Mans En Garde: 'Ma Deuce' (2)

Na zich te hebben ingezet voor de westerse geallieerden in WOII werd de Browning nadien het standaard zware machinegeweer van de NATO en zo’n beetje iedereen die niet bij de commies kocht. De commies werden lang gevreesd en regelmatig (by proxy) bevochten. Soms serieus, zoals in Korea en Vietnam. In deze twee conflicten werd de M2HB ook sporadisch als scherpschutterwapen gebruikt, zo dit niet al eerder geschiedde. Met een scope erop en het wapen in semi-auto (een HB optie) zijn de schoten loepzuiver. Een van de 93 confirmed kills van Marine Corps sniper ‘gunny’ Carlos Hathcock, die op 2250 meter het leven liet toen de gunny een door hemzelf aangepaste .50 op hem richtte in het Vietnam van 1967, kan het beamen. Dit sniperrecord werd pas in 2002 gebroken (Afghanistan). Door een andere .50, zo’n grendelend sluipschuttersgeweer.

Ma Deuce na de Tweede Wereldoorlog

In de lucht

In WOII werd er al gebruik gemaakt van snelle M2 versies met lichtere onderdelen en een elektrisch bekrachtigde munitietoevoer -wat het vuursnelheid remmende trekken van de patroonband scheelt. Dergelijke ‘opgevoerde’ M2s bereikten een vuursnelheid van 1200 spm, en werden na WOII doorontwikkeld tot de M3. Uitgerust met zes M3s kreeg de F-86 Sabre boven Korea talloze MiG-15s in de geprojecteerde vizierstippen, waar het volume van six fifties voldoende opwoog tegen het trager vliegende en vurende explosief uit de Nudelman-Rikhter NR-23 en Nudelman N37 kanonnen van de MiGs. Toen veelal op Duitse ontwerpen gebaseerde revolverkanonnen zoals de Amerikaanse 20 mm M39 of Britse 30 mm Aden ook met zo’n 1200 spm gingen vuren, werd de Browning definitief als lucht-lucht wapen vervangen. Althans vast in de neus of vleugels. Behalve de H-versie (1961), die het tot 1991 met een remote-control zesloops M61 ‘Gatling’ 20 mm deed, kregen alle B-52 series een radargeleide staartkoepel met vier M3s. Nog in 1972 overleefden twee MiG-21s boven Vietnam hun aanvallen van achteren niet.

B-52 ‘quad fifty’ staartkoepel, -traverse (foto: wiki)

Voor lucht-grond gebruik bleven vaste vleugelopstellingen in onder andere T-28 Trojans en batterijen tot zestien stuks aan boord van B/A-26 Invaders in 12,7 mm voorwaarts vuren boven Vietnam. Of elders in een van de vele bush&brush wars. Vietnam maakte eveneens het gebruik van wapenhouders (pods) groot, waar fifties uiteraard hun weg in vonden. De naar WOII teruggrijpende flexibele waist guns van heli’s boven Vietnam schoten niet alleen in 7,62 mm (typisch uit de M60). Vrijwel elke M2/M3 versie kon als versterking aan boord worden aangetroffen. Ook vandaag nog. Onder andere met links- of rechts geladen nieuwere lichtgewicht GAU-familieleden (Gun Unit, Aircraft). Een zich uitbreidende telg waar de door FN ontwikkelde M3M of M3P eveneens toe behoort (GAU-21 in VS).

Een ± 36 kilo wegende .50 waar geen afstel-kalibers meer voor nodig zijn na een loopwissel. Daar de afsluiter hierin zich in ruststand in de achterste positie bevindt (open bolt), met een lege kamer in de loop, is het gevaar van zelfontbrandende munitie (cook-off) veel kleiner dan bij oudere .50s. Een constante vuurstoot van 200-300 schoten kan hiermee al link worden. De cyclische vuursnelheid van circa 1100 spm maakt de M3M/P een geduchte concurrent van nieuwere ontwerpen gebaseerd op de Gecal .50 ‘Gatling’, zoals de GAU-19/B. Een drieloops versie met een vuursnelheid van 1300-2000 spm. Een wapen dat met alle extra benodigdheden, zoals voor de aandrijving van het roteringsmechanisme, met 48 kilo aanzienlijk zwaarder is dan de M3M/P.

