“Er bestaat weinig verschil tussen moslims en christenen. Eigenlijk hebben ze dezelfde God, alleen noemen ze hem anders.”
Wijze woorden van George Obama in de sloppenwijk van Nairobi, die in tegenstelling tot zijn broer, Barack de president, het grootste wereldvraagstuk tijdens een onderonsje met zijn vrienden binnen een paar minuten oplost in zijn armetierige hutje.
George is onderdeel van de VPRO-serie Broers en Zussen, gedraaid door regisseur Britta Hosman, die wat mij betreft het inspreken van haar documentaire echt aan iemand anders moet overlaten. Haar stem en vooral het tempo van de voice-over is niet te harden en doet veel afbreuk aan een oorspronkelijk en prachtig idee: hoe is het om in de schaduw te staan van je beroemde broer of zus? En hoe traumatisch is dat gegeven?
In dezelfde serie Stella Parton, zus van Dolly, Leon Hendrix, broer van Jimmy, en Vanessa en Lindy Branson, de zussen van Richard.
Wellicht nog in de maak voor de volgende serie: de broer van prinses Diana, de zus van Fidel Castro (die spionne werd voor de CIA) en de stokoude zus van Marilyn Monroe. De zus van Maxima haakte tijdens de research af ‘omdat ze nooit zulke goede ervaringen had met de pers’, aldus de maakster.
Een zegen én een vloek noemt George zijn lot als broer van. Binnen een dag wereldberoemd en een trekpleister, maar tegelijkertijd een aanslag op je gewone, dagelijkse, armoedige bestaan en geen seconde privacy meer.
George heeft sindsdien wél meer blanke vrienden, geeft raad en advies aan zijn nabije omgeving en heeft natuurlijk toch een lijntje met het Witte Huis, denken de andere sloppenbewoners.
Hosman legt in de VPRO-gids uit dat ze vier tot vijf dagen met haar hoofdpersonen heeft doorgebracht en ‘dat onthult zo veel meer over iemand dan alleen een gesprek.’ Helaas, die investering is op geen enkele manier terug te zien in haar film. Het lijkt alsof George niet voor de volle honderd procent is ingegaan op de wensen van de regisseur, want we zien vooral gesprekjes met zijn vrienden en zijn neef, waar hij dan onderdeel vanuit maakt. Een lang, intensief interview had nu juist wel meer bijzonderheden opgeleverd.
Maar heel summier wordt het echte profiel geschetst van George. En passant krijgen we te horen dat hij een ‘gangster’ is geweest, die nu weer op het rechte pad is en zich onder andere inzet voor het lot van weeskinderen in de vorm van een foundation. Daarvoor beroofde hij medegevangenen van hun spaarzame geld om bij de bewakers extra voedsel te kunnen kopen.
Een Shakespeariaans gegeven noemt Hosman de positie van George, met je broer als machtigste man van de wereld als je voorbeeld tegen wil en dank, je motor, je brandstof in de sloppenwijk. Zou George überhaupt contact hebben met Barack, was mijn brandende vraag donderdagavond, waar ik helaas geen antwoord op kreeg. Het grote makken van de documentaire.
We zien George inderdaad in zijn dagelijkse leven, het contrast tussen zijn primitieve bestaan en dat van zijn broer is grotesk, maar zijn dilemma, ‘zijn wrange paradox’, het meest interessante, komt niet aan de oppervlakte.
Dinsdagavond was de familie Van Buuren te gast in DWDD. Armin, zijn ouders en zijn onbekende broer Eller, waar het nu eens om draaide. Eller werkt al langer met Armin samen en nu heeft hij een akoestisch album gemaakt van de nummers, die hij speelt in de shows van zijn beroemde broer. Van Nieuwkerk trok de ouders bijna over de tafel om hen het antwoord in de mond te leggen, dat Eller eigenlijk heel zielig is naast zo’n beroemde broer. Wellicht moet Eller zelfs extra aandacht krijgen om niet te ontsporen. De stoïcijnse moeder van de jongens, totaal niet onder de indruk van de hijgerige Van Nieuwkerk, vroeg droogjes aan de talkshowhost: “Wat wil je horen Matthijs?”
Eller heeft namelijk nergens last van, werd op eigen kracht muzikant en gitarist en ziet er zelfs nog beter uit dan Armin. In schril contrast tot de serie van Hosman kan de positie naast je broer dus ook louter een zegen zijn. Zonder vloek.
