“Die Sinterklaas lijkt helemaal niet op de Sinterklaas van de tv!” Het zal de afgelopen weken en dagen weer een veelgehoorde kinderuitspraak zijn geweest, die menig ouder aan het zweten heeft gekregen. “Maar hoe kunnen Sinterklaas en Zwarte Piet door de schoorsteen? Die is toch veel te klein?” Of, nog erger: “Zwarte Piet is buurman Henk, of niet mama?”
Veel ouders worden weer zwaar op de proef gesteld door deze moeilijke vragen van twijfelende kinderen, die onraad beginnen te ruiken rondom het feest der feesten. Maar ach, waarom zouden ze gaan twijfelen? De cadeaus zijn immers veel belangrijker. Het snoepgoed veel te lekker. En iedereen denkt toch dat Sinterklaas écht bestaat? Waarom zouden ze dan moeten twijfelen? Want wanneer zelfs de papa’s en mama’s vrolijk meezingen en de Goedheiligman begroeten bij zijn intocht, dan weten de kinderen zeker dat hij écht bestaat! Want papa’s en mama’s hebben namelijk altijd gelijk.
Deze gedachte overheerst op dit moment in vele Nederlandse kinderhoofdjes. En de papa’s en mama’s zijn maar wat blij met de aangeleerde goedgelovigheid en naïviteit van hun kroost. Ze hebben het toch maar weer mooi een jaar voor mekaar gekregen, om hun eigen vlees en bloed te laten genieten van hun kinderlijke Sinterklaas-overtuiging. Hulde daarvoor. Alle smoezen zijn ook nu weer de revue gepasseerd om zoon- en/of dochterlief voor de schoorsteen of tegen de centrale verwarming, de aloude en van dubbele moralen doordrenkte Sinterklaasliedjes te laten zingen. Uiteraard met als, letterlijk en figuurlijk, zoethoudertje, dat er ’s morgens een iPad mini en een chocolade pepernoot in de schoen zal liggen. De met cadeaus gevulde jute zak staat al reeds klaar bij buurman Henk, die op zijn beurt weer op 5 december, om 19.00 uur, volgens afspraak op de voordeur mag bonken. Dit om de spanning, schrik én cadeauvreugde tot een climax te laten komen bij de buurkindertjes!
Dat Nederland al wekenlang in het teken staat van de oude, heilige man met baard en zijn knechten (nee, hier géén discussie over vermeende Pieten-discriminatie!) is een prachtig volksfeest, dat stamt uit de negentiende eeuw. Alle mensen die op dit moment in leven zijn in Nederland, hebben in meer of mindere mate als kind genoten van dit jaarlijks terugkerende voorliegspektakel. Want zo mogen we dit kindernepfeest toch wel noemen. Iedereen is als kind in feite letterlijk omgekocht. Wanneer je maar aardig en braaf zou zijn tegen wie dan ook (maar vooral tegen de papa’s en de mama’s, want die leven samen met je in huis en hebben soms even behoefte aan een uurtje rust, dus braaf zijn, dan zien Klaasje en de Pieten dat en dan krijg je meer cadeaus…) dan zou alles goed komen met jou én je cadeaus!
Nu klinkt dit misschien allemaal heel cynisch en lijkt het alsof ik een ‘Sinterklaastraditie-hater’ eerste klas ben. Dat is niet zo. Ik vind het alleen een opmerkelijke en paradoxale manier van hoe wij omgaan met het natuurlijke verschijnsel dat ‘(voor)liegen’ heet. Want is het niet zo dat elke ouder zijn kind van jongs af aan leert om de waarheid te zeggen en niets te verzwijgen? Of, erger nog, om niet te liegen tegen mensen? Dat is een stukje beschaving vanuit de Nederlandse gezinnen, waar we als kind allemaal rekening mee hebben moeten houden. Liegen werd bestraft. Want wanneer je als kind zou gaan liegen, in welke willekeurige situatie dan ook, zou je dat later als volwassen persoon ook in stand blijven houden. Wanneer het echter om de Sinterklaastraditie gaat, is opeens iedereen zeer ruimdenkend, coulant en immuun geworden voor de kwestie ‘(voor)liegen’.
Alles is opeens geoorloofd, zolang het kind maar blijft geloven in het heilige sprookje van de hoogbejaarde man met baard en rood gewaad, het witte paard, zijn knechten en de bijbehorende cadeaus. Het geeft aan dat we op commando op een (on)pedagogische manier mógen liegen. Tegen onze eigen kinderen. Dat is blijkbaar een ongeschreven en heersende wet in ons land, die inmiddels al een dikke eeuw in stand wordt gehouden.
Inmiddels maken we ons op voor het ‘heerlijke avondje’. Stipt om 19.00 uur staat buurman Henk, geheel volgens afspraak, op de voordeur te bonken. De spanning wordt opgevoerd. “Papa, hoe kan Zwarte Piet nu overal tegelijkertijd in het land zijn vanavond?” zal een veelgehoorde uitspraak zijn van kinderen die zich bíjna niets meer laten wijsmaken. “Sint heeft door héél Nederland hulppieten rondlopen…”, zullen veel ouders met weer een leugentje om bestwil hun kinderen wijsmaken. Dat zal dan wel zo zijn, zullen de meeste kinderen denken, wanneer ze de jute zak vol cadeaus naar binnen slepen.
Want papa’s en mama’s hebben altijd gelijk.
