Avondspits, de spraakmakende stellingenmachine van Joost Eerdmans op Radio 1, behoeft waarschijnlijk geen introductie, maar voor de enkeling onder u die het programma nog nooit heeft mogen meebeleven: het is een ervaring van ongekende verlichting die niet zelden leidt tot weergaloos diepe inzichten. Eerdmans is de Travolta van de these, de Beethoven van de bewering, de Donatello van het dogma.
De jaloersmakende nonchalance waarmee de bevlogen presentator dagelijks spijkerharde stellingen de ether in slingert, leidde vorige week evenwel tot een zeldzaam juweel in het genre, waarmee Eerdmans niet alleen de gewone sterveling, maar bovendien zichzelf overtrof: “Badr Hari heeft een voorbeeldfunctie en verdient daarom extra straf”.
De stelling verdient meer dan het halve uurtje dat die talentloze netcoördinatoren van de publieke omroep aan het programma hebben toebedeeld. Waar tijdens de show alleen aandacht was voor de vraag of Hari extra straf verdient, kwam Joost er, door tijdgebrek natuurlijk, helaas niet aan toe de eerste premisse eens goed te behandelen. “Badr Hari heeft een voorbeeldfunctie”. Denkt u daar eens rustig over na. Laat het op u inwerken. De conclusie – extra straf – die Joost er in één adem achteraan gooit, springt zo in het oog dat de voorbeeldfunctie van Hari helemaal ondersneeuwde. En dat is jammer. Want wat is eigenlijk een voorbeeldfunctie? Hoe kom je daaraan, krijg je ervoor betaald, kun je ernaar solliciteren en, misschien nog wel het belangrijkste, kun je zo’n functie ook weigeren? Of aftreden, als je er al bent ingestonken.
Nu ken ik Badr Hari niet heel erg goed, maar ik vermoed zomaar dat hij niet heeft gereageerd op een vacature voor een voorbeeldfunctionaris. Het lijkt me dat de taakomschrijving nogal saai en dwingend is en dat is niks voor zo’n stoere vent. Managers hebben een voorbeeldfunctie. Ambtenaren hebben een voorbeeldfunctie, de overheid, die ook, net als vaders en moeders en zelfs de besnorde begeleider op de peuterspeelzaal in zijn leren broek heeft een voorbeeldfunctie. Tenminste, dat roepen we elkaar allemaal na.
Na wat oppervlakkig onderzoek kom ik tot de conclusie dat het gaat om een onbetaalde functie zonder taakomschrijving. En wij allemaal maar volhouden dat de slavernij al eeuwen terug is afgeschaft. Ik zou daarvoor passen en ik weet zeker dat Badr Hari dat ook zou doen. Die Badr is toch zeker niet gek, mensen?
Ik doe het niet graag, maar na de voorgaande overpeinzingen ontkom ik er niet aan Eerdmans’ stelling nog eens kritisch te beschouwen. Ik kom weer niet verder dan dat eerste deel, “Badr Hari heeft een voorbeeldfunctie”. Zou het, kan het, is het heel misschien mogelijk, die minieme kans, waarvan we altijd dachten dat die verwaarloosbaar was; dat Joost de plank misslaat? Dat het een onzinstelling is? Geraaskal? Tenenkrommend simplisme van een babbelkous met geldingsdrang?
Met dat bange vermoeden heb ik alle uitzendingen nog eens teruggeluisterd en helaas, alles wijst erop. De leegte van de Badr Hari stelling blijkt niet minder dan exemplarisch voor het programma, dat eigenlijk al sinds de eerste deerniswekkende uitzending het niveau van een avondje bingo in een geriatrische inrichting niet ontstijgt. Veruit aan kop in zijn meninkjesparade gaan de wekelijks terugkerende stellingen over verspilling van belastinggeld. Welnu Joost, in dat kader heb ik nog een interessante stelling voor je: Avondspits wordt mede betaald door mij, en daarom moesten we er zo zoetjes aan maar eens mee gaan stoppen.
