdekte ik afgelopen weekend bij de open dag van ESA in Noordwijk. De internationale commerciële ruimtevaartmarkt wordt voor 2022 geschat op 500 miljard Euro. Vraag is dus waarom dit kabinet de ESA met topwetenschappers uit de hele wereld weg wil pesten uit ons land met blinde bezuinigingen van enkele tientallen miljoenen na 2015. Heeft het kabinet te veel spacecurry genuttigd?
Namens ons, de belastingbetaler, geeft de Nederlandse overheid al veel te lang meer geld uit dan ze binnenkrijgt. Wat dat betreft gaat mijn sympathie helemaal uit naar dit kabinet die in ieder geval van plan lijkt de rit tot de volgende verkiezingen uit te zitten. En tegelijk de arrogantie van oppositiepartijen te trotseren die meent dat wij gewoon door moeten gaan met ongegeneerd uitgeven. Het anticyclische uitgavenpatroon van Keynes is plausibel als je dan ook in tijden van overvloed als overheid de uitgaven drastisch beperkt, dat durft geen enkele partij uit ons poldermodel aan. Nou ja, dat mag dan het geval zijn.
De overheid is zeker niet vergelijkbaar met de portemonnee van een gezin, maar altijd meer weggeven dan je binnenkrijgt is voor niemand een houdbare situatie. Men kan dan snijden in de kosten of zorgen dat je meer inkomsten genereert. Precies daarom zijn de structurele bezuinigingen op ESA onbegrijpelijk. Dat gaat om enkele tientallen miljoenen na 2015 aan kortingen, terwijl het perspectief is dat er honderden miljarden aan omzet en dus ook broodnodige banen uit voort gaan komen. Zolang je meedoet. Langzamerhand belanden wij aan bijdragen voor ESA op het niveau van Portugal en Griekenland.
Het instituut ESA waar Nederland in 1962 medeoprichter van was, is hard op weg zich te verplaatsen naar andere Europese locaties, ondanks expliciete waarschuwingen van gerenommeerde instituten als het KNAW, de Koninklijke Academie voor Wetenschappen. Als je als land financieel de kraan dichtdraait gaan andere landen dat gat gemakkelijk opvallen. Dat werd nog eens bevestigd in de voorbereiding op de ministersconferentie in Napels door het Netherlands Space Office advies van 2012.
De nagalm van de reputatie van Huygens als enorm goede netwerker zie je nu nog terug, hij had levendige contacten met veel Europese koningshuizen, uitzonderlijke academici, zoals de grote natuurkundige Isaac Newton, Blaise Pascal, de Britse filosoof John Locke, noem ze allemaal maar op. Hij deed tal van uitvindingen en ontdekkingen. Ongetwijfeld hadden veel postkoetschauffeurs uit zijn tijd geen flauw idee wat de man deed en geen enkele notie van de significantie en omvang van zijn arbeid.
Ik ontmoette zondag in Noordwijk bij ESA de Indiase wetenschapper Swathy Sasidharan. Zij doet onderzoek voor het MELISSA project naar de teelt van sla in de ruimte, ja, een kropje sla. En als het allemaal in orde komt staan over 10 jaar de eerste exemplaren van de menselijke soort als kolonisten op Mars voor permanente bewoning haar product te eten. Een vers kropje sla is gezonder dan de Space Curry die Japanners voor hun astronauten hebben ontwikkeld. Is dat belangrijk? Belangrijker om dat onderzoek naar sla te financieren en te handhaven dan de rollator van uw moeder, of oma? Is het belangrijk dat ESA op 20 november het ruimtevaartuig GAIA lanceert en 1miljard sterren van ons melkweg stelsel in kaart brengt, zoals Google Maps u en mij op uw mobiele telefoon Google Maps en een streetview heeft gebracht?
Ja, ja, ja, dat is belangrijk. Amsterdam is zo rijk zo als ze is met de grachtengordelpanden uit de 17e Eeuw omdat ertoen geleerde mensen waren die dat avontuur aandurfden. De tijd gaat snel mensen. Zondag deed ik de treinreis naar Amsterdam met een paar Chinese studenten uit Shanghai. We dronken een Tsing Tao biertje in Leiden op de Veemarkt. Charlie Xu studeerde economie en zei dat hij Nederland had uitgekozen als studieland vanwege het Concertgebouw orkest. Of ik wel wist hoe fenomenaal goed dat is en bijdraagt aan onze internationale reputatie. Hoe lang nog?
