Porno kijken op je werk, terwijl niemand iets merkt. Samen een ontbijt delen, jij in Amsterdam, zij in Barcelona. Je eigen geheugen vergroten, omdat je alles wat je doet registreert door de magische bril, Google-Glass, zodat je nooit meer één telefoonnummer uit je hoofd hoeft te kennen. De wereld volkomen transparant volgens de makers van Tegenlicht (VPRO), dinsdagavond op Nederland 2.
Een programma naar mijn hart, vooral omdat de research zo gedegen is. Altijd sprekers van het hogere, wetenschappelijke echelon, maar die hun onderzoek naar de evoluerende mens wél in een bijna Jip en Janneke-jargon kunnen becommentariëren.
Het verhaal begint met de dolende mens door de straat met zijn mobiel. Dus u en ik. Compleet bevangen door de social media, geen oog meer voor elkaar, de werkelijkheid is virtueel geworden. Technologie en mens zijn langzaam aan het versmelten.
Wat ik zelf registreer? Bellende en smsende mensen voor de kassa tijdens het afrekenen. Uitgelulde echtparen in een restaurant waar het heilig vuur uit is en die de hele maaltijd lang smsjes sturen naar hun kinderen of kleinkinderen. Of neem de man of vrouw voor je op de snelweg, die dodelijke manoeuvres uitvoert tijdens het smsen, waar je in je eigen auto zelf ook niet vies van bent.
De stap hierna is Google Glass. De bril als computer, je eigen cameracrew, die alles registreert en opslaat, maar in gelijke tred de ontwikkeling van superintelligente machines, die het menselijk brein passeren als het om kennis gaat. Over tien, twintig jaar is het zover, denkt de Zweedse wiskundige en filosoof Nick Bostrom, directeur van het instituut voor de Toekomst van de Mensheid. Nu is ons brein nog slimmer, maar die race is gelopen.
Het lichaam wordt als het ware ‘opgevoerd’ beweren de deskundigen. Een helm waarmee je het vermogen van je zintuigen kan vergroten en apps die het bloed door je aderen zien stromen. Door een autographer om en je eigen levensscenario wordt geregistreerd.
Thuis gaat alles op de harde schijf en maak je schema’s per item. Waar was ik, heb ik genoeg energie, hoe slaap ik en wanneer had ik pijn op mijn borst, ja dokter, even terugspoelen, ik weet het over een minuut. Honderdduizend foto’s in je kastje is doodgewoon. Niet blij met je gezichtsuitdrukking, liever een spontaan lachje? Electroden onder je huid maken een ander mens van je.
We volgen Daphne Channa Horn die door Google is benoemd tot explorer, proefkonijn met Google Glass. Op straat in New York ontmoet ze leeftijdsgenoten, die zich al snel ongemakkelijk voelen omdat ze weten dat ze geregistreerd worden. Horn is zelfs aangevallen door voorbijgangers die zich aangetast voelen in hun privacy, het ongewenst neveneffect van de bril. Want welke kant gaat het op als we allemaal zo’n bril opzetten? Het antwoord tegen het nemen van foto’s is natuurlijk óók al gevonden, de Obscura. Met dat apparaatje maak je de foto van je observator compleet onherkenbaar.
Je leven als een uitzending op je eigen mini-tv, zo ervaart Horn het experiment. Na de smartphone kruipen we nu dus helemaal in ons eigen script en onze eigen belevingswereld, waardoor het laatste beetje, gewoon menselijk contact ook nog verloren lijkt te gaan.
Onzin, zegt de hoofdredacteur van Wired UK, Ben Hammersley, die overweegt om zijn kat en hond ook vol te hangen met apparatuur, zodat hij kan vaststellen waar ze zijn en wat ze eten. ‘We evolueren en dit is gewoon de volgende stap.’
Zelf denkt hij dat zijn leeftijd en de alcohol hem parten spelen, dus wat is er dan prettiger dan een extra, virtueel geheugen?
