De schaal van de Amerikaanse spionage is enorm, zo blijkt uit informatie die NRC Handelsblad zaterdag publiceerde. De NSA onderschept elke dag 1,7 miljard berichten, heeft wereldwijd 50.000 tappunten. Computerbedrijven als Microsoft, Apple en Yahoo werken nauw samen met de NSA, die onder meer toegang heeft tot Google, Facebook en Youtube. De Amerikanen blijken al sinds 1946 in ons land te spioneren. Wat betekenen deze onthullingen en wat zijn de gevolgen? SP-Kamerlid en ThePostOnline-columnist Ronald van Raak is wellicht het meest actieve en ingevoerde Kamerlid in de kwestie. Wekelijks bevraagt hij betrokken ministers, vijf vragen aan deze voortrekker.
NRC Handelsblad kwam dit weekeinde met nieuwe onthullingen over de NSA. Wat weten we nu meer?
“Deze eerste berichten lijken te bevestigen wat ik al vreesde: de Amerikanen spioneren ook in ons land, onze geheime diensten werken nauw samen met de NSA en onze regering treft voorbereidingen om die samenwerking verder uit te breiden, ook als dit in strijd is met onze eigen wet. Dertig landen werken nauw samen met de NSA, maar Nederland speelt daarbij een bijzondere rol. Wij behoren tot de Nine Eyes, landen die nauw samenwerken met de Amerikanen.”
Waarom is het erg dat de Amerikanen meekijken, als dit terroristische aanslagen kan voorkomen?
“Bondgenoten moeten nauw samenwerken in onze strijd tegen internationaal terrorisme. Het optreden van de Amerikanen maakt deze strijd juist moeilijker. De NSA maakt misbruik van die samenwerking om economische en politieke spionage te plegen. Om bedrijven af te luisteren en bij ministeries rond te snuffelen. Dat heeft geleid tot een vertrouwenscrisis en maakt een goede samenwerking onmogelijk.”
Er is nog steeds geen sluitend bewijs voor directe betrokkenheid van onze geheime diensten.
“Dat klopt, minister Plasterk blijft volhouden dat onze AIVD en MIVD zich netjes aan de wet houden. We hebben wel een geheim systeem aangeschaft, Argo II genaamd, voor de analyse van massagegevens, waarmee onze diensten op een soortgelijke wijze gaan werken. Daarvoor hebben onze geheime diensten een bijzondere eenheid opgericht, de Joint Sigint Cyber Unit. Dat past allemaal niet binnen onze wet. Plasterk weigert vragen hierover te beantwoorden, dat versterkt mijn wantrouwen.”
U zegt dat u het niet meer vertrouwt, waarop is dat wantrouwen gebaseerd?
“Het oorverdovend zwijgen van onze regering. Of de activiteiten van de NSA waren een volkomen verrassing waren, maar dan moeten we direct opheldering eisen van de Amerikanen. Of onze diensten werken nauw samen met de NSA, dan moet Plasterk direct opheldering geven aan de Tweede Kamer. Blijven zwijgen is voor onze regering geen optie. Onze regering niet alleen staan voor de belangen van de Amerikanen, maar ook voor de veiligheid van onze eigen burgers.”
Hoe nu verder? Wat zou Nederland moeten doen?
“Sinds ‘9/11’ is geen serieus debat meer mogelijk over de geheime diensten. Binnen de VS, maar ook tussen landen. De NSA is zover gegaan, omdat het kan. Omdat de technologie voort gaat, maar de politiek blijft zwijgen. Je kunt geheime diensten alleen reguleren door politiek normen te stellen. Daarvoor moeten we eerst weten wat er precies aan de hand is. Onze regering moet openheid geven over de Amerikaanse praktijken en hoe onze diensten hier bij betrokken zijn.
Wij lijken bang voor onze belangrijkste bondgenoot. Als je bang moet zijn voor je vrienden, zijn het geen vrienden. Volgende week zal ik minister Plasterk opnieuw om opheldering vragen. Maar de Tweede Kamer kan ook zelf onderzoek doen. Tot nu toe krijg ik geen steun om klokkenluider Snowden naar de Tweede Kamer te halen, waar hij vrijuit kan spreken. Nederland is belangrijk voor de Amerikanen. Politici hier mogen best wat meer lef tonen.”
