Hans van der Vlist draait rustgevende klassieke muziek in de huiskamer in zijn grachtenpand aan de Lange Haven in Schiedam. ’Och, de rust is redelijk neergedaald hoor’, klinkt het goedgehumeurd door de telefoon.
De gepensioneerde ex-secretaris generaal van het ministerie van VROM besteedt gemiddeld nog een à twee dagen per maand aan zijn commissariaten bij Vestia en bij Slibverwerking Noord-Brabant (SNB). ’Maar de zaak is nu te overzien.’
Afgelopen donderdag meldde de ThePostOnline dat Van der Vlist commissaris was bij beide nutsbedrijven. De dubbelfunctie was pikant, aangezien beide concern zware financiële dreunen hebben moeten verwerken als gevolg van zeer risicovolle derivatentransacties. De PVV, niet te beroerd voor een pesterijtje richting de PvdA, stelde een paar suggestieve Kamervragen over. deze pijnlijke dubbelfunctie.
Harde lach door de telefoon: ’Ik las het, ja. Maar die deals werden afgesloten ver voordat ik daar commissaris werd’, zegt hij. ’Mijn aanstelling had te maken met het feit dat de verantwoordelijke commissarissen moesten vertrekken. Dus, er is juist geen verband, zou ik zo zeggen.’
Ir. Johannes van der Vlist (1947) ruimt puin van enkele partijgenoten. Bij Slibverwerking Noord-Brabant is hij opvolger van Lambert Verheijen. De huidige dijkgraaf van Waterschap Aa en Maas was de PvdA-commissaris die toestond dat het Brabantse nutsbedrijf een risicovolle derivaten-deal sloot die in 2017 afloopt en nog steeds op een verlies staat van 97 miljoen euro.
Daarnaast is Van der Vlist commissaris bij Vestia, de woningbouwcorporatie die omviel als gevolg van derivaten-speculatie. Bij Vestia was PvdA-er Peter Noordanus de baas, de huidige burgemeester van Tilburg. ’Met hem heb ik de afgelopen twee jaar geen contact meer gehad’, zegt hij om alle schijn van mogelijke belangenverstrengeling bij voorbaat weg te nemen.
Van der Vlist, die tussen 2000 en 2012 in dienst was bij het ministerie van VROM, weet wat zijn taak is. Het financiële bloedbad opruimen dat werd aangericht door naïeve en financieel analfabete toezichthouders. Bij Vestia staan directeur Erik Staal, best verdienende corporatiedirecteur van de lage landen, met zijn financiële Raspoetin Marcel de Vries terecht voor financiële malversaties. De Vries wordt ervan verdacht zich te hebben laten omkopen door bancaire krijtstrepen die lucratieve deals wilden sluiten met penningmeester. Hier profiteerde De Vries ook van.
De zaak speelt al twee jaar en gisteren werd er een weer een nieuw element aan toegevoegd. Staal meldde in een interview met NRC dat hij niet als een eenling opereerde, maar veel zaken , zoals zijn hoge salaris, had laten goedkeuren door de toezichthouders, en dan vooral door president-commissaris Noordanus. Van der Vlist: ’Mijn indruk is dat de directie van Vestia de raad van commissarissen kon manipuleren. Ze wisten niet wat er gebeurde.’
De zaak met SNB-derivaten is (tijdelijk) opgelost, nadat de Brabantse slibverwerker vorige maand een deal heeft uitonderhandeld met Deutsche Bank, uitgever van de derivatenportefeuille. Dat is goed nieuws, want in de zomer van 2012 dreigde nog het faillissement als gevolg van het niet na kunnen komen van een clausule in het contract.
Deze dreiging is voorlopig van de baan. In 2017 loopt de financiële transactie af, en pas dan zal duidelijk worden hoe groot de schade is.
In het laatste jaarverslag, dat 31 oktober uitkwam, wordt het papieren verlies nu ingeschat op 97 miljoen euro. Dit potentiële verlies, bedroeg eind 2011 nog 209 miljoen euro. Van der Vlist: ’Door het aantrekken van de beurs is dat verlies een stuk minder. Bovendien zijn we blij dat Deutsche Bank ons niet meer afrekent op onze slechte solvabiliteit, wat aanleiding had kunnen zijn om het contract te ontbinden. Wij zien af van het krijgen van van premies van Deutsche Bank.’
Van der Vlist is opgelucht dat de ’tikkende tijdbom is gedemonteerd.’ ’We gaan ervan uit dat de stand in 2017 uitkomt op een positief resultaat en we zonder verliezen dit contract kunnen beëindigen. We hopen eruit te komen met gesloten beurzen.’ Bijna laconiek: ’Het is misschien beter om voortaan te besluiten om niet meer van deze risico’s te nemen. Je kunt je spaargeld beter op een depositorekening zetten en minder rendement maken.’
De zaak vestigt niettemin de aandacht op de politici en hun bestuurderscapaciteit. Afgelopen vrijdag bekritiseerde financieel journalist Roel Janssen de handelswijze van de politici, overigens niet alleen PvdA-ers, maar CDA-ers en ook VVD-leden.
Van der Vlist: ’U doet alsof wij vieze mensen zijn! In de huidige raad van commissarissen zitten mensen met verstand van zaken van verzekeringen, van vastgoed en van hotel- en horecawezen. We hebben duidelijk gemaakt dat de vorige bestuurders ook verantwoordelijk zijn geweest. Daarom zijn ze ook vervangen.’