M3M (foto: US Marine Corps)

Op zee

Was hier de rol van de .50 als serieus luchtafweerwapen reeds in WOII uitgespeeld, het bleef als aanvulling in kleine aantallen aan boord voor de nabijverdediging in bijvoorbeeld havens. In Vietnam vormden de .50 twinopstellingen voorop PBRs (Patrol Boat, River) van de Amerikaanse ‘Brown Water Navy’ de primaire bewapening. Browning .50s blijven tot op heden ook deel uitmaken van de bewapening van Special Forces vaartuigen. En als het al geen Browning is, is het wel zo’n roterende .50 Gatling. Sinds terroristen marineschepen belagen, en er piraten actief zijn, is het aantal Brownings aan boord van marineschepen weer opgevoerd. Soms in enkele, soms in dubbele opstellingen die niet of nauwelijks afwijken van waar grootvader in WOII mee schoot. De Brownings worden zelfs in hightech remote-control systemen ingebouwd aan boord. Net als aan land.

GAU-19/B (foto: world.guns.ru)

M85 (foto: wiki)

Aan land

Op de grond is er na WOII eigenlijk nooit sprake geweest van een .50 ontvolking. Naast het M2HB gebruik door infanterie, vanaf de 20 kilo wegende driepoot, bleef het een standaard boordwapen op tanks (ook als inschietwapen voor het kanon). Er werd zelfs een speciale uitvoering in een aparte torenkoepel voor de M-48/M-60 Patton tankserie ontwikkeld. Deze M85 .50 serie bleek echter onbetrouwbaar. Ook de aparte torenkoepel had het niet. En zo zagen vele tanks uit deze series uiteindelijk de oude losse affuiten met hun vertrouwde M2HBs terug. Vergelijkbaar met wat op pantserinfanterie voertuigen staat. Elders spreken M2HBs nog immer mee op vrachtwagens, op jeeps en op Special Forces 4 x 4s. Alleen de zwaardere AIFVs (Armoured Infantry Fighting Vehicle) die vanaf de zeventiger jaren APCs zoals de M113 vervingen doen het zonder de fifty.

Eeuwige .50 op M113, in Vietnam ACAV uitmonstering geflankeerd door twee M60s (foto: Tamiya)

Mans (rechts) naast M55 vierling, ergens in ’76 of ’77

Hoewel het schieten op snelle jets het kunnen van de .50 meestal te boven gaat, zijn helikopters een ander verhaal. Zeker als ze het in vierling M45 of M55 opstellingen doen. Deze uit WOII stammende systemen kom je hier en daar nog steeds tegen. Al was het maar omdat vier .50s in concert tevens behoorlijk grondig gronddoelen slopen. Schiet de .50 nieuwe pantserdoorborende munitie, bijvoorbeeld de M903 ‘saboted light armor penetrator’, slaat de wolfraam kern hiervan met een Vo van 1219 m/sec nog op 1500 meter door 19 mm pantserstaal heen, in plaats van op 500 meter van de oude AP munitie. Sowieso schiet moderne .50 standaard ball munitie iets sneller, tot zo’n 30 m/sec (108 km/u) rapper dan grootvader’s.

In 2005 nog ouderwets zonder QCB (foto: US Marine Corps)

Dankzij FN -al in Brownings sinds de twintiger jaren van de vorige eeuw- hoeft er ook met de M2HB niet meer geklungeld te worden met afstelkalibers na een loopwisseling. FN introduceerde in de tachtiger jaren de M2HB QCB™ (Quick Change Barrel) om dit probleem op te lossen. Dergelijke QCB versies zijn inmiddels onder verschillende benamingen te vinden, en meestal te herkennen aan de stevige handgreep op de loop, waar het de draadgreep vervangt. Sinds 1991 gaan westerse landen, zo niet de NATO, regelmatig op tournee waardoor steeds meer oude .50s een QCB-beurt krijgen. Of zelfs nieuw worden gemaakt, naast in QCB al dan niet voorzien van Picatinny rail-, scope- en laser snufjes. Daarnaast zijn de ontwerpen voor op afstand bediende hightech torens voor de oude Browning inmiddels niet meer te tellen. En zo wordt de .50, die bijna twee keer vijftig is, eerder jonger dan ouder, en is nog lang niet klaar. In tegenstelling tot sommige van zijn voorgestelde opvolgers. Die nimmer zullen profiteren van geleide munitie ontwikkelingen zoals DARPA‘s EXACTO.

Met scopes en shit op rails (foto: US Marine Corps)

Best een prestatie om geboren in 1855 je ontwerpen tot dik in de 21e eeuw relevant te zien tussen al het nu moderne hightech. Ontwerpen inderdaad, meervoud, want naast hier en daar doorvurende bejaarde .30 en BAR machinegeweren laat het .45 M1911 pistoolontwerp van Browning eveneens nog van zich spreken. Het maakt zelfs een come-back bij de Amerikaanse strijdkrachten, waar het sowieso nooit volledig verdween. Twaalfduizend nieuwe nemen in een verbeterde uitvoering als M45 Close Quarter Battle Pistols (CQBP) hun plaats weer in naast de Ma Deuces van de Amerikaanse mariniers.

(Hier deel 1 van Ma Deuce)

The Deuce House Killaz