Het klinkt als eeuwen geleden: in 2008 won Barack Obama de Amerikaanse presidentsverkiezingen en werd er door sociale-media-goeroe’s een sprookje de wereld in geholpen. Barack Obama zou de verkiezingen hebben gewonnen door zijn inzet van sociale media. Zo kon hij effectiever dan ooit campagne voeren, duizenden mensen mobiliseren en het grootste campagnebudget ooit ophalen.
Het kost veel moeite dit soort sprookjes de wereld uit te helpen. Nog steeds voeren allerlei politici campagne met die idee in hun achterhoofd. Tussen 18 oktober en 1 november voerden Sophie in ’t Veld en Marietje Schaake strijd om het lijsttrekkerschap van D66 bij de Europese verkiezingen.
Deze campagne bewijst wederom de irrelevantie van sociale media, geheel in tegenstelling tot het sprookje van Obama.
Marietje Schaake bleek Sophie in ’t Veld sterk te overtreffen op sociale media. Ze had ruim 5.000 Twitter-volgers meer dan In ’t Veld en stuurde tijdens de campagne ook veel meer tweets. Waar In ’t Veld tijdens de campagne niet verder kwam dan 99 tweets, inclusief retweets en @replies, twitterde Schaake ruim zes keer zo veel: 650 keer. Schaake had meer volgers en twitterde vaker en kreeg zo veel meer Twitter-exposure dan haar concurrent.
Op Facebook was dat al niet anders. Sophie in ’t Veld moest het stellen met 2.000 mensen die haar ‘leuk’ vonden en 512 mensen die over haar praatten. Schaake overtrof dat ruim met 5.308 mensen die haar ‘leuk’ vonden. Opvallend was dat minder mensen over haar praatten: 361. Beide kandidaten plaatsten tijdens de campagne 25 berichten op Facebook.
Pakten andere burgers de campagne op en gingen zij massaal schrijven over de verrichtingen van In ’t Veld en Schaake? Alleen op ThePostOnline waren interviews met beide lijsttrekkers (hier en hier) te vinden en daarbuiten werd de lijsttrekkersverkiezing compleet genegeerd.
In ’t Veld kreeg aandacht in Metro, Volkskrant, Financieel Dagblad, NRC en Trouw, zat in Pauw en Witterman, Nieuwsuur, de Slag om Europa en bij BNR. Schaake moest genoegen nemen met het Parool, BNR, Radio 1 en Powned. In ’t Veld werd geholpen door de actualiteit: zij mocht vooral commentaar geven op de onthullingen rond NSA.
Als je Marietje Schaake op Twitter volgde, kon je niet om het beeld heen dat heel veel D66-ers achter haar stonden. Toch kreeg Sophie in ’t Veld 62,35% van de uitgebrachte stemmen. Tegen een miljoenenpubliek bij Pauw en Witteman of Nieuwsuur kun je als individuele kandidaat niet op twitteren. Een individu kan heel veel tweets versturen en dat suggereert volgens sociale-media-goeroe’s heel veel. Maar het zegt niets over het aantal stemmen dat iemand haalt.
De theorie rond sociale media zegt dat het bereik op sociale media misschien kleiner is dan bij traditionele media, maar dat sociale media wel veel beter in staat zijn een zeer specifiek publiek te bereiken. Lijsttrekkersverkiezingen zijn alleen relevant voor leden en dus is geen groot publiek nodig, maar een specifiek publiek. Toch zou ook deze voorspelling ertoe moeten leiden dat Schaake won en niet In ’t Veld. Dat ze dat niet deed, laat zien dat alle moderne kletspraat van sociale-media-goeroe’s voorlopig bij het grof vuil kan.
Deze blog is een bewerking van een presentatie van Chris Aalberts bij Fontys van dinsdag 12 november. Cijfers van 7 november jongstleden. Beeld: Sophie in ‘t Veld en Marietje Schaake.
